Czym jest gluten?
To rodzaj białka roślinnego, występującego najczęściej w ziarnach zbóż. W przewodzie pokarmowym osoby zdrowej białko to nie przynosi żadnej szkody. Natomiast u osób dotkniętych nietolerancją glutenu, działa toksycznie, uszkadzając kosmki jelita cienkiego czyli malutkie wypustki błony śluzowej, odpowiedzialne za wchłanianie składników pokarmowych. W efekcie pokarm wchłania się w minimalnych ilościach, co prowadzi do wystąpienia różnorodnych objawów klinicznych - wywołuje szereg reakcji ze strony układu immunologicznego – naciek błony śluzowej jelita cienkiego oraz pojawienie się w surowicy antyprzeciwciał.
Objawy choroby
Najczęściej obserwowanymi symptomami są: przewlekła biegunka, powiększenie obwodu brzucha, utrata łaknienia, wymioty, wyniszczenie. Często w obrazie klinicznym pojawić się mogą objawy wtórne, rzadko kojarzone z celiakią, jak chociażby niedokrwistość, hipowitaminoza, nietolerancja białka mleka krowiego, skrzywienie kręgosłupa, opóźnione dojrzewanie płciowe, zapalenie jamy ustnej, opryszczka.
Nieleczona celiakia prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych - z osteoporozą, zaburzeniami psychicznymi i nowotworami układu pokarmowego włącznie.
Rozpoznanie celiakii
Niestety w Polsce wykrywa się zaledwie 3-5 % przypadków nietolerancji glutenu u osób dorosłych. Pozostali nie są świadomi choroby, której wprawdzie nie można wyleczyć, ale można z nią normalnie żyć, jeśli stosuje się ściśle zasady diety bezglutenowej.
Badania laboratoryjne pozwalają rozpoznać bądź wykluczyć celiakię. Służą temu specjalne testy serologiczne, które wykrywają autoprzeciwciała produkowane w organizmie, w odpowiedzi na białka pokarmowe obecne w zbożach. To właśnie te przeciwciała powodują stan zapalny i niszczenie błony śluzowej jelit.
