Jak to działa?
Mówiąc najprościej, odwrócona osmoza polega na „przeciskaniu” przez półprzepuszczalną membranę cząstek czystej wody. Membrana taka ma pory zbyt małe, aby zmieściły się w nie wielokrotnie większe od cząstki wody zanieczyszczenia. Standardowa wielkość porów w membranie to 0,00005 mikrona, natomiast bakterie są kilkaset razy większe (niektóre nawet kilka tysięcy razy większe). Cały problem polega na tym, że woda powinna przepływać wbrew gradientowi stężeń – zamiast z roztworu o niższym stężeniu do tego o stężeniu wyższym, to w stronę zbiornika, w którym zanieczyszczeń jest mniej. To wymusza manipulowanie ciśnieniem po obu stronach membrany, ale to szczegół techniczny. Dla użytkowników ważne jest to, że odwrócona osmoza usuwa niemal idealnie wszystkie zanieczyszczenia.
Detale techniczne
Obecnie stosuje się praktycznie tylko jeden rodzaj filtrów: membrany TFC, które wyparły sporadycznie dziś używane CTA. Mają one dużo większa wydajność, ale posiadają jedną zasadniczą wadę: szybko zużywają się w kontakcie ze związkami chloru, którego w wodzie wodociągowej wciąż jest sporo. Z tego powodu zestaw do odwróconej osmozy musi być rozbudowany. Najpierw, zanim woda zostanie skierowana na membranę półprzepuszczalną, jest oczyszczana na filtrze z węglem aktywnym. Już w tym momencie następuje usunięcie olbrzymiej ilości zanieczyszczeń wszystkich typów, ponieważ węgiel adsorbuje je na swojej powierzchni. Filtr węglowy można łatwo wymienić, jeśli się zużyje, tym samym zapewniając wieloletnią bezproblemową eksploatację membrany TFC.
Typowy system odwróconej osmozy składa się z filtra GAC (węglowego), membrany osmotycznej, zbiornika na czystą wodę i – wydawać by się mogło, że to detal, ale za to bardzo istotny – kranika spustowego Chodzi o to, aby nie doprowadzić do zanieczyszczenia wnętrza zbiornika na wodę, ponieważ wtedy efekty oczyszczania nie będą widoczne – czysta woda, wlewając się do zanieczyszczonego zbiornika, straci swoje właściwości.
Jak to wykorzystać?
Odwrócona osmoza ma bardzo szerokie zastosowanie. Jest wykorzystywana w przemyśle i laboratoriach, ale może też stać się sposobem na uzdatnianie wody z ujęcia przydomowego, przy czym w tym przypadku z różnych powodów opłaca się połączyć tę metodę ze wstępnym oczyszczaniem przez lampy UV, które zabijają patogeny. Filtr osmotyczny można w domu założyć zawsze – jest to idealny sposób uzdatniania wody kranowej, ponieważ usuwa z niej wszystkie rozpuszczone jony, a więc jednocześnie oczyszcza, zmiękcza i odżelazia wodę, do czego normalnie potrzeba aż kilku różnych urządzeń.
Ile to kosztuje?
Jednorazowa inwestycja w zakup filtra osmotycznego zwraca się szybko, ponieważ filtry takie działają praktycznie bezobsługowo. Oczywiście należy od czasu do czasu upewnić się, że jakość uzyskiwanej wody jest wciąż odpowiednia, natomiast w razie potrzeby wystarczy wymienić samą tylko membranę osmotyczną, która kosztuje kilkadziesiąt złotych. Poza tym nie trzeba ponosić prawie żadnych nakładów, jako że urządzenia filtrujące nie potrzebują dużych ilości energii. Filtr może się zużyć, jeśli woda będzie bardzo twarda i nie zostanie wstępnie zmiękczona, natomiast jakby na to nie patrzeć, koszt odwróconej osmozy jest relatywnie nieduży w stosunku do korzyści, jakie daje jej zastosowanie.
