Ważne by świadomie przyjrzeć się w jaki sposób stawisz sobie cele, jak je definiujesz i co robisz by je osiągać - dzięki temu będzie Ci łatwiej usprawnić te procesy i czerpać z nich większą satysfakcję.
Dobry cel nadaje Twoim działaniom sens, daje motywację i siłę by nie zrezygnować w trudnych momentach. Sukces pozwala poczuć własną skuteczność, podnosi samoocenę oraz wiarę we własne możliwości. Na drodze do osiągnięcia celu, są jednak pułapki, które mogą odebrać Ci satysfakcję i zniechęcić do działania.
Cel szyty na miarę
Zastanów się jak wysoko stawiasz sobie poprzeczkę. Niektórzy ludzie mają tendencję do wyznaczania sobie wygórowanych, nierealistycznych celów. Ma to swoje zalety - może motywować do osiągnięć, mobilizować do większych starań. Jednocześnie, stawienie sobie wygórowanego celu, skazuje Cię na porażkę.
Najprawdopodobniej nie uda Ci się go osiągnąć. Może to prowadzić do poczucia, że "nigdy nic mi się nie udaje", obniżenia samooceny i zbyt krytycznego traktowania samego siebie. Są też osoby, które mają tendencję do wyznaczania sobie celów poniżej własnych możliwości. Działając w taki sposób chronisz się przed porażką. Osiągasz swoje zamierzenia, jednak nie wykorzystujesz w pełni własnych możliwości. Czasem pojawia się poczucie jałowości, nudy czy niespełniania. Dlatego ważne jest, byś znał siebie na tyle dobrze, by wyznaczać cele ambitne, ale możliwe do zrealizowania. Dzięki temu w pełni wykorzystasz swój potencjał.
Cel osiągnięty, ale...
Kolejną pułapką, w którą łatwo wpaść realizując cele, jest krytyka. Niektórzy ludzie mają do niej tendencję, nawet jeśli osiągnęli to, co chcieli. Pojawiają się myśli: "Co prawda zrobiłem to, ale... zbyt długim czasie, mogłem zrobić to lepiej, nie jestem pewien czy jest to dość dobre". Wpadając w pułapkę takiego myślenia, odbierasz sobie satysfakcję z osiągniętego sukcesu. Ważne jest by przeanalizować co mogłeś zrobić lepiej, łatwiej czy efektywniej, jednak nie warto obciążać się krytyką. Potraktuj trudności jako informację - co następnym razem możesz zrobić inaczej.
Wszystko zależy od szczęścia
Niektóre przekonania zniechęcają do stawiania sobie celów. Mogą one dotyczyć świata: "nie warto się starać, bo wszystko zależy od przypadku", innych ludzi: "tylko oszuści odnoszą wielkie sukcesy", a także Ciebie: "nie mam dość motywacji, by osiągnąć swoje cele". Te i inne przekonania mogą skutecznie sabotować Twoje wysiłki. Warto byś przyglądał się takim myślom, a następnie zastanowił w jakim stopniu w nie wierzysz, jak można je sprawdzić i z nimi dyskutować.
W jaki sposób wyznaczać sobie cele, by na drodze do ich realizacji nie wpadać w pułapki? Istnieje kilka zasad, których warto przestrzegać stawiając przed sobą nowe wyzwania.
Wyznaczanie celów
- Na początku zdefiniuj swój cel. Poświęć jakiś czas na jego przemyślenie. Zastanów się po co chcesz go osiągnąć. Co Ci to da? Jak będziesz się czuł kiedy go zrealizujesz? Jak zmieni się Twoja sytuacja życiowa? Ważne, by był ona dla Ciebie osobiście ważny.
- Postaraj się sformułować cel w sposób pozytywny. Często ludzie wiedzą czego nie chcą, ale trudno im określić czego chcą w zamian. Wyznaczenie sobie celu: "nie będę wydawać tyle pieniędzy" jest zwodnicze, ponieważ nie pokazuje co będziesz robił zamiast tego. Możesz na przykład postanowić: "będę oszczędzał", dzięki czemu wiesz do czego dążysz, a nie skupiasz się na tym, co chcesz wyeliminować.
- Cel powinien być precyzyjny i konkretny. Ustal co dokładnie chcesz osiągnąć. "Chcę być w lepszej formie" jest sformułowaniem bardzo ogólnym. Stawiając sobie taki cel narażasz się na frustrację, ponieważ trudno będzie Ci określić, czy rzeczywiście go realizujesz. Zamiast tego zastanów się co konkretnie chcesz osiągnąć. "Będę chodzić na siłownię dwa razy w tygodniu" czy "zastąpię białe pieczywo ciemnym" to cele precyzyjne. Pomyśl, w jakim czasie uda Ci się zrealizować dane zamierzenie - dzięki temu będzie Ci łatwiej się zmobilizować i monitorować własne działania.
- Zastanów się po czym poznasz, że odniosłeś sukces. Jeżeli konkretnie sformułujesz cel, nie powinno sprawiać Ci to trudności. Określ co dokładnie jest warunkiem spełnienia danego celu. Jeśli chcesz więcej zarabiać, zastanów się nad konkretną kwotą, jeżeli schudnąć, określ wymiary czy wagę.
- Cel powinien być realistyczny. Pomyśl, co rzeczywiście jesteś w stanie osiągnąć. Dzięki temu będziesz miał szansę odnieść sukces. Cel powinien być ambitny, ale także możliwy do realizacji. Określenie czy dane zamierzenie jest realistyczne, to kwestia indywidualna - sam najlepiej wiesz na co Cię stać.
- Kiedy Twój cel będzie już dobrze zdefiniowany podziel go na mniejsze podcele. Niektóre zamierzenia, zwłaszcza te długoterminowe i ambitne, mogą wydawać się przytłaczające. Kiedy podzielisz je na konkretne małe zadania, będzie Ci łatwiej monitorować ich realizację. Będziesz też wiedział co dokładnie po kolei robić.
- Zastanów się, jakie są Twoje najważniejsze zasoby, które możesz wykorzystać przy realizacji celu. Mogą to być cechy charakteru (kreatywność czy poczucie humoru), czas, środki finansowe, inne osoby, które Cię wspierają, a także doświadczenie czy motywacja. Zasoby, to wszystko co może Ci pomóc w realizacji celu. Pomyśl, które z nich warto wykorzystać i w jaki sposób. Zastanów się, co będzie Ci przeszkadzało. Jakie problemy mogą się pojawić i z czego będą wynikać. Co możesz zrobić by się przed nimi uchronić?
Jest ważne, byś przed przystąpieniem do realizacji celu rozważył, jak będzie to wpływać na Twoje życie oraz innych ludzi. Każde nowe przedsięwzięcie angażuje Twój czas, energię, uwagę i zasoby. Pomyśl, ile jesteś w stanie poświęcić aby osiągnąć cel. Czy Ci się to opłaca? Co zrobić aby koszty były jak najmniejsze?
Nagrody za efekty
W dążeniu do sukcesu często pomagają nagrody. Możesz wyznaczyć sobie kilka nagród na drodze do celu. Nie muszą być duże - ważne, byś docenił siebie i to, co udało Ci się już zrealizować. Pozwala to zwiększyć motywację, a także poprawić nastrój w chwilach zwątpienia.
Zwykle nie realizujesz tylko jednego celu, ale masz ich jednocześnie kilka. Mogą one dotyczyć różnych sfer - towarzyskiej, zawodowej, zdrowia czy hobby. Zastanów się jak wpływają na siebie na wzajem. W jaki sposób mogą się wspierać? Czy przypadkiem się nie wykluczają? Które są dla Ciebie najważniejsze na tę chwilę, a realizacja których, nie jest aż tak istotna?
Trzymając się tych zasad, będzie Ci łatwiej dążyć do sukcesów, a także czerpać z nich satysfakcję i przyjemność. Dążąc do celów pozwól sobie na elastyczność i nie załamuj się, jeśli pojawią się trudności. Potraktuj je jako wskazówkę na przyszłość i zastanów się z czego wynikało niepowodzenie. Co możesz zrobić inaczej następnym razem?
Dążąc do celów poznajesz siebie, własne potrzeby, sposób funkcjonowania i postrzegania rzeczywistości. Odkrywasz zasoby i siłę. To świetna okazja do rozwoju i samodoskonalenia.
