W jaki sposób możesz określić swój poziom umiejętności komunikacyjnych?
Otóż nie jest to trudnym zadaniem. Komunikacja interpersonalna jest zależna od kilku głównych czynników. Większość informacji w drodze komunikacji zdobywamy przez podświadomą analizę mowy ciała. Mowa ciała Twojego rozmówcy przekazuje ponad 50% wszystkich informacji w kanale komunikacyjnym, podczas gdy mowa werbalna zaledwie 7%! Resztę informacji stanowi Twój ton głosu, tembr, emocje wkładane w wypowiedź oraz inne czynniki.
Aby sprawdzić, jak sprawują się Twoje umiejętności komunikacyjne, możesz skorzystać ze specjalnie opracowanego kwestionariusza umiejętności komunikacyjnych (REK). Kwestionariusz ten zostal opracowany przez dr Sylwiusza Retowskiego.
Przeprowadzone testy umiejętności komunikacyjnych (REK) pozwolą na uzyskanie podstawowej wiedzy na temat Twoich umiejętności komunikacyjnych. Podstawę teoretyczną kwestionariusza stanowi koncepcja zróżnicowanych logik konstruowania komunikatów Barbary O'Keefe (O'Keefe, 1988; Griffin, 2003). Zgodnie z tą koncepcją, ludzi można podzielić na trzy grupy w zależności od tego, jakie mają poglądy na temat komunikacji.
Trzy grupy różniące się osobistymi teoriami na temat własnej komunikacji:
1) Ludzie, u których dominuje logika komunikacji ekspresywnej
W tej grupie zakłada się, że wystarczy powiedzieć, co się myśli i czuje, aby inni ludzie dokładnie wiedzieli, co chcieliśmy przekazać. Zgodnie z tą logiką, głównym celem powinna być szczera komunikacja, w której wprost przekazujemy, co chcemy przekazać. Z punktu widzenia tej logiki, podejrzany wydaje się taki styl komunikowania, w którym powstrzymujemy się przed przekazywaniem swoich prawdziwych uczuć i myśli, bądź staramy się osiągać jakieś własne, ukryte cele.
2) Ludzie, u których dominuje logika komunikacji konwencjonalnej
W tej grupie zakłada się, że efektywna komunikacja wymaga, aby stosować się do reguł usankcjonowanych społecznie. Istotne zatem jest to, aby komunikować się w sposób, który jest dopasowany do określonej sytuacji (stosowny). Człowiek powinien znać obowiązujące reguły komunikowania i stosować je w codziennym życiu. Wskazane jest zatem, aby jeżeli tego wymaga sytuacja używać specyficznych form: komplementy, wypowiedzi wymijające, wyrazy przeprosin itp. Z punktu widzenia tej logiki nie do przyjęcia wydaje się taki styl komunikowania, w którym przekazujemy swoje prawdziwe uczucia i myśli nie zwracając uwagi na odpowiednią formę przekazu (w danym kontekście sytuacyjnym), bądź staramy się osiągać jakieś własne, ukryte cele.
3) Ludzie, u których dominuje logika komunikacji retorycznej
W tej grupie zakłada się, że "nic nie jest ustalone raz na zawsze" (Griffin, 2003), wszystko zależy od tego jakie mamy założone cele naszej komunikacji. W konkretnej sytuacji można zarówno dzielić się własnymi rzeczywistymi odczuciami jak i rozpoznawać istniejące reguły komunikacyjne po to, aby się do nich dostosować. Z punktu widzenia tej logiki, optymalne wydaje się takie komunikowanie, aby w każdej sytuacji, nawet trudnej (np. konfliktu) można było osiągać postawione przez siebie cele. Badania wykazują, że stosowanie w komunikacji logiki retorycznej wydaje się być najbardziej efektywne.
Kwestionariusz REK może mieć szerokie zastosowanie w poradnictwie zawodowym. Przede wszystkim powinien być stosowany w przypadku wszystkich klientów, którzy planują pracować bądź pracują w zawodzie wymagającym umiejętności komunikacyjnych. Uzyskanie wysokich wyników w skali ekspresywnej oznacza, że klient może mieć trudności w wykonywaniu tych zawodów, gdzie pracownik jest zobowiązany do regulowania własnych emocji w miejscu pracy (najczęściej oznacza to, że oczekuje się od pracownika wyrażania emocji pozytywnych oraz powstrzymywania się przed okazywaniem emocji negatywnych). Uzyskanie wysokich wyników w skali konwencjonalnej oznacza, że klient może mieć trudności w wykonywaniu tych zawodów, gdzie od pracownika oczekuje się naturalnego stylu bycia, opartego na bezpośrednim komunikowaniu własnych uczuć i myśli. Uzyskanie wysokich wyników w skali retorycznej oznacza, że klient może plastycznie dostosować swój styl komunikacyjny do określonego stanowiska pracy, czyli jest dobrym prognostykiem radzenia sobie w złożonych komunikacyjnie sytuacjach społecznych.
Konkluzje
Doskonałym narzędziem do określenia własnych umiejętności komunikacyjnych jest kwestionariusz REK, opracowany przez dr Sylwiusza Retowskiego - specjalisty z zakresu psychologii pracy. Wiedza ta pozwoli Ci na ukierunkowanie dalszego rozwoju i zdobywanie kolejnych doświadczeń w dziedzinie komunikacji interpersonalnej.
