Asertywność jest w psychologii terminem, który oznacza dokładnie posiadanie i wyrażanie własnego zdania, a także bezpośrednie wyrażanie emocji oraz postaw, które ma miejsce w granicach nienaruszających psychicznego terytorium i praw innych osób. Asertywność objawia się tylko w płaszczyźnie werbalnej, nigdy w agresji.
Asertywny, czyli jaki?
Powyższa książkowa definicja nie mówi jednak za dużo. W sytuacjach codziennych asertywność może zatem być widoczna w takich zachowaniach jak:
-
zdolność do odmawiania w sposób nieraniący innych
-
umiejętność wyrażania swoich opinii, życzeń, potrzeb
-
świadomość siebie – swoich wad, zalet
-
autentyczność zachowań
-
umiejętność przyjmowania ocen, krytyki, ale i pochwał
-
wrażliwość na innych ludzi
-
stanowczość
Zatem osoba, która jest asertywna, posiada zawsze jasno określone opinie, cele oraz może kontrolować własne emocje. Nie jest przy tym podatna na naciski, nie ulega manipulacjom. Jednocześnie osoba asertywna wcale nie ignoruje emocji oraz potrzeb innych osób, jednakże stanowczo dba o własne interesy.
Dlaczego warto być asertywnym?
Na podstawie wskazanych wcześniej cech osoby asertywnej od razu formułuje się też obraz korzyści, jakie można osiągnąć, gdy jest się ich posiadaczem. Osoba asertywna lepiej funkcjonuje w społeczeństwie, w tym także w gronie rodziny i znajomych. Dzięki temu, że posiada ona własne zdanie oraz oczekiwania dotyczące swojego otoczenia i dużą samoświadomość, lepiej nawiązuje kontakty, stawia sobie realistyczne do osiągnięcia cele, nie podejmuje się zbyt trudnych zadań, których rozpoczęcie mogło być wynikiem nacisków z zewnątrz. Osoba asertywna nie ukrywa swoich emocji, nie wprowadza w błąd innych osób, nie okłamuje ich i nie skazuje na domysły. Otwarte i jednocześnie stanowcze komunikowanie swojej postawy minimalizuje liczbę konfliktowych sytuacji. Asertywność pozwala na zdrowsze funkcjonowanie wśród społeczeństwa i dlatego też jest to bardzo pożądana obecnie cecha, nie tylko w życiu prywatnym, ponieważ będzie ona przydatna także w pracy.
Skąd bierze się asertywność?
W dużej mierze asertywność jest wyuczoną umiejętnością. Niektórym bycie asertywnym w różnych sytuacjach przychodzi łatwiej, innym trudniej, dlatego dla osób mało asertywnych polecane są specjalne treningi asertywności. Są one przeprowadzane przez specjalne ośrodki, w tym także przez psychologów. Mogą one odbywać się grupowo lub indywidualnie. Oczywiście, aby być bardziej asertywnym, nie trzeba od razu zapisywać się na takie warsztaty. Dostępne są także liczne publikacje, w tym internetowe, które traktują o tym, czym jest asertywność, a także jak stać się osobą bardziej asertywną. Asertywność oznacza również trening, ponieważ sama teoria to nie wszystko. Prawdziwy egzamin to sprawdzenie umiejętności w stresujących sytuacjach.
