28.01.2014r w Strasburgu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka uwzględnione zostały kolejne skargi trojga rodziców, którym przed laty ZUS odebrał przyznane wcześniej emerytury. To już grupa 22 rodziców, którym w związku z tym przyznano odszkodowania. Kwoty co prawda nie są zawrotne, ale są, i wahają się od 1,5 tys. do 12 tys. euro. Z kolei wszystkich skarg do ETPCz wpłynęło 130.
Ale czy słyszałeś czego dokładnie skargi dotyczą?
Mianowicie w 2001r ZUS Oddział w Rzeszowie przyznał wielu ubezpieczonym prawo do wcześniejszej emerytury. Było to na podstawie uchylonego już rozporządzenia z dnia 15 maja 1989 r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki. W związku z tym osoby te zrezygnowały z pracy na rzecz opieki nad chorymi dziećmi. Tymczasem w 2002r po zasięgnięciu przez ZUS opinii głównego lekarza orzecznika wszystkim uprawnionym odebrano emeryturę. Jako argument podano, że dzieci nie wymagają stałej opieki rodzica i że schorzenia nie można zaliczyć do chorób wymienionych w ww. rozporządzeniu. W efekcie rodzice składali odwołania do sądu, wykorzystując przy tym zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia. Za każdym razem orzeczenia były niekorzystne dla ubezpieczonych. Stąd złożyli skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W wyniku tego rozpatrywane są kolejne skargi i to na korzyść skarżących – pierwsza rozpatrzona została w 2009r, a kolejne w 2012r i obecnie w 2014r. W wyrokach Trybunał wskazuję na naruszenie prawa do własności w rozumieniu art. 1 protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Tymczasem pewnie zastanawiasz się dlaczego o tym piszę. Ano z jednej strony, bo to po prostu ciekawy temat. Ale z drugiej strony dlatego, abyś wiedział, że nawet w przypadku braku przychylności polskich arbitrów i poczucia naruszenia Twojego prawa (np. do życia, do rzetelnego procesu czy, jak w powyższym przypadku, do poszanowania mienia) zawsze możesz złożyć skargę do ETPCz. Takie prawo masz odkąd Polska w 1993r ratyfikowała Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Protokoły Dodatkowe nr 1,4,6,7 i 13. Co prawda nie zmienisz w ten sposób wyroku i nie zostanie Ci przywrócona np. odebrana wcześniej emerytura. Ale w przypadku poważnych naruszeń prawa przez władzę publiczną w Polsce (np. sądy) przed ETPCz możesz starać się o odszkodowanie.
Z kolei tutaj przeczytasz o wszystkich niezbędnych informacjach związanych ze skargą do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Na koniec wyjaśniam jeszcze skąd cudzysłów w tytułowym słowie ‘przegrywa’. Mianowicie to ZUS początkowo przyznał, a potem odebrał wcześniejszą emeryturę. Innymi słowy od jego decyzji powstała wyżej opisana historia. To też ZUS był stroną postępowania przed polskimi organami sprawiedliwości i bronił przed nimi swoich decyzji. Ostatecznie też sądy uznały, że zaskarżone decyzję odpowiadały prawu, a odwołania ubezpieczonych zostały oddalone. Mimo tego odmienne zdanie na całą sytuację ma Trybunał w Strasburgu. Stąd w tym sensie można uznać, że ZUS po prostu „przegrał” i to przed sądem międzynarodowym.
