Religia kontra agnostycyzm

   Najprawdopodobniej ludzie zaczęli wierzyć w zjawiska nadprzyrodzone, bo była to dla nich najprostsza i dająca poczucie bezpieczeństwa i głębszego sensu odpowiedź na wiele pytań dotyczących funkcjonowania świata. Człowiek ma także wrodzoną skłonność do szukania ukrytych znaczeń w normalnych zjawiskach. Również wiele osób uważa, że to bóg jest źródłem moralności, a nie kłębek nerwów znajdujący się za skrzyżowaniem skroniowo-potylicznym. Jednak jak stopniowo ludzie wiedzieli coraz więcej, przestawali przypisywać poszczególne zjawiska np. bogom (choćby gdy odkryto mechanizm powstawania piorunów stało się jasne, że to nie Zeus je bezpośrednio zsyła). Ilość zjawisk przypisywanych siłom nadnaturalnym generalnie maleje od momentu powstania religii i najprawdopodobniej w niedalekiej przyszłości zmaleje do zera (już dominującą grupą religii nie jest politeizm, a monoteizm).

   Religie rozwijały się w warunkach wzajemnej izolacji (z przyczyn geograficznych) i dlatego różnią się od siebie. Lecz mimo to, można w nich znaleźć wspólne schematy. To jest efekt tego, że zwolennicy danej religii na siebie oddziałują, a religie opierają się na podobnych mechanizmach socjologicznych i psychologicznych. W wielu religiach występują:
- bezpodstawne przekonania o życiu po śmierci,
- uważanie modlitwę za skuteczną, a na pewno nigdy nie szkodzącą,
- najprawdopodobniej błędne przekonania o prawdziwości wielu baśni lub rozbudowanej mitologii (mit o globalnym potopie, dawcy prawa, wielkiej wieży, stworzeniu świata) oraz personifikacja natury i pojęć abstrakcyjnych (np. nieba, Księżyca, Słońca i innych gwiazd, wody, powietrza, ognia, ziemi, roślin, zwierząt, zła, dobra),
- bezpodstawne przekonania o istnieniu potężnych istot których powszechnie nie widać lub są w inny sposób niedostępne (nie tylko bogowie, także duchy, anioły, diabły, itp.),
- układy z bogami: „coś za coś”, czyli bezpodstawne przekonanie o możliwości wynegocjowania sobie pomocy u bogów (np. w zamian za ofiarę),
- rytuały, modlitwy, świątynie, ofiary, magiczne przedmioty, magiczne gesty, magiczne słowa, numerologia,
- kastę funkcjonariuszy religijnych: szamanów, kapłanów, mnichów, księży, pastorów, popów, imamów, rabinów, itp.