Koszty leczenia

Zgodnie z art.444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania
rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego
powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do
naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty
leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną
na koszty przygotowania do innego zawodu.
Zakres kosztów leczenia podlegających zwrotowi jest wyznaczony
uzasadnionymi potrzebami poszkodowanego. Koszty leczenia stanowią
istotną pozycję, jeżeli leczenie poszkodowanego trwa dłuższy czas.
Naprawienie szkody obejmuje w szczególności zwrot wszelkich
wydatków związanych z samym leczeniem i rehabilitacją, jak i koszty
opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty
związane z doznanym uszczerbkiem.
W pierwszej kolejności poszkodowany powinien korzystać z
bezpłatnej służby zdrowia. Jednak w niektórych przypadkach zasadny
jest zwrot kosztów poniesionych poza publiczna służbą zdrowia, np. gdy
zalecona przez lekarza usługa jest niedostępna lub wymaga długiego oczekiwania. Potwierdza to SN w swoim orzeczeniu17,w którym
stwierdza: w sytuacji konkretnego zagrożenia całkowitą ślepotą
szukanie pomocy i porady u wybitnych specjalistów oraz w znanym
zakładzie leczniczym nie może być uznane za zbędne, obowiązek więc
zwrócenia związanych z tym wydatków objęty jest przepisem art.444§1
k.c.
Do kosztów tych należą także wydatki związane z przewozem
chorego do szpitala i na zabiegi, koszty zabiegów rehabilitacyjnych,
wydatki na lekarstwa, koszty specjalnej opieki i pielęgnacji. Fakt
ponoszenia całego ciężaru opieki nad poszkodowanym w czasie leczenia
i rehabilitacji przez członków rodziny nie zwalnia osoby
odpowiedzialnej od zwrotu kwoty obejmującej wartość tych
świadczeń18.
Do kosztów związanych z leczeniem należy zaliczyć także wydatki
ponoszone w związku z koniecznością odpowiedniego odżywiania. Tak
też SN w swoim orzeczeniu: zwrot wydatków na podawanie choremu
bardziej wyszukanych potraw, większej ilości owoców, słodyczy itp.,
choćby z punktu widzenia lekarskiego chory nie wymagał specjalnej
diety, znajduje usprawiedliwienie w art. 444 § 1 k.c., chyba że byłyby
wyraźne zalecenia lekarskie nakazujące ograniczenie diety19.
W skład kosztów wynikłych z powodu uszkodzenia ciała lub
wywołania rozstroju zdrowia, wchodzą nie tylko koszty leczenia
w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz także wydatki związane
z odwiedzinami chorego w szpitalu przez osoby bliskie. Odwiedziny te są niezbędne zarówno dla poprawy samopoczucia chorego
i przyspieszenia w ten sposób leczenia, jak i dla kontaktu rodziny
z lekarzami w celu uzyskania informacji i wskazówek o zdrowiu
chorego i jego potrzebach. Odnosi się to zwłaszcza, gdy
poszkodowanym jest dziecko i gdy chodzi o wizyty jego rodziców – teza
orzeczenia SN20.
Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na
rodzaj i rozmiary poniesionego uszczerbku. Nie jest jednak górnym
pułapem kompensacji z tytułu kosztów leczenia zakres świadczeń, które
zazwyczaj objęte są nieodpłatną opieką medyczną w ramach
ubezpieczenia społecznego – np. uzasadnione jest żądanie zwrotu
wydatków na lekarstwa spoza listy leków objętych ulgą lub kosztów
niezbędnych zabiegów medycznych, które wobec braku faktycznych
możliwości ich przeprowadzenia w ramach sektora publicznej służby
zdrowia musiały być przeprowadzone w sektorze prywatnym21. W takim
wypadku należy wykazać, iż celowe jest stosowanie takich metod
leczenia, zabiegów lub środków leczniczych, które nie wchodzą
w zakres świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego – tak SN
w swoim orzeczeniu z dnia 26.11.1991 r.22
Do kosztów leczenia na należą koszty pojazdu inwalidzkiego,
jeżeli nie jest on konieczny do kompensowania kalectwa osoby
poszkodowanej, a w szczególności do kontynuowania pracy zarobkowej
wykonywanej przed wypadkiem23. Wydatki poniesione na leczenie poszkodowanego podlegają
kompensacji bez względu na to, czy okazały się skuteczne i przyniosły
oczekiwane rezultaty, czy też nie.
Zwrot kosztów leczenia należy się poszkodowanemu, a jeżeli
poszkodowany jest osobą małoletnią, to w jej imieniu zwrotu może
żądać przedstawiciel ustawowy. Osoba trzecia, nawet kiedy takie koszty
wyłożyła nie może żądać ich zwrotu.24
Obowiązek zwrotu dotyczy wydatków rzeczywiście poniesionych.
Jednak na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia
szkody powinien z góry wyłożyć sumę potrzebną na koszty leczenia.
Uprawnienia tego nie wyłącza okoliczność, że poszkodowany może sam
ponieść te wydatki.
Jeżeli poszkodowany stał się inwalidą może on żądać od
zobowiązanego wyłożenia sumy potrzebnej na koszty przygotowania do
innego zawodu. Kodeks cywilny nie normuje zagadnienia, w jakiej
formie zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć sumę
potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Stosownie do
charakteru przygotowania do innego zawodu i odpowiednio do wielu
innych okoliczności poszczególnego wypadku wyłożona suma może
mieć charakter jednorazowy, może tez być celowe w interesie dłużnika i
wierzyciela przyznanie jej w formie świadczeń periodycznych.25
Zwrot kosztów przygotowania do nowego zawodu nie należy się,
gdy poszkodowany już po wypadku podejmuje i kończy naukę zawodu, którego ze względu na wywołane wypadkiem inwalidztwo nie może
wykonywać.26

17 Orzeczenie SN z dn. 26.06.1969r., II PR 217/69, OSN 1970, poz.50.
18 Orzeczenie SN z dn. 4.03.1969 r., I PR 28/69, OSN 1969/12, poz. 229.
19 Orzeczenie SN z dn. 19.06.1975 r., V PRN 2/75, OSN 1976/4, poz. 70.
20 Orzeczenie SN z dn. 7.10.1971 r., II CR 427/71, OSPiKA 1972/6, poz. 108.
21 M. Safian (w:) Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz, (red. K. Pietrzykowski), Warszawa 2002,
s. 1019.
22 Orzeczenie SN z dn. 26.11.1991 r., III APr 75/91, OSAiSN 1992/6, poz. 38.
23 Orzeczenie SN z dn. 16.01.1981 r., I CR 455/80, OSN 1981/10, poz. 193.
24 Orzeczenie SN z dn. 11.08.1972 r., I CR 246/72, niepubl.
25 Orzeczenie SN z dn. 10.02.1970 r., II CR 7/70, niepubl.
26 Orzeczenie SN z dn. 28.01.1970 r., II CR 634/69, OSNCP 1970/12, poz.227.
www.odszkodowania24.eu