Historia wspólnej europejskiej waluty – euro – sięga lat 70. Wtedy to skonstruowano plan wprowadzenia wspólnego europejskiego pieniądza, a w 1979 roku utworzono Europejski System Walutowy. Składały się na niego trzy elementy:
Europejski Mechanizm Kursowy ERM (Exchange Rate Machanism); wspólnotowy system kredytowy; europejska jednostka rozliczeniowa ECU (European Currency Unit).
To właśnie ECU było bezpośrednim protoplastą euro. Był to inaczej koszyk walutowy składającym się z walut poszczególnych państw Wspólnoty. Ich udział w koszyku był uzależniony od:
potencjału gospodarczego; udziału w handlu wewnętrznym Wspólnoty; udziału w handlu wewnątrz grupy OECD; uczestnictwa w krótkotrwałej pomocy walutowej.
ECU pozwoliło na usprawnienie rozliczeń wewnątrz europejskich. Dla przeciętnego obywatela nie miało jednak większego znaczenia. Dopiero wprowadzenie euro miało wywołać większe emocje społeczne.
Dążenia do ścisłej unii walutowej zostały wzmocnione przez kryzys, jaki w 1992 roku dotknął system oparty na ECU.
O wprowadzeniu euro przesądził Traktat z Maastricht, który wszedł w życie 1 listopada 1993 roku. Jego efektem było utworzenie Unii Gospodarczo-Walutowej, która od 1 stycznia 1999 roku miała dysponować wspólną walutą. Nazwa euro została dla niej wybrana w grudniu 1995 roku na spotkaniu w Madrycie. Ustanowiono też wtedy system TARGET, na którego podstawie miało następować automatyczne przeliczanie walut narodowych na euro.
Opracowano też wymaganie dotyczące krajów chcących przystąpić do euro. Zostały one zebrane w tak zwanym Pakcie Stabilności i Wzrostu, ratyfikowanym 17 czerwca 1997 roku. Zgodnie z nim gospodarki państw będących w strefie euro oraz do niej aspirujących nie mogą mieć wyższego deficytu budżetowego, niż 3 procent PKB. Ponadto ich dług publiczny nie powinien przekraczać 60 procent PKB.
Praktyka funkcjonowania euro pokazuje jednak, że bardzo trudno o zachowywanie tych norm w praktyce. Mimo to wspólna waluta europejska wypracowała sobie silną pozycję, a państwa aspirujące do niej ustawiają się w długiej kolejce.
