20 maja 2010 dokonano zmiany Kodeksu pracy, która weszła w życie 16 lipca bieżącego roku. Dotyczyła ona podnoszenie klasyfikacji zawodowych przez pracowników. Istniejący wcześniej art. 103 zastąpił art. 103¹-103⁶. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że poprzednie regulacje są niezgodne z art. 92 ust 1 Konstytucji RP.
Nowe przepisy definiują pojęcie “podnoszenie klasyfikacji zawodowych”. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych oznacza zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą (art. 1031 § 1 k.p.). Nowe przepisy Kodeksu pracy dotyczą przede wszystkim podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach pracy aktualnie wykonywanej przez pracownika, ale również będą mogły mieć zastosowanie w przypadku, gdy planowany jest awans pracownika lub też pracodawca zamierza zaproponować mu inne warunki pracy, np. pracę na innym stanowisku, ze względu na zmianę profilu działalności firmy. Definicja zawiera pojęcia „zgody pracodawcy”, które jest niezdefiniowane w Kodeksie Pracy, a ma niewątpliwie najważniejsze znaczenie dla rozpoczęcia procesu podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika.
Pracodawca swoją zgodę przedstawia w tzw. umowie szkoleniowej, która powinna być zawarta na piśmie, przy czym pisemna forma umowy jest zastrzeżona dla celów dowodowych. Może to jednak uczynić też w sposób dorozumiany, nie podpisując umowy szkoleniowej. W sytuacji tej będzie liczyło się zachowanie wobec pracownika. Jeśli przyzna mu świadczenie fakultatywne (np. na pokrycie opłat za przejazd), zachowanie będzie oceniane jako faktyczne wyrażenie zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika. Nie ma więc obowiązku pisemnego wyrażania zgody przez pracodawcę.
Jeśli w sytuacji nie podpisania umowy szkoleniowej dojdzie do sporu o wypłatę wynagrodzenia szkoleniowego między pracodawcą a pracownikiem, pracownik może dowodzić przed sądem wszelkimi sposobami, że miał zgodę pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji.
Aby zinterpretować pojęcie należy zatem, poprzez art. 300 KP odwołać się do odpowiednich przepisów prawa cywilnego. Zgodnie z art. 60 KC, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).
Zgoda pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika powinna dotyczyć takiego procesu kształcenia, po zakończeniu którego można uznać, że pracownik podniósł swoje kwalifikacje zawodowe i w konsekwencji spełnił oczekiwane wymagania kwalifikacyjne. Zakres kształcenia objęty zgodą pracodawcy, Departament Prawa Pracy MPiPS , definiuje „Zgoda pracodawcy powinna zatem obejmować pełen, zamknięty proces kształcenia, umożliwiający pracownikowi faktyczne podniesienie kwalifikacji zawodowych, do oczekiwanego poziomu”.
Autor: Małgorzata Trzeszczkowska
