Już w czasach szlacheckich Polska słynęła w Europie jako producent najwytworniejszych i najlepszych napojów alkoholowych na bazie miodu zwanych miodami pitnymi .
Słaba podaż wina za Piastów na terenie Polski wpłynęła dodatnio na popularność żółtego trunku z miodu pszczelego .W jednej ze swoich notatek Wenecki dyplomata Ambrogio Contarini zanotował na temat Polaków: „[..."> Nie mając wina robią pewien napój z miodu, który upija ludzi znacznie bardziej niż wino”. Sycony przez pszczelarzy miód posiadał ogromna renomę i spożywany był przeważnie tylko na dużych i ważnych uroczystościach .
Z czasem ten trunek stracił na znaczeniu w konfrontacji z łatwiejszą w produkcji i tańszą wódką . Dzisiaj jednak urzeka swoim cudnym smakiem i niespotykanym bukietem zapachowym coraz większe rzesze amatorów trunków lekkich .
Miody pitne dzielą się na :
Półtoraki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej połową jednostki objętości wody (1,5:0,5)
Dwójniaki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej jedną jednostką objętości wody (1:1)
Trójniaki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej dwiema jednostkami objętości wody (1:2)
Czwórniaki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej trzema jednostkami objętości wody (1:3)
Piątaki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej czterema jednostkami objętości wody (1:4)
Tyle o historii , więc przejdźmy do sprawy produkcji tegoż trunku .
Wyrób miodu pitnego jest dość prosty dla osoby, która robiła już kiedyś wino owocowe , ale i nowicjuszom nie powinien nastręczać zbyt wielkich trudności .
Potrzebne rzeczy na 30 litrów miodu pitnego o nazwie Trójniak Polski :
- 10 litrów miodu , najlepszy jest miód wielokwiatowy bezpośrednio od pszczelarza
- 1 opakowanie drożdży winiarskie , najlepiej do miodu pitnego marki Zamojscy
- 120 g kwasku cytrynowego
- 20 litrów wody
- gąsiorek szklany o pojemności minimum 40 litrów
Sam wyrób podzielić należy na 4 etapy :
1. Przygotowanie matki drożdżowej
2. Przygotowanie brzeczki miodowej
3. Fermentacja brzeczki
4. Dojrzewanie miodu pitnego
Ad 1 . Przygotowanie matki drożdżowej
Do plastikowej butelki 1,5 l wlewamy szklankę letniej wody i wsypujemy wczesniej zakupione drożdże winne do miodu pitnego marki P.J.ZAMOJSCY z niewielką ilością pożywki , która jest do nich dołączoną i łyżeczką cukru .
Matkę drożdżową przygotowujemy na tydzień przed ważeniem brzeczki .
Butelkę odstawiamy w ciepłe miejsce celem namnożenia się w niej drożdży .
Ad 2. Przygotowanie brzeczki miodowej
Przygotowujemy odpowiednią ilość wody i miodu w zależności od tego jaki miód pitny chcemy otrzymać , zgodnie z informacją w podziale miodów pitnych .
Ze względów ekonomicznych i smakowych najlepszy do tego jest miód wielokwiatowy zakupiony bezpośrednio u pszczelarza .
Przygotowany miód mieszamy z odpowiednia ilością wody np. na popularny trójniak odmierzamy 10 litrów miodu i 20 litrów wody, co w efekcie da nam 30 litrów miodu pitnego .
W pojemniku zaznaczamy górną warstwę mieszaniny , tak aby po wygotowaniu wiedzieć ile wody mamy dolać do roztworu , żeby nie zmienił on swojej objętości .
Tak sporządzoną brzeczkę gotujemy przez około 30 minut zbierając na bieżąco powstające szumowiny .
Po 30 minutach gotowania dolewamy brakująca ilość wody do zaznaczonego wcześniej poziomu .Tak przygotowana i schłodzoną brzeczkę wlewamy do przygotowanego czystego gąsiorka. W tym czasie brzeczkę łączymy z matka drożdżową wlewając ja również do gąsiorka . Do gąsiorka dodajemy również przygotowaną zgodnie z przepisem ilość kwasku cytrynowego
Gąsior zatykamy korkiem z rurką fermentacyjną i odstawiamy w miejsce o temperaturze około 18 stopni C.
Ad 3. Fermentacja brzeczki
Przez pierwsze 2-3 tygodnie brzeczka przechodzi fermentacje burzliwą o czym świadczy duża ilość wydzielającej się piany .
Dalej następuje fermentacja spokojna około 5-6 tygodni .
Po tym czasie brzeczkę obciągamy wężykiem gumowym znad osadu do innego pojemnika .Gąsiorek myjemy dokładnie i suszymy. Jeszcze raz wlewamy do niego brzeczkę , zatykamy korkiem z rurka fermentacyjną i czekamy stosowną ilość czasu .
Dojrzewanie tak przygotowanego trójniaka to czas około 1 roku .
Po tym czasie wykształci się w nim odpowiedni bukiet zapachowy , a i napój nabierze odpowiedniej mocy . To czy miód pitny jest już dojrzały , możemy sprawdzić pobierając jego próbę z gąsiora i zostawiając ja w temperaturze pokojowej .
Jeżeli po 2 dniach zmętnieje , to znaczy ze jest jeszcze niedojrzały .
Piotr Gierula
Pasieka ApiMiodek Gierula
