Otwarte źródła (Open source) to filozofia i praktyka udostępniania części lub całości danych technologicznych dotyczących procesu wytwarzania dobra lub ogólnie szeroko pojętej tajemnicy handlowej i własności intelektualnej normalnie objętej ochroną patentową. Prościej mówiąc, jest to sytuacja, w której producent zdradza szczegółowo zawartość i sposób wytwarzania swojego produktu. Różne przykłady tej praktyki różnią się od siebie, zarówno samym produktem, ilością udostępnionych danych, jak i celem udostępnienia.
Termin ten odnosi się głównie do dziedziny programów komputerowych rozpowszechnianych za pomocą Internetu. Twórcy części tego oprogramowania decydują się na udostępnienie kodu źródłowego, który może być skopiowany i wykorzystany.
Sam pomysł wymieniania się informacjami technologicznymi istnieje od dawna i sięga czasów dużo starszych niż wynalezienie komputera. Dobrym przykładem takiej praktyki może być dzielenie się przepisami kucharskimi. Nawet nie posiadając szczegółowych danych, domyślić się można, że doprowadziło to do udoskonalenia licznych potraw.
Cele:
- ulepszenie produktu – udostępniając techniczną specyfikację produktu do ogólnej wiadomości istnieje duże prawdopodobieństwo na informację zwrotną lub pojawienie się ulepszeń dotyczących tego produktu.
- stworzenie darmowej wersji produktu normalnie płatnego – często ma to miejsce w sieci, gdzie najbardziej popularna wersja oprogramowania jest wytwarzana przez jedno przedsiębiorstwo. Doprowadza to do monopolizacji rynku i windowania cen. Często wtedy, dzięki współpracy informatyków i praktyce open source tworzony jest darmowy program alternatywny.
Medycyna
Jak łatwo się domyślić poza informatyką i Internetem otwarte źródła dopiero raczkują. Nie inaczej jest w medycynie. W naukach biomedycznych nurt ten dotyczy głownie licznych darmowych programów komputerowych wykorzystywanych w codziennej praktyce lekarskiej, farmaceutycznej czy naukowej. Najistotniejszymi przykładami mogą być:ClearHealth, EGADSS, OpenEMR, Tolven, Records of living czy Mirth.
Dość powszechny jest też trend publikowania prac naukowych w ogólnodostępnych ( czasem darmowych) czasopismach i portalach. Już teraz otworzono wiele inicjatyw naukowych, które mają zmniejszyć koszty publikacji osiągnięć, a także dać możliwość uczestnictwa zwykłych ludzi w procesie badawczym. Znane są przykłady gier, które udostępnione ludziom pomogły odkryć nowe ciała niebieskie lub przestrzenne ułożenie białek.
W kontrze do niedawno ogłoszonej możliwości patentowania ludzkiego genomu, istnieją ośrodki zajmujące się jego sekwencjonowaniem DNA i jego publicznym udostępnianiem. Otwarte inicjatywy genetyczne poszukują na całym świecie ludzi chcących ofiarować nauce swój kod genetyczny. (...)
