Od opublikowania tych danych, minęło ponad 10 lat, z pewnością w okresie tym jeszcze bardziej wzrosło zagrożenie przestępstwami polegającymi na przerabianiu i podrabianiu dokumentów oraz wykorzystywaniu fałszywych dokumentów do poświadczania nieprawdy.
Dzięki opiniom ekspertów z zakresu kryminalistycznego badania dokumentów możliwe jest ustalenie: czy kwestionowane dokumenty są oryginalne, czy zostały sfałszowane, jeśli tak to przez kogo, w jaki sposób i w jakim czasie. Aktualnie obserwuje się w naszym kraju coraz większe zainteresowanie ekspertyzami dokumentów zwłaszcza ekspertyzami pisma ręcznego. Dzięki temu prowadzone są liczne badania naukowe nad udoskonalaniem wykorzystywanych w tych ekspertyzach metod. Specjalistyczne badania kryminalistyczne dokumentów wykonywane są w Polsce w licznych placówkach naukowo-badawczych, że wymienię tylko Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Główne Policji, Instytut Ekspertyz Sądowych im Jana Sahna oraz uniwersyteckie katedry i zakłady kryminalistyki. Wiele ekspertyz zwłaszcza nie wymagających wysoce specjalistycznego sprzętu przygotowują biegli i specjaliści zajmujący się tą problematyką w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Mówimy, że z fałszerstwem dokumentu mamy do czynienia w dwóch przypadkach tzn. gdy nastąpiło jego przerobienie lub gdy został on podrobiony. Obie te metody podlegają takiej samej odpowiedzialności karnej na podstawie Kodeksu karnego z dnia 4 lutego 2011 roku (Dz. U. 53, poz. 273).
Przerobienie dokumentu polega na bezprawnym dokonaniu zmian w treści dokumentu autentycznego. W terminologii prawniczej za przerobienie dokumentu uważa się:
dodanie lub usuniecie jakiegoś fragmentu tekstu przez dopisanie (dodrukowanie) lub wytarcie ewentualnie wywabienie substancją chemiczną;zmianę całości jego tekstu po usunięciu pierwotnej treści z zachowaniem jednak podpisów, pieczątek, czy druku formularza.
Fałszerstwem jest również częściowe zniszczenie dokumentu polegające na nadpaleniu, podarciu, oderwaniu lub odcięciu części tekstu, dokonaniu na dokumencie skreśleń, naniesieniu dopisków, co czyni dokument nieprawdziwym co do intencji jego wykonawcy nie wpływając na jego autentyczność.
Podrobienie dokumentu to wykonanie przy wykorzystaniu najróżniejszych metod nowego dokumentu na wzór i podobieństwo autentycznego. Najczęściej podrabiane są dokumenty o niezmiennej treści takie jak: banknoty, znaczki, losy. W sytuacji gdy zachodzi podejrzenie, że dokument jest podrobiony w badaniach kryminalistycznych bierze się pod uwagę wszystkie możliwe cechy odnoszące się do formatu, barwy, sposobu rozmieszczenia tekstu, znaków zabezpieczających, giloszu (siatki ornamentowej), rodzaju podłoża oraz środków kryjących jakie zostały użyte (farby, tusze, atramenty). Podrobieniem jest też wypełnienie podpisanego blankietu treścią, która jest niezgodna z wolą podpisanego i narusza jego majątkowe i niemajątkowe prawa. Ze względu na technikę, czy sposób podrobienia dokumentu zwłaszcza sporządzonego pismem ręcznym fałszerstwa tego typu dzielimy na przeniesienia i naśladownictwo.
Przeniesienie polega na wykonaniu dokumentu przy użyciu autentycznych elementów pisma bezpośrednio lub pośrednio. Z przeniesienie bezpośrednim mamy np. do czynienia gdy fałszerz wycina, jakieś czasem bardzo drobne elementy, a następnie wkleja je w odpowiednie miejsce tworzonego dokumentu. Przeniesienie pośrednie to odrysowanie lub przekalkowanie większych lub mniejszych fragmentów teksty, najczęściej jednak podpisów.Naśladownictwo jest znacznie trudniejszą metoda fałszerstwa polegającą na mniej lub bardziej udanym naśladowaniu autentycznego pisma. Decydują się na nią tylko doświadczeni fałszerze, którzy albo bardzo powoli kreślą poszczególne litery przy ciągłym patrzeniu na tekst oryginalny, albo ćwicząc przez dłuższy czas sposób kreślenia znaków graficznych przez daną osobę przyswajają sobie szereg cech jej grafizmu by w konsekwencji wypełnić podrobiony dokument płynnie i szybko.
Na osobną uwagę zasługuje maskowanie pisma nazywane często autofałszerstwem, znajduje zastosowanie, gdy wykorzystujący tę metodę fałszerz chce zniekształcić i ukryć indywidualne cechy swojego grafizmu. Mamy z tym do czynienia w przypadku różnego rodzaju anonimów, lub w trakcie pobierania wzorów porównawczych do badań identyfikacyjnych pisma Badania tego typu najczęściej dotyczą dokumentacji obrotu finansowego lub dokumentów utrwalających przebieg czynności cywilnoprawnych.
Coraz powszechniej wykorzystywane są przy podrabianiu dokumentów techniki komputerowe. Olbrzymie możliwości jakie posiadają współczesne komputery, drukarki, skanery, czy plotery w połączeniu z profesjonalnym oprogramowaniem nie mogły nie zostać zauważone przez fałszerzy. Mamy więc do czynienia z coraz większą liczbą fałszerstw wykorzystujących możliwości jakie stwarza technologia komputerowa. Całe szczęście, że technologia ta daje również coraz doskonalsze narzędzia, które w rekach doświadczonych specjalistów umożliwiają wykrywanie nawet najdoskonalej przygotowanych falsyfikatów.
