Brzoza poza walorami estetycznymi posiada szereg innych korzystnych cech, które sprawiają że jest drzewem bardzo pożytecznym. Drewno brzozy posiada szerokie zastosowanie, wykorzystywane jest m.in. w meblarstwie i przemyśle papierniczym, znany jest również sortyment pod nazwą sklejka lotnicza. Drewno brzozowe jest bardzo dobrym opałem, idealnie się sprawdza jako drewno kominkowe. Kora brzozy posiada dużą zapalność i świetnie nadaje się do celów rozpałkowych.
Wiosną można pozyskiwać z brzozy tzw. sok brzozowy, który ma zastosowanie jako środek dietetyczny oraz leczniczy i kosmetyczny. Również liście brzozy mają zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Jednak największym odkryciem jeżeli chodzi o zastosowanie prozdrowotne tego drzewa, jest ksylitol czyli cukier pozyskiwany z drewna brzozy. Substancja ta jest doskonałą alternatywą dla cukru buraczanego oraz innych cukrów. Posiada 2 razy mniej kalorii od cukru tradycyjnego, jest bezpieczna dla diabetyków, nie wywołuje próchnicy zębów, hamuje rozwój pleśni i drożdżaków w organizmie i dodatkowo wspomaga przyswajanie wapnia, i dlatego jest skutecznym środkiem w profilaktyce osteoporozy.
Brzoza jest gatunkiem o małych wymaganiach i rośnie także na glebach bardzo słabych. Dlatego też stanowi cenną i czasami jedyną domieszkę liściastą w borach sosnowych. Na takich siedliskach brzoza jest ważnym elementem, który pielęgnuje glebę i wzbogaca całą biocenozę.
Według niektórych źródeł drzewa posiadają wpływ na samopoczucie człowieka poprzez jonizację i promieniowanie jakie emitują, a w zasadzie brak promieniowania, gdyż uważa się że drewno pochłania niekorzystne promieniowanie innych materiałów. Każdy gatunek posiada inne właściwości i brzoza może być tutaj całkiem ciekawym przykładem. W ubiegłym stuleciu prowadzono w niektórych krajach badania, z których wynika że brzoza wpływa bardzo korzystnie na samopoczucie człowieka. Pewnym potwierdzeniem takiej tezy jest znany motyw z literatury i kinematografii m.in. radzieckiej, gdzie samotna dziewczyna w czasie okupacji przytula się właśnie do brzozy.
