Najbardziej typowa patelnia to okrągłe płaskie naczynie, o średnicy od dwudziestu do trzydziestu centymetrów, wykonane najczęściej ze stali. Obecnie na rynku dostępne są jednak patelnie wykonane z wielu innego rodzaju materiałów.
Patelnia żelazna, charakteryzuje się tym, że jest bardzo ciężka, jej zaletą jest jednak fakt, iż jest odporna na wszelkie zarysowania. Najlepiej sprawdza się w przygotowaniu szybkich dań, które należy smażyć na wysokim ogniu. Przykładowo ziemniaki lub mięso.
Patelnie aluminiowe, choć kiedyś popularne, obecnie raczej całkowicie wyszły z uzysku. Łatwo się rysują, przez co przygotowywane na niej potrawy szybko się przypalają. Dodatkowo kontakt żywności z aluminium nie jest zdrowy.
Główną zaletą patelni żeliwnych jest ich długi czas utrzymywania ciepła. Poza tym nie ma żadnych przeciwwskazań, aby przygotowywać w niej dania również w piekarniku.
Stalowe patelnie emaliowane są najlepsze do smażenia ryb, warzyw i mięs. Uważane są jednak już od jakiegoś czasu za przeżytek, podobnie jak emaliowane garnki.
Patelnia ze stali szlachetnej idealnie nadaje się do smażenia mięs. Najczęściej są to głębsze patelnie, w których możliwe jest również duszenie potraw pod przykryciem.
Ostatni rodzaj patelni to te najbardziej popularne, patelnie powlekane. Największą ich zaleta jest fakt, że nie ma potrzeby stosować dużych ilości tłuszczu, aby potrawa nie przywarła. Możliwe jest nawet smażenie z całkowitym wykluczeniem tłuszczu, co oczywiście jest bardzo zdrowym rozwiązaniem. Patelnie powlekane najlepiej nadają się do smażenia jajecznicy, omletów i naleśników.
Jeżeli jednak użycie tłuszczu jest konieczne, jaki powinien być to tłuszcz?
Utwardzane tłuszcze roślinne wytwarzane są na bazie składników roślinnych, jednak zawierają również tłuszcze zwierzęce. Taki tłuszcz rozgrzać można do temperatury 200 ˚C.
Masło roślinne ma taka samo granicę temperatury, jest najlepsze do smażenia krótkotrwałego, dodatkowo wzbogacając smak potraw. Masło prawdziwe nie nadaje się do smażenia w temperaturze wyższej niż 110 ˚C, dlatego też ogólnie nie powinno być stosowane do smażenia.
Oleje roślinne to najlepszy tłuszcz do duszenia potraw, podobnie oliwa z oliwek, która dodatkowo nadaje potrawie niezwykłego aromatu.
Ostatnim z rodzajów tłuszczy wykorzystywanych do smażenia jest smalec, najczęściej wieprzowy lub gęsi. Jest on jednak uważany za najbardziej niezdrowy i źle wpływający na poziom cholesterolu.
