Węgiel aktywny, zwany inaczej aktywowanym, jest jedną z najskuteczniejszych substancji oczyszczających. Jest przy tym nietoksyczny i łatwy do usunięcia z mieszanin, więc znalazł zastosowanie w bardzo różnych procesach, w tym także w gorzelnictwie i browarnictwie.
Węgiel aktywny składa się przede wszystkim z sadzy pochodzącej z wygrzewania w bardzo dużej temperaturze węgla brunatnego. W naturalnym węglu aktywnym występuje spora domieszka krzemionki i związków alkalicznych, ale w przemysłowych zastosowaniach używa się raczej węgla oczyszczonego albo zmodyfikowanego przez dodanie pewnych substancji chemicznych, które wzmagają właściwości węgla względem określonych grup substancji. O jakie właściwości chodzi? Ponieważ węgiel aktywny jest substancją o olbrzymiej powierzchni aktywnej (mniej więcej 1500 metrów kwadratowych na każdy gram substancji), doskonale wiąże różnego pochodzenia chemikalia, w tym również znane toksyny.
Węgiel aktywny używany jest w warunkach polowych do oczyszczania wody, a także w domach w tym samym celu, jako istotny składnik filtrów wodny. Używany jest także do oczyszczania alkoholu ze wszystkich zanieczyszczeń. Zestaw filtrów zatrzymuje drobiny zawieszone w cieczy, a węgiel aktywny wyłapuje z bardzo duża skutecznością rozpuszczone związki chemiczne pochodzenia organicznego i nieorganicznego. Po wykorzystaniu węgiel aktywny można łatwo zutylizować (po prostu spalając go), a część adsorbowanych na węglu substancji (jeśli ma to oczywiście jakiekolwiek uzasadnienie) możliwa jest do odzyskania w drodze kilku prostych reakcji chemicznych. Gdyby z jakiegoś powodu nie udało się całkowicie usunąć węgla aktywnego z roztworu, i tak nie byłby on szkodliwy, ponieważ sam w sobie nie jest toksyczny (aczkolwiek z adsorbowanymi substancjami w dużych stężeniach mógłby być – to się jednak nie zdarza).
1 gram węgla może skrywać nawet do 1000-1500m2 powierzchni, poniżej przykładowe rodzaje węgla aktywnego:
Węgiel aktywny kokosowy STORM - adsorpcja 1150m2/g
Węgiel aktywny kamienny FANTOM - adsorpcja 1100m2/g
Węgiel aktywny kamienny SpiritFerm - adsorpcja 1100m2/g
Węgiel aktywny kamienny COOBRA - absorpcja 1050m2/g
Węgiel aktywny kamienny BG 09 - absorpcja 1000m2/g - 1100m2/g
Węgiel aktywny drzewny MM LATTKOL - absorpcja 650m2/g