Typy aparatów odpędowych
Destylacja jest procesem niezbędnym do uzyskania alkoholi mocnych. Tam, gdzie drożdże nie są w stanie funkcjonować, ale należy uzyskać jeszcze wyższe stężenie alkoholu, trzeba użyć metod fizycznych. Destylacja jest w istocie niezbyt skomplikowana, ale wcale nie jest łatwo skonstruować takie aparaty, które pozwolą ją przeprowadzać wydajnie i skutecznie.
Aparaty do pracy okresowej
Destylacja alembikowa, zwana też okresową, ponieważ przeprowadzana jest etapami, jest metodą dość prymitywną. Wszystko zaczęło się od podgrzewanej kadzi z prymitywną chłodnicą wężownicową, ale aparaty te udoskonalano, dbając o ekonomię ogrzewania i wzrost skuteczności odpędzania spirytusu. W gruncie rzeczy jednak do dziś destylacja alembikowa jest procesem energochłonnym, wymagającym sporej ilości czasu, dużego doświadczenia i właściwej aparatury. Na skalę przemysłową aparaty do destylacji okresowej są wykorzystywane rzadko i jedynie do produkcji określonych trunków lub ich marek.
Pierwotnie w wyniku destylacji alembikowej udawało się uzyskać destylaty o mocy od 10 do 30%, ale obecnie możliwe jest uzyskiwanie spirytusu o stężeniu około 90% i wyższym.
Aparaty do pracy ciągłej
W XIX wieku destylacja miała być przeprowadzana na znacznie większą skalę niż wcześniej. Problem polega na tym, iż aparaty do pracy okresowej są nie tylko nisko wydajne, ale także bardzo energochłonne, ich używanie nie jest wcale proste, a pojemność kadzi destylacyjnej musi być niewielka. Rozwiązaniem okazały się jedno i dwukolumnowe aparaty do pracy ciągłej.
Jednokolumnowy posiada kolumnę spirytusową umieszczoną ponad kolumną zacierową, natomiast w aparatach dwukolumnowych są one umieszczone na tym samym poziomie. Taka budowa powoduje, że w aparatach dwukolumnowych otrzymuje się więcej suchej masy w wywarze (woda odwarowa jest odprowadzana odrębnym wylewem), a oczyszczony spirytus jest mocniejszy niż ten z aparatów jednokolumnowych.
Aparaty do pracy ciągłej nie wymagają przerw – kiedy zacieru ubywa, po prostu się go uzupełnia, ponieważ zbierany spirytus, inaczej niż w przypadku aparatów do pracy okresowej, zawsze ma mniej więcej tę samą moc. Aparaty do pracy ciągłej są zazwyczaj stosowane w produkcji na skalę przemysłową, ale produkowane są także ich zminiaturyzowane wersje.
Który aparat wybrać?
Dość powszechnie uważa się, że najlepsze alkohole powstają w drodze destylacji alembikowej. Na skalę przemysłową niewiele alkoholi produkuje się w ten sposób, natomiast w domu jest to w miarę wygodny, choć dość kosztowny sposób destylacji. Używanie alembików wymaga sporej wiedzy teoretycznej, a także wprawy i wyczucia. Aparaty do pracy ciągłej są zasadniczo prostsze w obsłudze, ale do użytku domowego nadają się raczej przeciętnie, i dotyczy to także wersji zmniejszonych.
Warto zaznaczyć, że niektóre alkohole zawdzięczają swój smak nie tylko określonej metodzie destylacji, ale nawet specyficznym materiałom lub niewielkim odstępstwom od podstawowej procedury prowadzenia destylacji, więc tak naprawdę należy najpierw zorientować się, jak powinien wyglądać proces produkcyjny danego alkoholu i do niego dopasować właściwy aparat do destylacji.
Pamiętaj, że destylacja i tak, i tak będzie procesem złożonym bardziej, niż to wynika z krótkich instrukcji. To jednak z tych umiejętności, których nie można się nauczyć, tylko czytając instrukcje – musisz sam sprawdzić, jak sobie radzisz. To, jaki wybierzesz aparat, ma znaczenie dla smaku trunku, ale możesz być pewien, że na samym początku większe znaczenie będą miały Twoje błędy.
