Jeśli chodzi o modele pasywne, to reagują one na promieniowanie w paśmie dalekiej podczerwieni, wykrywając zachodzące w nim zmiany cieplne. Sprzęt ten wyposażony jest w soczewkę, która kształtuje obszar działania czujnika. W zależności od jej typu można rozróżnić detektory szerokokątne, poziome oraz pionowe. Wejście lub wyjście człowieka albo zwierzęcia z sektora jest przez nie wykrywane jako zmiana promieniowania cieplnego.
Czujniki ruchu najlepiej odczytują ruch człowieka który przecina sektory wykrywania pod kątem prostym. Dzieje się tak, ponieważ ciało ludzkie, najczęściej izolowane przez ubranie jest emiterem ciepła ze zróżnicowaną intensywnością. Mechanizm zainstalowany w detektorze potrafi rozróżnić promieniowanie podczerwone, które wysyłane jest przez poruszający się obiekt, od promieniowania przedmiotów nieruchomych. Niektóre modele wyposażone są również w mikrofon umożliwiający nasłuch odgłosów.
Eksperci z atline.pl zwracają uwagę, że coraz powszechniej stosuje się czujniki kurtynowe. Charakteryzują się one płynną zmianą długości ogniskowej. Pozwala to na lepszą ochronę niezależnie od odległości poruszającego się obiektu. Urządzenie umieszczane jest nad drzwiami chronionego budynku i reaguje na każdą osobę która przekracza jego próg. Odpowiednio ustawiona czujka potrafi ignorować mniejsze obiekty, co jest dobrym rozwiązaniem gdy w domu trzymane są zwierzęta. Ich ruch nie uruchomi załączonego alarmu.
Na rynku coraz częściej pojawiają się czujniki aktywne. Służą one do wykrywania poruszających się przedmiotów za pomocą fal elektromagnetycznych oraz tzw. efekt Dopplera, a więc zmianę częstotliwości fal na skutek zmiany wzajemnego położenia źródła ich emitera względem odbiornika. Standardowo w rolę odbiornika wcielają się przedmioty nieruchome znajdujące w się w zasięgu działania czujki. Człowiek który pojawia się w tej przestrzeni doprowadza do zmiany częstotliwości odbijanych fal. Powoduje to uruchomienie sygnału alarmowego.
Od pewnego czasu można zaobserwować wzrost zainteresowania czujnikami działającymi w oparciu o mikrofale. Swoją popularność zawdzięczają temu, iż najlepiej wykrywają ruch w kierunku do i od czujki. Jest to spowodowane specyfiką mikrofal które przenikają przez większość tworzyw sztucznych, a także drewno, szkło oraz cienkie przegrody. Sprawia to, że można je zamontować w miejscach niewidocznych dla potencjalnego intruza. Czujnik będzie działał będąc umieszczonym nawet za cienką ścianą albo za oknem pomieszczenia które ma być chronione. Sprzedawcy z atline.pl wskazują, że główną zaletą tego typu czujników jest ich niewrażliwość na zmiany temperatury otoczenia lub poruszającego się obiektu. Daje to im znaczną przewagę nad klasycznymi detektorami aktywnymi, jednak za taki luksus trzeba znacznie więcej zapłacić.
Czujniki ruchu, z racji swojej użyteczności oraz niewielkiej ceny są najpopularniejszymi systemami alarmowymi. Dzięki technologicznemu rozwojowi ich skuteczność systematyczne wzrasta.
