Anaemia, to słowo pochodzące z łaciny i oznaczające dosłownie „niedokrwistość”. Czym jednak jest niedokrwistość? Jest to stan charakteryzujący się obniżeniem stężenia hemoglobiny we krwi poniżej normy (norma 9,93 mmol/l u mężczyzn, 9,0 mmol/l u kobiet) , uzależnionej od wieku i płci.
Zacznijmy jednak od początku. Hemoglobina odpowiada za transport tlenu z płuc do tkanek, jest podstawowym składnikiem naszych czerwonych krwinek (erytrocytów). W związku z tym jej niedobór może być wywołany trzema ogólnymi stanami:
1.Obniżone wytwarzanie erytrocytów
2.Zwiększone niszczenie erytrocytów
3.Zwikszona utrata erytrocytów ( tzw. anemia pokrwotoczna )
Gdy w organizmie mamy za mało hemoglobiny, lub za mało czerwonych krwinek, wówczas transport tlenu z płuc do komórek jest upośledzony. Nie ma odpowiedniego natlenowania odpowiednich narządów naszego ciała, co prowadzi do osłabienia i innych podstawowych objawów tej choroby.
Dlatego też, niezależnie od przyczyny, wszystkie typy niedokrwistości cechują się takimi samymi objawami ogólnymi:
osłabienie, zmęczenie, zmniejszenie tolerancji wysiłku fizycznego, podatność na infekcje, bladość, tachykardia (przyspieszona akcja serca), bóle wieńcowe, czynnościowy szmer skurczowy, zawroty i bóle głowy, mroczki przed oczami, szum w uszach
Ogólny podział niedokrwistości wygląda następująco:
1.Niedokrwistość z niedostatecznego tworzenia erytrocytów:
Niedokrwistość wywołaną niedoborem :
- Żelaza
- Witaminy B12 i/lub kwasu foliowego
Niedokrwistość aplastyczną (wady szpiku)
Niedokrwistość związaną z zaburzonym procesem tworzenia krwinek czerwonych
2.Niedokrwistość z nadmiernej utraty erytrocytów:
Niedokrwistość hemolityczną
Niedokrwistość pokrwotoczną
Zajmijmy się teraz najważniejszymi i najczęstszymi typami anemii:
1.Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Żelazo wchodzi w skład hemoglobiny, stąd jego niedobór jest ściśle powiązany z anemią. Z całości żelaza w ustroju (około 4,5 g ), około 3 g przypadają na hemoglobinę. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszym typem tej choroby.
Przyczyny tkwią zazwyczaj w niedostatecznym dostarczaniu tego pierwiastka (dieta roślinna, odchudzanie), ale również w złym wchłanianiu (choroby układu pokarmowego), większym zapotrzebowaniem (ciąża, wzrost, dojrzewanie), czy utratą żelaza (krwawienie, poronienie).
Dla tego typu oprócz objawów ogólnych charakterystyczne są:
sucha, pękająca skóra
pękające kąciki ust
łamliwe, wypadające włosy
kruche paznokcie
zaczerwieniony język
2.Niedokrwistość aplastyczna
Anemia ta związana jest z chorobami szpiku kostnego. Przyczynę tej choroby można wykazać tylko w 30 % (kontakt ze szkodliwymi substancjami chemicznymi).
Objawy z tym związane dotyczą krwawienia z dziąseł, jamy ustnej, błon śluzowych. Oprócz tego chorobie może towarzyszyć gorączka, dreszcze i częstsze infekcje.
3.Niedokrwistość megaloblastyczna
Związana jest z występowaniem dużych krwinek czerwonech, przebrzmiałych, „obładowanych” hemoglobiną.
Najczęstszą przyczyną tej niedokrwistości jest niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego.Składniki te warunkują prawidłową syntezę DNA w naszym organizmie, są zatem niezbędne do procesu produkcji komórek. Szczególnie ich niedobór zauważalny jest podczas produkcji komórek szybko namnażających się, a właśnie do takich należą czerwone krwinki. Brak witaminy B12 i kwasu foliowego oprócz anemii bywa również powodem zanikowego zapalenia śluzówki języka.
Oprócz objawów ogólnych niedokrwistości, w tym wypadku możemy zaobserwować również utratę apetytu.
4.Niedokrwistość hemolityczna
Hemoliza – jest to niszczenie krwinek czerwonych, w związku z tym anemia ta dotyczy nadmiernego zabijania naszych krwinek.
Może być ona wynikiem błędnego przetoczenia krwi, sztucznych zastawek serca, czy zakażeń bakteryjnych.
Objawy to nagłe zażółcenie powłok skórnych i białkówek, gorączka, ciemne zabarwienie moczu i ból w okolicy krzyżowo – lędźwiowej.
5.Niedokrwistość pokrwotoczna
Przyczyną tej anemii jest nagła, większa utrata krwi, np.: na skutek krwotoku lub też przewlekłego wykrwawiania się, np. przy obfitych krwawieniach miesięcznych u kobiet , krwawieniach z wrzodu dwunastnicy (choroba wrzodowa), z żylaków odbytu itd. Regeneracja krwi jest możliwa tylko przy sprawnie pracująym szpiku i dostatecznej podaży przede wszystkim żelaza, koniecznego do syntezy hemoglobiny.
Przydatne informacje:
Na niedokrwistość z niedoboru żelaza cierpią głównie kobiety. Brakuje im tego pierwiastka z czterech przyczyn. Są to: miesiączka, ciąża, karmienie piersią i diety odchudzające. Podczas miesiączki tracą one 10-30 mg tego pierwiastka.
W walce z anemią ważne jest prawdłowe odżywianie, dieta bogata w żelazo, kwas foliowy i witaminę B12. W związku z tym należy jeść więcej chudego mięsa, wątroby, chudych gatunków wędlin. Jest to źródło żelaza dobrze przyswajanego przez organizm. W każdym posiłku należy uwzględnić warzywa i owoce o dużej zawartości witaminy C, ponieważ znacznie zwiększa ona wchłanianie żelaza. Bogate w witaminę C są papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły, pomidory, truskawki, czarne porzeczki i cytrusy.
Należy ograniczyć picie kawy i herbaty w czasie posiłków. Zawierają one związki hamujące wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. Można je pić w czasie między posiłkami.
Jedynym źródłem witaminy B12 dla człowieka są pokarmy pochodzenia zwierzęcego, szczególnie wątroba. Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B12 wynosi 1-3 mikrogramy, jej prawidłowe zasoby w ustroju – 2 – 3 mg. Zasoby kwasu foliowego w organizmie są natomiast znacznie mniejsze.
Ze względu na zawartość żelaza artykuły spożywcze można ogólnie podzielić na:
produkty o niskiej zawartości żelaza np. mleko, ziemniaki, owoce,
produkty o średniej zawartości żelaza np. drób, mięso, kasze, warzywa,
produkty o wysokiej zawartości żelaza np. podroby, warzywa strączkowe.
Kilka słów podsumowania na zakończenie:
Jeśli masz objawy opisane w tym artykule, najlepiej udaj się do lekarza. On sprawdzi Twoje wyniki krwi i będzie w stanie określić, czy faktycznie chorujesz na anemię i jeśli tak, to przede wszystkim na jaki typ.
Pamiętaj także, aby po przeczytaniu tego artykułu nie zacząć stosować profilaktycznie preparatów witaminowych zawierających żelazo. Nie powinno się tego robić z dwóch przyczyn: po pierwsze, aby żelaza nie przedawkować, a po drugie zdrowy człowiek, bez żadnych objawów niedoboru, takich preparatów witaminowych nie powinien w ogóle przyjmować. Czy wiesz, że w Stanach Zjednoczonych wycofana została ze sprzedaży tak popularna u nas Witamina A+E (wykazano jej działanie rakotwórcze).
Ponadto amerykańscy naukowcy udowodnili, że przyjmowanie suplementów diety skraca życie ( Wśród osób przyjmujących suplementy wskaźnik śmiertelności był o 17% wyższy niż w grupie, która ich nie łykała.) . Dlatego tak ogromne znaczenie ma prawidłowa dieta.
Zacznijmy jednak od początku. Hemoglobina odpowiada za transport tlenu z płuc do tkanek, jest podstawowym składnikiem naszych czerwonych krwinek (erytrocytów). W związku z tym jej niedobór może być wywołany trzema ogólnymi stanami:
1.Obniżone wytwarzanie erytrocytów
2.Zwiększone niszczenie erytrocytów
3.Zwikszona utrata erytrocytów ( tzw. anemia pokrwotoczna )
Gdy w organizmie mamy za mało hemoglobiny, lub za mało czerwonych krwinek, wówczas transport tlenu z płuc do komórek jest upośledzony. Nie ma odpowiedniego natlenowania odpowiednich narządów naszego ciała, co prowadzi do osłabienia i innych podstawowych objawów tej choroby.
Dlatego też, niezależnie od przyczyny, wszystkie typy niedokrwistości cechują się takimi samymi objawami ogólnymi:
osłabienie, zmęczenie, zmniejszenie tolerancji wysiłku fizycznego, podatność na infekcje, bladość, tachykardia (przyspieszona akcja serca), bóle wieńcowe, czynnościowy szmer skurczowy, zawroty i bóle głowy, mroczki przed oczami, szum w uszach
Ogólny podział niedokrwistości wygląda następująco:
1.Niedokrwistość z niedostatecznego tworzenia erytrocytów:
Niedokrwistość wywołaną niedoborem :
- Żelaza
- Witaminy B12 i/lub kwasu foliowego
Niedokrwistość aplastyczną (wady szpiku)
Niedokrwistość związaną z zaburzonym procesem tworzenia krwinek czerwonych
2.Niedokrwistość z nadmiernej utraty erytrocytów:
Niedokrwistość hemolityczną
Niedokrwistość pokrwotoczną
Zajmijmy się teraz najważniejszymi i najczęstszymi typami anemii:
1.Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Żelazo wchodzi w skład hemoglobiny, stąd jego niedobór jest ściśle powiązany z anemią. Z całości żelaza w ustroju (około 4,5 g ), około 3 g przypadają na hemoglobinę. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszym typem tej choroby.
Przyczyny tkwią zazwyczaj w niedostatecznym dostarczaniu tego pierwiastka (dieta roślinna, odchudzanie), ale również w złym wchłanianiu (choroby układu pokarmowego), większym zapotrzebowaniem (ciąża, wzrost, dojrzewanie), czy utratą żelaza (krwawienie, poronienie).
Dla tego typu oprócz objawów ogólnych charakterystyczne są:
sucha, pękająca skóra
pękające kąciki ust
łamliwe, wypadające włosy
kruche paznokcie
zaczerwieniony język
2.Niedokrwistość aplastyczna
Anemia ta związana jest z chorobami szpiku kostnego. Przyczynę tej choroby można wykazać tylko w 30 % (kontakt ze szkodliwymi substancjami chemicznymi).
Objawy z tym związane dotyczą krwawienia z dziąseł, jamy ustnej, błon śluzowych. Oprócz tego chorobie może towarzyszyć gorączka, dreszcze i częstsze infekcje.
3.Niedokrwistość megaloblastyczna
Związana jest z występowaniem dużych krwinek czerwonech, przebrzmiałych, „obładowanych” hemoglobiną.
Najczęstszą przyczyną tej niedokrwistości jest niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego.Składniki te warunkują prawidłową syntezę DNA w naszym organizmie, są zatem niezbędne do procesu produkcji komórek. Szczególnie ich niedobór zauważalny jest podczas produkcji komórek szybko namnażających się, a właśnie do takich należą czerwone krwinki. Brak witaminy B12 i kwasu foliowego oprócz anemii bywa również powodem zanikowego zapalenia śluzówki języka.
Oprócz objawów ogólnych niedokrwistości, w tym wypadku możemy zaobserwować również utratę apetytu.
4.Niedokrwistość hemolityczna
Hemoliza – jest to niszczenie krwinek czerwonych, w związku z tym anemia ta dotyczy nadmiernego zabijania naszych krwinek.
Może być ona wynikiem błędnego przetoczenia krwi, sztucznych zastawek serca, czy zakażeń bakteryjnych.
Objawy to nagłe zażółcenie powłok skórnych i białkówek, gorączka, ciemne zabarwienie moczu i ból w okolicy krzyżowo – lędźwiowej.
5.Niedokrwistość pokrwotoczna
Przyczyną tej anemii jest nagła, większa utrata krwi, np.: na skutek krwotoku lub też przewlekłego wykrwawiania się, np. przy obfitych krwawieniach miesięcznych u kobiet , krwawieniach z wrzodu dwunastnicy (choroba wrzodowa), z żylaków odbytu itd. Regeneracja krwi jest możliwa tylko przy sprawnie pracująym szpiku i dostatecznej podaży przede wszystkim żelaza, koniecznego do syntezy hemoglobiny.
Przydatne informacje:
Na niedokrwistość z niedoboru żelaza cierpią głównie kobiety. Brakuje im tego pierwiastka z czterech przyczyn. Są to: miesiączka, ciąża, karmienie piersią i diety odchudzające. Podczas miesiączki tracą one 10-30 mg tego pierwiastka.
W walce z anemią ważne jest prawdłowe odżywianie, dieta bogata w żelazo, kwas foliowy i witaminę B12. W związku z tym należy jeść więcej chudego mięsa, wątroby, chudych gatunków wędlin. Jest to źródło żelaza dobrze przyswajanego przez organizm. W każdym posiłku należy uwzględnić warzywa i owoce o dużej zawartości witaminy C, ponieważ znacznie zwiększa ona wchłanianie żelaza. Bogate w witaminę C są papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły, pomidory, truskawki, czarne porzeczki i cytrusy.
Należy ograniczyć picie kawy i herbaty w czasie posiłków. Zawierają one związki hamujące wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. Można je pić w czasie między posiłkami.
Jedynym źródłem witaminy B12 dla człowieka są pokarmy pochodzenia zwierzęcego, szczególnie wątroba. Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B12 wynosi 1-3 mikrogramy, jej prawidłowe zasoby w ustroju – 2 – 3 mg. Zasoby kwasu foliowego w organizmie są natomiast znacznie mniejsze.
Ze względu na zawartość żelaza artykuły spożywcze można ogólnie podzielić na:
produkty o niskiej zawartości żelaza np. mleko, ziemniaki, owoce,
produkty o średniej zawartości żelaza np. drób, mięso, kasze, warzywa,
produkty o wysokiej zawartości żelaza np. podroby, warzywa strączkowe.
Kilka słów podsumowania na zakończenie:
Jeśli masz objawy opisane w tym artykule, najlepiej udaj się do lekarza. On sprawdzi Twoje wyniki krwi i będzie w stanie określić, czy faktycznie chorujesz na anemię i jeśli tak, to przede wszystkim na jaki typ.
Pamiętaj także, aby po przeczytaniu tego artykułu nie zacząć stosować profilaktycznie preparatów witaminowych zawierających żelazo. Nie powinno się tego robić z dwóch przyczyn: po pierwsze, aby żelaza nie przedawkować, a po drugie zdrowy człowiek, bez żadnych objawów niedoboru, takich preparatów witaminowych nie powinien w ogóle przyjmować. Czy wiesz, że w Stanach Zjednoczonych wycofana została ze sprzedaży tak popularna u nas Witamina A+E (wykazano jej działanie rakotwórcze).
Ponadto amerykańscy naukowcy udowodnili, że przyjmowanie suplementów diety skraca życie ( Wśród osób przyjmujących suplementy wskaźnik śmiertelności był o 17% wyższy niż w grupie, która ich nie łykała.) . Dlatego tak ogromne znaczenie ma prawidłowa dieta.
Licencja: Creative Commons
