Komornik realizuje orzeczenie sądu i przede wszystkim odzyskuje od dłużnika świadczenia pieniężne. Komornik może prowadzić egzekucje komornicze na terenie całego kraju.
Kto może zostać komornikiem?
Komornikiem może zostać każdy, kto ukończył studia prawnicze i posiada tytuł magistra prawa. Po ukończonych studiach należy odbyć aplikację komorniczą, a następnie zdać egzamin. Kolejnym krokiem jest praca przez okres dwóch lat w charakterze asesora komorniczego. Ważnym wymogiem jest także posiadane obywatelstwo polskie oraz ukończone 26 lat. Innym wymogiem jest pełna zdolność do czynności prawnych, nieposzlakowana opinia, niekaralność za przestępstwa (w tym również skarbowe). Kolejnym warunkiem jest stan zdrowia pozwalający na pełnienie obowiązków komornika. Od wyżej wymienionych wymagań zwolnieni są sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, notariusze oraz osoby, które ukończyły aplikację sądową, prokuratorską, adwokacką lub notarialną, a także osoby posiadające stopień naukowy doktora nauk prawnych.
Komornicy sądowi w Polsce
Komornik sądowy wykonuje swoje czynności zgodnie z przepisami Kodeksu Postępowania Cywilnego pod nadzorem prezesa Sądu rejonowego. Powoływany jest przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek złożony za pośrednictwem prezesa sądu apelacyjnego. Przed powołaniem Minister Sprawiedliwości zasięga opinii samorządu komorniczego. Podstawą prawną wykonywania zawodu komornika jest ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji.
Odwołanie komornika przeprowadza również Minister Sprawiedliwości jeżeli komornik:
- zrezygnował z pełnienia swoich obowiązków,
- ukończył 70 rok życia,
- został uznany orzeczeniem komisji lekarskiej za niezdolnego do pełnienia swoich obowiązków,
- został pozbawiony prawomocnym wyrokiem sądu praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu,
- naruszał przepisy prawa,
- został ukarany prawomocnym orzeczeniem dyscyplinarnym,
- nie zawarł lub utracił ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.
Komornik odpowiada dyscyplinarnie za naruszenie powagi i godności urzędu, obrazę przepisów prawa, niewykonanie poleceń powizytacyjnych oraz wydatkowanie środków podlegających dokumentacji na działalność niezgodną z ich przeznaczeniem. Swoje czynności komornik może wykonywać w dni robocze i soboty w godzinach od 7 do 21. Na wykonanie czynności w dni ustawowo wolne od pracy lub w godzinach nocnych musi uzyskać zgodę prezesa sądu rejonowego. Komornik sądowy przyjmuje interesantów w kancelarii komorniczej przy Sadzie Rejonowym.
Co należy do obowiązków komornika?
Komornik:
- realizuje orzeczenie sądowe i egzekwuje od dłużnika należności,
- poszukuje na zlecenie wierzyciela majątku dłużnika,
-dokonuje oszacowania majątku dłużnika i zdobywa informacje o tym, jakiego rodzaju jest to majątek,
- wystosowuje odpowiednie pisma do urzędów i instytucji w celu sprawdzenia stanu kont bankowych, posiadania gruntów, nieruchomości czy pojazdów,
- dokonuje spisu inwentarza na zlecenie sądu lub prokuratury,
- dokonuje spisu majątkowego spadkodawcy oraz jego zabezpieczenie w przypadku roszczeń z nim związanych,
- sporządza protokół stanu faktycznego majątku przed wydaniem orzeczenia sądu,
- doręcza obwieszczenia i zawiadomienia sądowe, wymagające potwierdzenia odbioru.
Od dłużnika do wierzyciela
W przypadku niespłaconych należności bądź zadłużeń wierzyciel kieruje sprawę do sądu przeciwko dłużników. Następnie Sąd bada przedmiotowo sprawę i wydaje dokument nakazujący do zapłaty zaległej należności. W przypadku, kiedy dłużnik unika zapłaty, sprawa trafia do komornika. Wierzyciel posiadający orzeczenie sądowe wraz z klauzulą wykonalności, kieruje się do komornika razem z wnioskiem o rozpoczęcie postępowania. Komornik sądowy ma obowiązek podjąć się egzekucji przeciwko dłużnikowi. Kolejnym krokiem jest juz realizowanie przez komornika orzeczenia sądowego i egzekwowanie od dłużnika należności. Wszystkie czynności komornicze podejmowane są w wyniku przymusowej realizacji wydanej przez Sąd w tzw. tytule wykonawczym.
Dług może być odzyskany poprzez zajęcie ruchomości i nieruchomości dłużnika, jego rachunku bankowego, akcji i udziałów oraz sprzedaż posiadanego przedsiębiorstwa, gospodarstwa czy firmy.
Uprawnienia komornika
Oprócz uprawnień, jakie ma komornik sądowy, istnieje także odpowiedzialność wykonywanego zawodu. Po wyegzekwowaniu należności ma on obowiązek w terminie czterech dni przekazać je uprawnionemu. Jeżeli dopuści się opóźnienia , jest zobowiązany zapłacić odsetki od kwoty otrzymanej i nie rozliczonej w terminie. Komornik ponosi również odpowiedzialność za szkody wyrządzone podczas wykonywania czynności komorniczych. Dlatego ma on obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia cywilnego. W przypadku naruszenia uprawnień bądź nie stosowania się do obowiązków, komornik ponosi kary dyscyplinarne. Jest to: upomnienie, nagna, kara pieniężna, wydalenie ze służby komorniczej, łącznie z zakazem wykonywania zawodu na okres 5 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego.
Komornik czy windykator
Komornik często bywa mylony z windykatorem, chociaż ich zadania i zakres czynności znacznie się różnią. Komornik ma inne uprawnienia i większą szansę na skuteczne działanie. W przeciwieństwie do windykatora, komornik może przeprowadzić egzekucję z dochodów, nieruchomości i ruchomości. Przysługuje mu także prawo do otwarcia drzwi domu czy mieszkania dłużnika.
