Jeśli myślisz o udzielaniu prywatnych lekcji z języka obcego, nieważne, czy jako indywidualny korepetytor, czy też lektor w szkole językowej, powinieneś wiedzieć po pierwsze KOGO będziesz uczył. Typowy nauczyciel w szkole podstawowej, gimnazjum czy liceum ma do czynienia z grupą raczej niezbyt zróżnicowaną, ale Ty jako lektor/korepetytor możesz spodziewać się po swych potencjalnych klientach dosłownie wszystkiego. Po pierwsze, mogą być w różnym wieku, po drugie pochodzić z różnych krajów, i po trzecie różnić się mentalnie i osobowościowo. To jeszcze nie koniec, bo odmienną mogą mieć również motywację do nauki, potrzeby, poziom wykształcenia czy też ulubione sposoby nauki. Ale posegregujmy to jakoś.
Najpierw zajmijmy się motywacjami do nauki. Uczymy się języków z różnych powodów. Motywacja do nauki języka obcego ma dwa źródła: pierwsze wychodzące z zewnątrz i drugie wychodzące z wewnątrz samego zainteresowanego. Przykładem motywacji zewnętrznej może być kariera, albo też szkoła, w której obecnie coraz powszechniej ocenia się umiejętność posługiwania się językami obcymi. Z drugiej strony, będąc zmotywowanym przez samego siebie uczymy się dla przyjemności czy też z czystego zainteresowania językiem. Niektórzy nie są za to wcale zmotywowani, a uczą się bo muszą. Z tymi będzie największy problem. Ale podsumowując ten podpunkt należy powiedzieć, że bardzo ważne jest rozpoznanie prawdziwych potrzeb osoby uczącej się oraz powodów, dla których zwróciła się z pomocą do Ciebie.
Przechodząc dalej spójrzmy na poziom umiejętności językowych. W zależności od stopnia zaawansowania językowego, ogólnego poziomu wykształcenia i pochodzenia społecznego, Twoi uczniowie będą mieć zupełnie inne wyobrażenia na temat przebiegu lekcji. Wynika to z faktu, że szkoły językowe opierają się na przeróżnych metodach nauczania. Podczas, gdy wiele szkół językowych przestawiło się spontanicznie na nowoczesne komunikacyjne lub bezpośrednie metody, inne wciąż trzymają się starego sprawdzonego modelu metody gramatyczno-tłumaczeniowej. Jedne ćwiczą intensywnie czytanie ze zrozumieniem i gramatykę, a inne umiejętności komunikacyjne czy słuchanie ze zrozumieniem. Inne jeszcze dokonały miksu wszystkich dostępnych metod i tak naprawdę nie wiedzą już jak uczą. Dlatego możesz spodziewać się przeróżnych przyzwyczajeń i nawyków u swoich uczniów. Ci zaznajomieni z tradycyjnymi metodami mogą niechętnie podejść do zajęć prowadzonych metodą bezpośrednią, inni natomiast, na przykład ci, którzy poznali żywy język w kraju jego pochodzenia, mogą zupełnie nie nadążać na zajęciach typowo gramatycznych.
Kolejnym czynnikiem różnicującym Twoich klientów są style nauczania. Teoria stylów nauczania głosi, że każdy ma swój indywidualny najbardziej skuteczny sposób nauczania. Wyróżniamy trzy główne typy uczniów:
1) Tzw słuchowcy, którzy przyswajają wiedzę najintensywniej poprzez stymulację głosową, (język mówiony, muzyka i dźwięki)
2) Tzw wzrokowcy chłonący informacje poprzez to, co widzą (obrazki, diagramy, teksty pisane)
3) Tzw ruchowcy (ojej jak to brzmi!!) lub kinestetycy (jak kto woli), którzy aby zapamiętać muszą dołączyć element ruchowy do procesu nauki (taniec, prace ręczne, drama)
Styl nauczania zależy w dużej mierze od osobowości ucznia, czyli na przykład od tego, czy jest ekstrawertykiem, czy też introwertykiem, czy jest towarzyski i kontaktowy, czy raczej nieśmiały i zamknięty w sobie. Ekstrawertyczni uczniowie nie będą mieć większych trudności podczas zajęć typowo komunikacyjnych, tymczasem introwertycy wygodnie będą czuli się sam na sam z zadaniem tekstowym. Możesz znaleźć w swojej grupie takich, którzy bez większych ceregieli będą używać języka obcego, mimo, że mają z nim spore trudności. Ale i takich o dużej wiedzy i dobrych wynikach w nauce, którzy nie odważą się wypowiedzieć zdania na forum i będą potrzebować czasu by stać się bardziej pewnym siebie. Pojawią się i uczniowie, którzy bez gotowych regułek gramatycznych poprawnie zbudują zdanie tylko dzięki wcześniej usłyszanym lub przeczytanym tekstom. Innym natomiast potrzeba będzie wzorów gramatycznych i niezliczona liczba ćwiczeń.
Nie ma idealnego stylu nauczania, i nie ma idealnego ucznia. Ale istnieją cechy, które sprawiają, że praca z konkretną osobą może okazać się dla Ciebie przyjemnością a dla niego samego drogą do płynnego posługiwania się językiem obcym. To przede wszystkim jego motywacja, jasno wyznaczony cel i trochę ciężkiej pracy. To ktoś, kto zawsze robi coś więcej niż od niego wymagasz, to ten, który pyta, jeśli czegoś nie rozumie, i ten, który korzysta z możliwości, jakie daje mu praca w grupie. Ale przede wszystkim to ten, który nie doszukuje się błędów u nauczyciela, czy w szkole, w której się uczy, ale odpowiedzialność za własną naukę bierze na siebie.
