>H lub H + to skrót oraz symbol transhumanizmu, ideologii ulepszania człowieka. Nurt ten jest międzynarodowym ruchem kulturalnym i intelektualnym wyrażającym chęć oraz potrzebę ulepszania człowieka przy użyciu różnych technologii. Oznacza pokonywanie ograniczeń intelektualnych i fizycznych jak: starzenie się, choroby czy śmierć. Termin ten rozumiany jest na wiele odmiennych sposobów przez różne środowiska.
Jak powiedział F.M. Esfandiary, po zmianie nazwiska na FM-2030:
„Transludzie to istoty pośrednie między człowiekiem, a postczłowiekiem.”
Postczłowiek ma być wynikiem działań transhumanistów. Ma być sprawniejszą, mądrzejszą i lepszą wersją homosapiens.
TECHNOLOGIE
W celu uzyskania postczłowieka wykorzystane mają być różne technologie, zarówno już istniejące, jak i przyszłe. Wiele dziedzin nauki z medycyną, farmacją i biotechnologią na czele realizuje postulaty transhumanizmu. Naukowcy z całego świata zwielokrotniają swoje wysiłki, aby krok po kroku wydłużać ludzkie życie aż do nieśmiertelności. Poza działaniami, które mają wyeliminować choroby czy niepełnosprawność, zastosowane ma być szereg metod zwiększających zdolności fizyczne i psychiczne przeciętnego człowieka.
1) Technologie istniejące
a) Środki farmakologiczne – doping farmakologiczny zwiększający możliwości fizyczne i psychiczne;
b) Protezy kończyn, egzoszkielety;
c) Medyczne implanty, przeszczepy organów;
d) Inne urządzenia zwiększające wydajność i możliwości ludzi, jak: komputer, telefony komórkowe, Internet.
2) Technologie rozwijające się
a) Inżynieria genetyczna;
b) Implanty mózgowe - urządzenia łączące się bezpośrednio z mózgiem. Mogą być położone na powierzchni mózgu lub podłączone do kory mózgowej. Obecnie naukowcy starają się wytwarzać takie implanty, które zastępowałyby uszkodzone obszary mózgu (np. w wyniku udaru lub wypadku).
3) Technologie przyszłości
a) Transfer umysłu - pomysł postulowany przez neuroinformatyków opiera się na próbie przeniesienia lub odtworzenia ludzkiego umysłu przez program komputerowy. Dokonanie to uniezależniłoby człowieka od ograniczeń ludzkiego ciała, zapewniło nieśmiertelność i pozwoliło na błyskawiczne kopiowanie „bytów”.
CELE
Transhumanizm jest filozofią bardzo rozległą i niejednolitą. Wszyscy transludzie zgadzają się co do środków, którymi chcą się posługiwać. Do zmiany świata wykorzystać chcą naukę, technologię i rozum. Odmienne są jednak ich cele. Wielu z nich pragnie zlikwidować choroby, ubóstwo czy niepełnosprawność. Inni pragną stworzyć człowieka inteligentniejszym, nieśmiertelnym i doskonałym. Zgodny jest również pogląd, że źródłem wszystkich problemów są ludzkie ograniczenia. Według transhumanistów problemy politycznych niezgodności czy państwowych konfliktów wynikają z niewystarczających zdolności poznawczych i psychicznych ograniczeń pojedynczych ludzi.
Mimo że pomysły transhumanistów wielokrotnie bardziej przypominają science-fiction niż prawdziwe życie, to sceptyków zadziwić może wiadomość, że Departament Obrony Narodowej Stanów Zjednoczonych finansuje wiele ośrodków badawczych, które starają się wyprodukować tzw. „super żołnierza”. Znany jest już właśnie przeprowadzany program badań nad mózgiem, który ma pozwolić żołnierzom na wykonywanie zadań przez 168 godzin bez snu.
PRZECIWNICY
W kontrze do ideologii transhumanizmu stoi wiele środowisk, ugrupowań oraz zwyczajnie innych ideologii. W 2002 roku Watykan złożył oświadczenie dotyczące transhumanizmu. W piśmie tym transhumanizm zostaje jednoznacznie potępiony jako niemoralny. Zmiana ludzi - dzieła Boga ma być jego obrazą, a próba jego “udoskonalenia” świętokradztwem.
ETYKA
Potencjalne osiągnięcia transhumanizmu wydają się być niesamowite, jednak patrząc na ich konsekwencje, dostrzec można wiele problemów, jak i zagrożeń. Pytaniem, które może się nasunąć, nie jest wtedy "jak stworzyć postczłowieka", ale "czy na pewno go tworzyć".
Transhumaniści jednogłośnie popierają swobody obywatelskie i prawa jednostki do stanowienia o samej sobie. Uważają, że modyfikacje człowieka mogą odbywać się wyłącznie dobrowolnie. Przeciwnicy twierdzą jednak, że w świecie powszechnych modyfikacji ludzie, którzy nie zamierzają korzystać z dobrodziejstw transhumaznimu, będą niejako na nie skazani, jeśli nie będą chcieli pozostawać w tyle i móc nadal konkurować z innymi w pracy zawodowej czy sporcie.
Doktor Andrs Sandberg z Oxford University komentuje ten pogląd:
„Ludzkość już teraz w mniejszym lub większym stopniu ma z tym do czynienia. Wiele rzeczy, z których korzystamy na co dzień, tak naprawdę jest wspomagaczami. Powiedzmy, że chciałbym robić karierę naukową, ale nie chciałbym poddawać się trendowi czytania i pisania. To nie jest możliwe. Zapewne pojawiłyby się głosy, że branie leków czy modyfikacje ciała i umysłu są czymś innym. W istocie jednak nauka czytania i pisania zmienia sposób funkcjonowania naszego mózgu. Każdy ma niezbywalne prawo do niekorzystania z dobrodziejstw cywilizacji. Płaci się jednak za to cenę. W stanach funkcjonuje duża społeczność Amiszów, którzy nie korzystają z elektryczności. Wybrali ucieczkę od cywilizacji wraz z wszystkimi jej dobrodziejstwami”
Transhumanizm wywołuje wiele kontrowersji. Mimo licznych obaw nauka i technologia rozwija się nieprzerwanie. Bez względu na starania, postępu cywilizacji nie da się zatrzymać i futurystyczne wizje transhumanistów mogą się ziścić. Podobnie jak przy rewolucji przemysłowej, zmianach epoki renesansu czy kamienia łupanego, świat jak i ludzie będą musieli się przystosować. Wydaje się jednak, że o ile ludzkość potrafi się przystosowywać bardzo dobrze, to świat miewa z tym problemy.
Mateusz Wasiak
