Wysokie koszty energii oraz chęć zminimalizowania negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne skutkuje coraz większą popularnością domów energooszczędnych i pasywnych. Budynki takie cechuje odpowiednie usytuowanie pomieszczeń, dzięki któremu można korzystać z energii słonecznej do ich dogrzewania i oświetlania. Niezbędna jest odpowiednia izolacja oraz okna o niskim współczynniku przenikania ciepła. Proces budowy jest dużo bardziej skomplikowany i kosztowny, ale w ogólnym rozrachunku takie rozwiązanie może być opłacalne.
Dom pasywny różni się od energooszczędnego tym, że potrzebuje jeszcze mniej energii na ogrzanie go, co powoduje zaostrzenie wymagań związanych z konstrukcją (np. może mieć wyłącznie jedno- lub dwuspadowy dach). Ponadto domy te wyposażone są w indywidualne źródła energii odnawialnej takie jak np. kolektory słoneczne czy pompy ciepła. Poprzez oszczędność energii oraz pozyskiwanie ich z niezależnych źródeł domy te są niezwykle tanie w eksploatacji. Koszt budowy takiego domu jest znacznie wyższy niż w przypadku budynku tradycyjnego, jednak oszczędność energii powoduje dość szybki zwrot poniesionej nadwyżki. Dom energooszczędny musi być zlokalizowany na odpowiednio oświetlonej działce, dlatego warto podjąć decyzje czy planowany dom ma być energooszczędny jeszcze przed zakupem działki budowlanej. Dużą zaletą jest również to, że taki dom posiada wyższą wartość na rynku, dzięki czemu w przypadku sprzedaży można spodziewać się wyższej ceny niż w przypadku domu klasycznego.
Oszczędność energii pozwala nie tylko zmniejszyć wysokość rachunków, ale i emisję dwutlenku węgla, który byłby wyemitowany do atmosfery przy produkcji energii potrzebnej do ogrzewania przez co domy takie często nazywane są ekologicznymi. Decydując się na budowę domu, powinno się rozważyć budowę domu energooszczędnego bądź pasywnego, ponieważ są one przyjazne środowisku oraz w dłuższym okresie czasu bardziej opłacalne. Kompleksową obsługę projektową świadczy między innymi Pracownia Projektów Budownictwa Energooszczędnego przy Krajowej Agencji Poszanowania Energii.
