Jaka podstawa prawna definiuje polecenie testamentowe?
Polecenie testamentowe określone jest w artykule 982 Kodeksu cywilnego. Mówi on o nałożeniu obowiązku działania lub zaniechania pewnego działania przez osobę wskazaną w testamencie spadkodawcy. Polecenie testamentowe może być wystosowane wyłącznie do osoby, która otrzymuje część spadku, a więc spadkobiercy lub zapisobiorcy. Można zatem uznać, że polecenie testamentowe jest swojego rodzaju ceną za otrzymanie części spadku.
Zrzekam się spadku – czy muszę wykonać polecenie testamentowe?
Do zrzeczenia się spadku dochodzi najczęściej wówczas, kiedy spadkodawca pozostawił po sobie długi, których wielkość przekracza wielkość majątku, co wiązałoby się z koniecznością pokrycia ich z majątku własnego spadkobierców. Prawo spadkowe mówi, że w przypadku, kiedy spadkobiercy ustawowi lub testamentowi zrzekną się przysługujących im części spadku, nie ciąży na nich również obowiązek zastosowania się do polecenia testamentowego.
Czego może dotyczyć polecenia testamentowe?
Polecenie testamentowe może mieć charakter majątkowy lub niemajątkowy. Oznacza to, że spadkodawca może w nim określić, np.:
- zorganizowanie pogrzebu w wybranej formie lub we wskazanym miejscu;
- polecenie podjęcia nauki na studiach;
- przyjęcia pod dach lub otoczenia opieką wskazanej osoby;
- kontynuowanie prowadzenia cennej kolekcji.
Kiedy polecenie testamentowe jest nieważne?
Polecenie testamentowe może być uznana za nieważne, a wówczas nie można dochodzić od spadkobiercy obowiązku ustosunkowania się do tego polecenia. Dotyczy to sytuacji, kiedy:
- polecenie jest niemożliwe do wykonania;
- jego wykonanie wiązałoby się z naruszeniem lub złamaniem prawa, a także jego obchodzeniem;
- wiązałoby się z łamaniem zasad współżycia społecznego.
Nieważność polecenia testamentu nie jest tożsama z nieważnością testamentu. Pozostałe postanowienia sporządzone w dokumencie pozostają w mocy prawnej. Wyjątek stanowi sytuacja, z której wynika, że bez polecenia nie doszłoby do spisania testamentu.
Polecenie testamentowe – kiedy należy je wykonać?
Czas wykonania polecenia testamentowego może zostać jasno wskazany (np. jeśli dotyczy zorganizowania pochówku spadkodawcy) lub mieć charakter ciągły. Jeżeli termin nie został wskazany inni spadkobiercy mogą zażądać wykonania go niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu.
Czym różni się polecenie testamentowe od zapisu?
Pojęć tych nie można mylić, bowiem między nimi istnieje zasadnicza różnica. Zapis może mieć tylko i wyłącznie majątkowy charakter i dotyczyć oznaczonej osoby, a także nawiązuje z nią stosunek zobowiązaniowy. Wówczas tylko zapisobiorca ma prawo żądać wykonania zapisu, a wszelkie uprawnienia dotyczące zapisu przysługują wyłącznie jemu.
Wykonania polecenia mogą żądać natomiast również inni spadkobiercy, wykonawcy testamentu, a nawet organ państwowy (w sytuacji, kiedy polecenie niesie korzyści dla interesu społecznego).
Artykuł przygotowano przy współpracy z: Holding Prawny – Adwokaci Wrocław.
