Kto może skorzystać z opieki oferowanej przez taki dom? Inna nazwa określa je „domami spokojnej starości”, więc domyślnie jest to grupa seniorów, nie posiadających rodziny albo też chorych, mniej sprawnych na tyle, że stanowią zbyt duże obciążenie dla swoich bliskich. Określonych granic wieku nie ma, są jednak granice etyczne – dla wielu osób znalezienie się w domu opieki stanowi swoisty dramat, zwłaszcza jeśli do tej pory mogły mieszkać spokojnie u boku dzieci czy wnuków, a w pewnym momencie lądują w obcym miejscu, „bo tak”. Z powodów finansowych korzystanie z domu spokojnej starości jest nisko opłacalne, gdyż za miejsce tam i konkretną opiekę płaci się dość sporo. Mimo to opcja ta bywa dla części rodzin wygodniejsza, niż zapewnianie chorej babci czy dziadkowi całodziennej opieki swojej czy zatrudnionego opiekuna, dotrzymywanie towarzystwa, wysłuchiwanie narzekań itd. Taka jest niestety smutna prawda – do polskich domów opieki trafiają najczęściej niechciani seniorzy, którzy w swoich domach stali się niepotrzebnym meblem, więc nowoczesna i wygodna rodzina gdzieś ich „wyrzuca”.
Co jednak w sytuacji, gdy osoba w podeszłym wieku mieszka sama, z rokiem na rok niedołężnieje i nie ma żadnej rodziny, do której mogłaby się zwrócić o pomoc? Jeśli osoba taka posiada jakiś dochód, szanse na uzyskanie miejsca w domu opieki rosną, jednak najprawdopodobniej nie będzie to lokata o najwyższym standardzie. Niekoniecznie też opcja taka zostanie w ogóle rozważona, bo dopóki dany ktoś jest w stanie jeszcze o siebie zadbać, chociażby częściowo, nie ma ewidentnych przyczyn do skierowania go do domu opieki. Zamiast tego może dostać państwową opiekunkę bądź trafić do szpitala, jeśli stan zniedołężnienia wywołany jest wyleczalną chorobą.
Chęć pozyskania miejsca w domu spokojnej starości musi poprzedzić wysłanie wniosku przez seniora bądź jego opiekuna. Najczęściej wnioski składa się po prostu w miejscowym Ośrodku Pomocy Społecznej. Do wniosku dołączyć trzeba wszelkie potwierdzenia uzyskiwanego dochodu, wymagana jest też zgoda na opłacanie nimi (do określonej wysokości) pobytu w placówce. Do wyboru są państwowe i prywatne domy opieki. Te drugie zazwyczaj kosztują więcej, ale mogą oferować lepszą jakość. Jedne i drugie należy poddać ocenie podczas wizyty, zwracając uwagę na czystość, sposób zwracania się do podopiecznych, jakość opieki, itd.
