Dwie płaszczyzny planowania sukcesji
Plan sukcesji jest wyrazem świadomego i celowego zarządzania majątkiem, mającym zapewnić bezproblemowe jego przejście na następców prawnych. I chociaż wielu osobom kojarzy się on z wyrażeniem ostatniej woli lub ze sporządzeniem testamentu, należy zwrócić uwagę, że jest to tylko jedna z płaszczyzn jego funkcjonowania. Plan sukcesji służy bowiem rozwojowi przedsiębiorstwa, stopniowemu przekazywaniu majątku i przygotowywaniu sukcesorów do roli naszych następców. Na tej płaszczyźnie plan sukcesji jest ściśle związany z kolejnymi etapami życia i nieustannie zmieniającą się rzeczywistością. Jego narzędziami są m.in.: darowizny, intercyzy, lokaty czy polisy emerytalne oraz posagowe.
Plan sukcesji przygotowuje się jednak przede wszystkim na ewentualność śmierci. Polisy na życie oraz testament zapewniają utrzymanie majątku, płynność zarządzania nim oraz jego odpowiedni i bezsporny podział w momencie, gdy zabraknie jego zarządcy.
Cechy dobrego planu sukcesji
Czym zatem powinien charakteryzować się plan sukcesji, żeby mógł on spełniać swoją rolę? Przede wszystkim powinien być kompletny i przemyślany. Przemyślany, tzn. przygotowany pod kątem zajścia wszelkich możliwych zdarzeń, w tym także śmierci członków rodziny czy członków zarządu przedsiębiorstwa. Kompletny plan sukcesji rozważa różne scenariusze, bierze pod uwagę każde możliwe ryzyko, na przykład jednoczesną śmierć paru osób związanych z przedsiębiorstwem.
Unikanie konfliktów w firmie rodzinnej
Stare przysłowie głosi, że z rodziną najlepiej wychodzi się tylko na zdjęciach. Jest w tym trochę racji, gdyż często można usłyszeć o nieporozumieniach i konfliktach wybuchających w przedsiębiorstwach rodzinnych. Czasami mają one pozytywne zakończenie, jak w przypadku "fabryki obuwia braci Dasslerów" (Gebrüder Dassler Schuhfabrik), którzy pokłócili się i w 1948 roku utworzyli dwie odrębne firmy Adidas i Puma – prężnie działające do dzisiaj i odnoszące sukcesy. Jednak jest to przypadek wyjątkowy. Często konflikty, w tym te związane z nieuporządkowanymi kwestiami dziedziczenia, kończą się upadkiem i likwidacją firmy. Plan sukcesji pozwala zapobiec nieporozumieniom wewnętrznym w rodzinnych przedsiębiorstwach, gdyż przy jego tworzeniu rozważane są relacje i stosunki panujące pomiędzy spadkobiercami zarządzającego. Jednak ważne jest, aby uwzględniał on również interesy samego przedsiębiorstwa, nie tylko związanych z nim ludzi.
Jeszcze o zaletach planowania sukcesji
Co jeszcze daje odpowiednio przygotowany plan sukcesji? Przede wszystkim eliminuje problemy i utrudnienia, które są związane ze skomplikowanymi i ciągnącymi się zwykle przez lata procedurami spadkowymi. Plan sukcesji zapewnia ciągłość zarządzania firmą, chroniąc jej wiarygodność nie tylko w oczach kontrahentów czy banków, ale i jej pracowników. Ponadto zabezpiecza wartość udziałów lub akcji firmy, w końcu pozwala uniknąć jej likwidacji i powstania związanych z tym długów. A to przyświeca chyba każdemu przedsiębiorcy, nie ważne na jakim etapie planowania swojego biznesu się znajduje.
Nawet wśród osób rozumiejących znaczenie martwego drewna dla przyrody, zgoda na jego pozostawienie w ekosystemie ulega często zawieszeniu w przypadku rozległych zaburzeń spowodowanych na przykład pożarem, huraganem czy gradacją niektórych owadów. Gdy w krótkim czasie dochodzi do masowej śmierci drzew na znacznym obszarze, leśnicy są przerażeni „klęską ekologiczną” i zaraz przystępują do „zrobienia porządku” przez usunięcie masy martwego drewna i do „odbudowy drzewostanu”. Ale czy słusznie?
