Jak podaje definicja medyczna, problemy z zasypianiem trwające minimum miesiąc, gdy nie zachodzi kuracja lekami o takich skutkach ubocznych a pacjent jest wolny od chorób psychicznych, uzależnień i nałogów prowadzących do bezsenności, nazywane są bezsennością pierwotną. Oznacza to zatem, że sporadyczne problemy z zaśnięciem nie podlegają jeszcze interwencji lekarza. Osoby, którym niekiedy dokuczają kłopoty z zasypianiem lub mające rozregulowany rytm dobowy, powinny zwrócić uwagę na spełnienie następujących warunków:
- unikanie snu, drzemki w ciągu dnia, zwłaszcza długotrwałego i przynoszącego poczucie senności i zmęczenia po przebudzeniu;
- zapewnienie sobie niezbędnego minimum aktywności fizycznej – ten, kto nie ma czasu na nic, powinien wygospodarować codziennie pół godziny na spacer lub sport. Wypoczęty szybciej i sprawniej wypełni swoje obowiązki;
- Rzucenie palenia, ograniczenie picia kawy i herbaty, zwłaszcza wieczorami;
- Spożywanie wieczorem lekkiej kolacji, a przed samym snem picie szklanki ciepłego mleka;
- przygotowanie wygodnego łóżka do snu, powstrzymywanie się od lektury czy pracy przy komputerze w łóżku;
- spanie w określonych, stałych godzinach.
Są to zarazem warunki, jakich wypełnienie zaleci lekarz osobom, które pierwszy raz do niego przyjdą uskarżając się na bezsenność.
Często w przywróceniu właściwego rytmu domowego mogą pomóc leki nasenne, w tym benzodiazepiny. Ponieważ wiele z nich grozi uzależnieniem i tolerancją organizmu, należy stosować je wyłącznie pod kontrolą lekarza! Bezsenność może być objawem nerwicy lub depresji – jeżeli tak jest, wówczas leczeniu poddawana jest przede wszystkim ta choroba, bowiem bezsenność często ustępuje razem z nią, będąc jednym z jej objawów.
Do zaburzeń snu zaliczane są również takie przypadłości jak somnambulizm, zespół niespokojnych nóg, bezdech senny czy narkolepsja. W leczeniu chorób duże znaczenie ma również wiedza naukowa na temat faz snu, bowiem nie jest on procesem jednorodnym, lecz dzieli się na różne etapy, rozróżniane przez zmiany w zachowaniu organizmu (między innymi faza REM, gdy gałki oczne intensywnie poruszają się) i zmiany w aktywności fal mózgowych (znane poprzez badania EEG).
