Ikona i Ikonograf

Słowa budują definicje, ale czy wszystko co nas otacza da się poddać prawom związków wyrazowych, związków przyczynowo-skutkowych: Ikona – okno, określenie filozoficzne, poetyckie, teologiczne? ; Ikona punkt. Nie da się zdefiniować punktu w formalizmie matematycznym. Choć Euklides podał definicję bez definicji: Punkt to jest to, co nie składa się z części (czego nie można rozłożyć na części). Punkt jest "miejscem" bez wymiarów . Na przykład dwie proste przecinają się w punkcie.., z punktu można zakreślić okrąg....(1) Człowiek w swych dociekaniach rozumowych odnalazł lukę i ... nakładając na przestrzeń euklidesową kartezjański układ współrzędnych możemy w tak powstałej przestrzeni kartezjańskiej zdefiniować punkt jako parę uporządkowaną (przy większej liczbie wymiarów krotkę) liczb rzeczywistych (2)

Jeśli Ikonę odbierać w kategorii poetyki , można powiedzieć, że ma kompozycję zamkniętą i otwartą jednocześnie. Zamkniętą , bo porządkuje świat przedstawiony, określa jego zawartość i skończoność – takie jest pierwsze spojrzenie. Kompozycja otwarta, bo uzewnętrznia detale, fragmenty , dając jednocześnie wieloznaczność powiązań między występującymi elementami. Ikona to również loci communes ( łac. miejsce wspólne) kategoria retoryki , oracja . Grecka nazwa topoi (topos) przekazane przez odwieczną tradycję pokoleń motywy i tematy , które dają ciągłość wspólnocie. Kompozycję Ikony można również porównać do akatystu (gr. nie siedzieć) hymnu ku czci. Składa się on z ikosów (gr. mieszkanie) i kondakionów (gr.zwój). Występują w różnej liczbie, często 13 + 13. Hymn rozpoczyna się strofą wprowadzającą porządek opisujący to co adresat uczynił dla ludzi i świata. Pierwszy ikos –hirmos ,, nastrajający”- Bądź pozdrowiony. .Ikosy tworzą akrostych- kolumny hymnu często , można czytać w dół, w górę , na przemian w ten sposób odczytywać ,,ukryte” treści.

Ikonę można więc odnosić i pojmować na wiele sposobów. Każdy człowiek może Ją zrozumieć w ramach dziedziny, która jest mu bliska. Translacji (tłumaczenia) może dokonać w sobie znanym obszarze, choć właściwie powinien uczynić to w wymiarze nie rozumu ,ale serca. Natura ludzka potrzebuje jednak pewnego rodzaju rozumienia, punktu choć nie ma on przecież wymiaru. Dlatego może translacja oznacza przeniesienie, ale też ,,na drugą stronę”, przeprowadzać . Ikonograf przenosi więc tchnienie ziemskie na deskę , Ikona przenosi do innego wymiaru. To współistnienie jest jednak możliwe tylko dlatego, że rękę człowieka prowadzi Ktoś. Pisząc Ikonę człowiek wykonuje najpierw cienkie płynne linie (definicja?), potem grube i ponownie cienkie. Przechodzenie do innego świata przyrody.

Ikonograf nie jest malarzem, jest człowiekiem kontemplującym. Pisząc Ikonę zamyka się przed światem zewnętrznym , w ciszy i skupieniu dokonuje translacji Pierwowzoru. Grecki Paterikon opowiadał: I wówczas postanowił mnich spełnić bohaterski czyn : nie pić nic przez dni czterdzieści. A gdy nastał upał, wypłukał swój kubek i zawiesił go przed sobą napełniony wodą, a na zapytanie braci ,po co to uczyni, odpowiedział: by tym większe cierpieć pragnienie i tym większą otrzymać nagrodę od Boga. Człowiek piszący Ikonę nie poświęca siebie, swoich ludzkich potrzeb ,ale by oddać Pierwowzór nie zaprząta go świat ludzkich oczekiwań. Nagrodą jest dotknięcie i sama możliwość obcowania z Tym , który jest najjaśniejszym mrokiem.

(1) http://pl.wikipedia.org/wiki/Punkt_(geometria)
(2) tamże

I.Jazykowa,Świat Ikony,Warszawa 1997.