Internet jako medium komunikacji społecznej w zasadniczy sposób zrewolucjonizowało sposób przepływu informacji, stało się narzędziem pracy oraz miejscem dobrej zabawy wielu milionów ludzi. Internet obecnie rozwinął się do tego stopnia, że jest rzeczywistym oknem na świat, w którym odległość liczona w kilometrach czy tysiącach kilometrów nie ma żadnego znaczenia. Problematyka związana z Internetem obejmuje szeroki wachlarz zagadnień.
W swoim artykule skoncentruję się głównie na zagadnieniach związanych z rolą jaką pełni Internet w życiu społeczności skupionej wokół Wędkarskiego Centrum Wymiany Informacji.
W pierwszym rozdziale zdefiniuję proces komunikowania oraz opiszę jego cechy i formy, a także przedstawię sposoby w jakie można się komunikować.
W drugim rozdziale scharakteryzuję pojęcia takie jak: Internet, strony www, Cyberprzestrzeń, Cybersocjologia, opiszę formy i specyfikę komunikacji za pośrednictwem sieci komputerowych, przedstawię zjawiska społeczne jakie zachodzą w Cyberprzestrzeni, a także podejmę problem uzależnienia od Internetu.
W pewnym rozdziale zająłem się problematyką i metodologią badań - wyjaśniłam jaki jest cel badania, jaką i dlaczego wybrałam technikę badania oraz jak została wybrana zbiorowość do badania.
Na końcu analizuję, prezentuję i podsumuję wyniki badania.
Komunikowanie jest jednym z najstarszych procesów społecznych. Towarzyszy ono człowiekowi od momentu, kiedy istoty ludzkie zaczęły żyć w grupach i organizować pierwsze struktury. Dziś nie można: wyobrazić sobie nowoczesnych społeczeństw, których członkowie nie porozumiewają się ze sobą. Wielu badaczy zgodnie przyznaje, że społeczeństwa nie tylko istnieją dzięki przekazywaniu informacji i komunikowaniu, ale że ich istnienie polega na procesach przekazu i komunikacji. Oznacza to, iż procesy te stanowią fundament społeczeństwa, bez których nie mogłoby ono funkcjonować, trwać i dokonywać transmisji dziedzictwa kulturowego z pokolenia na pokolenie.
Wszystkie procesy przebiegające z udziałem ludzi mają charakter społeczny, zatem i komunikowanie jest społeczne, gdyż jego uczestnikami są zawsze członkowie społeczeństwa. Stąd mówimy o komunikowaniu społecznym, jako o najszerszym zbiorze procesów porozumiewania się jednostek i grup. Procesy te przebiegają na kilku poziomach, uzależnionych od społecznego kontekstu. Najniższy poziom tworzy interpersonalne komunikowanie dwóch jednostek, następnie komunikowanie grupowe i międzygrupowe, wyżej komunikowanie instytucjonalne, a jeszcze wyżej komunikowanie publiczne, w tym także polityczne i ulokowane najwyżej - komunikowanie masowe. Wszystkie one są procesami społecznymi, bo przebiegają w systemie społecznym.
Pojęcie "komunikowanie" pochodzi od łacińskiego czasownika communico, communicare (uczynić wspólnym, połączyć; udzielić komuś wiadomości, naradzać się) i rzeczownika communio (wspólność, poczucie łączności).
Definicja: Komunikowanie jest procesem porozumiewania się jednostek, grup lub instytucji. Jego celem jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami i ideami. Proces ten odbywa się na różnych poziomach, przy użyciu zróżnicowanych środków i wywołuje określone skutki.
Cechy komunikowania
Komunikowanie - można mu przypisać kilka fundamentalnych cech:
• Komunikowanie jest specyficznym procesem społecznym, ponieważ odnosi się przynajmniej do dwóch jednostek i przebiega zawsze w środowisku społecznym.
• Komunikowanie zachodzi w określonym kontekście społecznym, determinowanym przez liczbę i charakter uczestników procesu. Może to być kontekst interpersonalny, grupowy, instytucjonalny, publiczny, masowy lub międzykulturowy.
Jest to proces kreatywny, polegający na budowaniu nowych pojęć i przyswajaniu wiedzy o otaczającym świecie.
• Komunikowanie ma charakter dynamiczny, bo polega na przyjmowaniu, rozumieniu i interpretowaniu informacji.
Jest to proces ciągły, bowiem trwa od chwili narodzenia człowieka aż do jego śmierci.
• Komunikowanie jest procesem symbolicznym, bo posługuje się symbolami i znakami. Aby mogło dojść do porozumienia się uczestników niezbędna jest wspólnota semiotyczna, czyli operowanie tymi samymi znakami i symbolami.
Jest to proces interakcyjny, tzn. że między jego uczestnikami wytwarzają się określone stosunki, które mogą mieć charakter partnerski (komunikowanie symetryczne) lub opierać się na stosunku dominacji i podporządkowania (komunikowanie niesymetryczne lub komplementarne).
• Komunikowanie jest zasadniczo celowe i świadome, ponieważ działaniem każdego uczestnika procesu kierują określone motywy.
• Komunikowanie jest nieuchronne - "nikt nie może się nie komunikować", oznacza to, że ludzie zawsze i wszędzie będą się ze sobą porozumiewać bez względu na ich uświadamiane bądź nie uświadamiane zamiary.
• Komunikowanie jest procesem złożonym, czyli wieloelementowym i wielofazowym, może mieć charakter dwustronny lub jednostronny, werbalny lub niewerbalny, bezpośredni, medialny lub pośredni.
• W przeciwieństwie do pewnych procesów fizycznych czy chemicznych komunikowanie jest nieodwracalne, nie da się go cofnąć, powtórzyć czy zmienić przebiegu.
Każdy proces komunikowania składa się z kilku niezbędnych elementów. Są one ze sobą ściśle powiązane i decydują o dynamicznym i transakcyjnym charakterze komunikatu. Do stałych elementów procesu zalicza się:
• Kontekst - to warunki, w jakich odbywa się proces komunikowania (ma różne aspekty: fizyczny, historyczny, psychologiczny, kulturowy).
• Uczestnicy - w transakcyjnym procesie komunikowania odgrywają role nadawców i odbiorców. W procesach sformalizowanych role te z reguły są jednoznacznie określone i niewymienialne, w przypadku zaś nieformalnego komunikowania jednoczesne i wymienne. Każda jednostka, jako uczestnik procesu komunikowania, jest produktem swojego indywidualnego doświadczenia, uczuć, idei, nastrojów, wykonywanych zajęć (zawodu), religii etc.
• Komunikat - zajmuje miejsce centralne w procesie komunikowania pomiędzy nadawcą i odbiorcą. Komunikat, nazywany także przekazem komunikacyjnym, jest kompleksową strukturą, na którą składają się znaczenia, symbole, kodowanie i dekodowanie, forma i organizacja.
• Kanał - rozumiany jest jako droga przekazu i środki transportu, za pomoc ą których przekaz pokonuje drogę od nadawcy do odbiorcy. Ludzie w komunikowaniu bezpośrednim mogą używać wszystkich pięciu kanałów sensorycznych jak: słuch (symbole werbalne), wzrok (sygnały niewerbalne), a także dotyk, zapach i smak. W komunikowaniu pośrednim kanały te są zredukowane do wzroku i słuchu.
• Szumy - to źródło zakłóceń. Mogą mieć charakter zewnętrzny, wewnętrzny i sematyczny. Każdy z nich może blokować proces komunikowania na etapie dekodowania.
• Sprzężenie zwrotne - to reakcja odbiorcy na komunikat po jego odkodowaniu. Mówi nam, czy przekaz został usłyszany, zobaczony i zrozumiany. Powoduje, że proces komunikowania ma charakter transakcyjny. Występują różne typy sprzężenia zwrotnego. W przypadku komunikowania bezpośredniego jest to sprzężenie bezpośrednie - natychmiastowe, natomiast w komunikowaniu pośrednim występuje sprzężenie pośrednie- opóźnione .
Niewerbalne komunikowanie może wzmacniać, osłabiać lub zaprzeczać przekazom werbalnym. O ile komunikaty słowne zawierają zazwyczaj odniesienia do konkretnego problemu lub tematu, o tyle przekazy niewerbalne prze de wszystkim odnoszą się do stosunku między nadawcą i odbiorcą. Z. Nęcki wyróżnia dziesięć rodzajów niewerbalnych aktów komunikowania. Są to:
• gestykulacja,
• mimika,
• dotyk i kontakt fizyczny odgrywa ogromną rolę w budowaniu wrażenia bliskości lub dystansu psychicznego.
• spojrzenia wzajemne i spoglądanie jednostronne, których psychologiczna funkcja jest mniej więcej podobna do funkcji dotyku na odległość
• dystans fizyczny
• pozycja ciała
• wygląd zewnętrzny,
• dźwięki paralingwistyczne (parajęzykowe)
• jakość wypowiedzi związana z intonacją i natężeniem głosu
• elementy środowiska fizycznego, w którym zachodzą procesy komunikowania
Ustne komunikowanie jest spersonalizowane i zapewnia większą kontrolę na tym, czy komunikat dociera do odbiorcy, umożliwiając jednocześnie natychmiastowe sprzężenie zwrotne. Jest najbardziej efektywną formą przekazywania wiadomości względnie prostych i nieskomplikowanych, gdy nadawca bezpośrednio kontaktuje się z odbiorcą i jest zarazem zainteresowany emocjonalnym odbiorem informacji. Mimo zalet ten typ komunikowania ma charakter raczej ulotny.
Pisemne komunikowanie ma bardziej sformalizowany charakter. Ograniczona jest tutaj kontrola nad tym, czy, kiedy i w jaki sposób wiadomość będzie odebrana. Sprzężenie zwrotne może być utrudnione lub w ogóle nie występować. Natomiast jego zaletą jest to, że wiadomości są utrwalone fizycznie (np. na papierze, karcie magnetycznej).
Bezpośrednie komunikowanie polega na osobistej styczności nadawcy i odbiorcy, w postaci np. rozmowy, dyskusji, narady, wywiadu itd.
Pośrednie komunikowanie polega na wymianie informacji za pośrednictwem różnorakich nośników informacji, np. telefonu, komputera, telewizji, taśmy magnetofonowej, papieru.
Stosując drugie kryterium charakteru relacji łączącej nadawcę i odbiorcę, wyróżniono wcześniej cztery pary form komunikowania:
W jednokierunkowym komunikowaniu nadawca, przekazując komunikat, nie oczekuje sprzężenia zwrotnego lub nie dąży do jego podtrzymania.
Komunikowanie dwukierunkowe występuje wtedy, gdy nadawcy zależy na wytworzeniu i utrzymywaniu sprzężenia zwrotnego.
Symetryczne komunikowanie występuje wówczas, gdy zarówno nadawca, jak i odbiorca mają zbliżony czy wręcz identyczny status.
Niesymetryczne komunikowanie ma miejsce, gdy w rolach nadawców i odbiorców kontaktują się między sobą osoby o nierównoważnym statusie. Komunikowanie niesymetryczne ma przeważnie charakter bardziej sformalizowany, wymuszony, oficjalny, regularny, często pośredni; zwraca się tutaj większą uwagę na formę i precyzję przekazywanych informacji. Obsługa informatyczna firm pomaga w komunikacji.
Formalne komunikowanie odbywa się na podstawie różnego rodzaju uregulowań normatywno-prawnych. Uregulowania te określają, kto, gdzie, kiedy, w jakiej sprawie, w jaki sposób i z kim powinien się kontaktować, w celu wymiany informacji, a także w jakim charakterze bierze udział w procesie komunikowania (nadawca, odbiorca, pośrednik).
W ramach struktur formalnych zachowania członków są dokładnie sprecyzowane i rygorystycznie egzekwowane.
Nieformalne komunikowanie obejmuje wszelkie spontaniczne akty porozumiewania się ludzi.
Niektóre typy zachowań nadawców wywołują wśród odbiorców reakcje obronne, utrudniające, a czasem nawet uniemożliwiające skuteczne porozumiewanie się. Mamy wówczas do czynienia z tzw. komunikowaniem obronnym.
