Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w pierwszej kolejności formułuje bowiem zasadę, że małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Dopiero spełnienie określonych warunków uprawnia małżonków do skorzystania z instytucji wspólnego opodatkowania. Jakie to warunki?
- Małżonkowie muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy.
- Również przez cały rok podatkowy musi istnieć między małżonkami wspólnota majątkowa.
- Małżonkowie muszą złożyć wniosek o wspólne opodatkowanie w zeznaniu podatkowym.
Do wspólnego opodatkowania dochodów uprawniony jest również małżonek, który:
- Zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, którego dotyczy rozliczenie a jego małżonek zmarł w trakcie tego roku podatkowego.
- Pozostawał w związku małżeńskie przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego ale przed złożeniem zeznania podatkowego.
Wykluczenia z możliwości wspólnego opodatkowania
Należy przy tym zauważyć, że wdowa lub wdowiec, którzy wybiorą wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem tracą możliwość rozliczenia swoich dochodów jako osoby samotnie wychowujące dzieci.
Możliwość wspólnego opodatkowania tracą także osoby, które prowadzą działalność gospodarczą i swoje dochody rozliczają według zasad określonych w Ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym (ryczałt ewidencjonowany i karta podatkowa) oraz opodatkowane podatkiem liniowym.
Nie wyklucza natomiast możliwości wspólnego opodatkowania małżonków osiąganie dochodów z najmu prywatnego nawet jeśli jest on opodatkowany ryczałtem.
I co ważne, łączne opodatkowanie małżonków ma zastosowanie również wtedy, gdy jedno z małżonków nie osiąga żadnych dochodów lub też osiąga dochody w wysokości nie powodującej obowiązku uiszczenia podatku.
Wspólnego opodatkowania małżonków – komu się to opłaca?
Wspólne rozliczenie jest korzystne dla małżonków o dużych dysproporcjach w wysokości uzyskiwanych przez nich dochodów, w sytuacji gdy dochód jednego z nich przekracza 85528 zł tj. próg podatkowy, powyżej którego dochód opodatkowany jest w wysokości 32%.
Znaczące obniżenie należnej do zapłaty kwoty podatku następuje w takim przypadku poprzez zastosowanie ustawowego algorytmu, zgodnie z którym wspólny podatek małżonków oblicza się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Obowiązek złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie małżonków
Wyrażenie woli wspólnego opodatkowania małżonków dobywa się poprzez złożenia stosownego wniosku we wspólnym zeznaniu podatkowym. Wystarczy, ze takie oświadczenie zostanie wyrażone przez jednego z małżonków. Jest ono bowiem traktowanie na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Należy mieć też na uwadze, że wniosek o wspólne opodatkowanie małżonków powiem zostać złożony do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Niedotrzymanie tego terminu powoduje, że wniosek jest nieskuteczny i małżonkowie muszą rozliczyć się oddzielnie.
