Według ajurwedy dla urody kluczowe znaczenie ma doskonałe trawienie i przyswajanie pokarmu w połączeniu z regularnym i skutecznym wydalaniem produktów przemiany materii. Na tym opiera się życie pełne mocy, harmonii i piękna. Procesy te łącznie odpowiedzialne są za czystą skórę, błyszczące oczy i włosy, silne paznokcie, wytrzymałość i odporność, promienność oraz łagodny i współczujący charakter. Każde pożywienie, niezależnie od tego, jak doskonałe, jeśli jest trawione w niewłaściwy sposób, tworzy toksyczne odpady nazywane ama (āmā). Ama z kolei prowadzi do niedrożności i zaburza trawienie, nasilając problem poprzez tworzenie blokad w najważniejszych kanałach, a także mąci umysł. Dobre trawienie jest wynikiem mądrego doboru i odpowiedniego przygotowania pożywienia, a także uważnego jedzenia.
Ogólne wskazówki służące poprawie trawienia
• Jeśli pojawiają się jakiekolwiek objawy zaburzenia trawienia lub ama, na przykład nieprzyjemny zapach z ust, silny nalot na języku, wzdęcia, mętny mocz, nudności lub bóle brzucha, najlepiej jest dać czas układowi trawiennemu, aby sam się oczyścił i powrócił do równowagi poprzez jednodniowy post lub przynajmniej rezygnację z jakiegoś posiłku do chwili, aż powróci apetyt.
• Nigdy nie jedz, jeśli jesteś rozgniewany, przygnębiony, znudzony, zmartwiony lub wyczerpany.
• Przed jedzeniem weź kąpiel. Jeśli jest to niemożliwe, umyj przynajmniej twarz i ręce.
• Jak najczęściej spożywaj posiłki w domu. Pożywienie przygotowane z miłością i intencją, aby jak najlepiej posłużyło innym, zawsze będzie miało lepszą energię niż posiłki produkowane w restauracjach, które mają na celu osiągnięcie zysku. Tradycyjnie kucharze w Indiach wybierani byli z kasty kapłanów, aby zagwarantować, że pożywienie pełne będzie dobrej energii.
• Jedz w samotności lub w towarzystwie rodziny i przyjaciół, przy których możesz się całkowicie odprężyć.
• Jedz w cichym, czystym miejscu. Jeśli podczas posiłku skierowany jesteś twarzą na wschód, energia trawienna ulegnie wzmocnieniu.
• Słuchaj muzyki klasycznej lub muzyki hinduskiej stymulującej trawienie. Oba rodzaje korzystnie wpływają na nastrój podczas jedzenia.
• W czasie posiłków popijaj ciepłą wodę, co wspomoże proces trawienia. Nigdy nie pij zimnej wody ani mleka podczas posiłków.
• Stosuj imbir dla zaostrzenia apetytu. Przygotuj go, siekając go drobno i mieszając z odrobiną soku cytrynowego oraz niewielką ilością soli kamiennej. Osoby z przewagą elementu pitta zwykle tego nie potrzebują i o ile mają zdrowy apetyt, mogą się bez tego obejść.
• Jedz jak najmniej surowego pożywienia. Generalnie produkty gotowane są lżej strawne.
• Podziękuj za pokarm, który spożyjesz, i pozwól, aby poczucie wdzięczności przeniknęło do pożywienia i jak najlepiej przysłużyło się każdej komórce twojego ciała.
• Najlepiej, gdy podczas posiłku panuje cisza; wyjątek stanowi przyjemna muzyka. Mówi się, że jakość rozmowy po posiłku odzwierciedla naturę i jakość posiłku, z kolei rozmowa podczas posiłku zaburza trawienie.
• Jedz tylko tyle, ile zmieści się w obu dłoniach złączonych razem.
• Jedz produkty o wszystkich sześciu smakach: słodki, kwaśny, słony, gorzki, ostry i cierpki – każdy w ilości dostosowanej do twojego typu doszy.
• Jedz świeże, lokalne, sezonowe produkty zawsze, gdy to tylko możliwe.
• Unikaj nadmiaru produktów kwaśnych lub sfermentowanych, w szczególności chleba na drożdżach.
• Podziękuj po posiłku.
• Oczyść usta, przemyj oczy i idź na krótki spacer.
• Między posiłkami rób przerwy od 3 do 6 godzin.
• Staraj się jadać o regularnych porach.
• Unikaj seksu, absorbującej nauki i snu przez co najmniej dwie godziny po jedzeniu, zwłaszcza wieczorem. Oglądanie telewizji podczas lub bezpośrednio po posiłku wpływa negatywnie na trawienie.
Wskazówki doboru pożywienia
Riszi, którzy pisali o diecie, żyli w o wiele prostszym, mniej zanieczyszczonym świecie. Czasy się zmieniły i omawiając dietę, należy uwzględnić wiele kwestii. Poniższe sugestie niekoniecznie mają charakter tradycyjny, ale zgodne są z duchem ajurwedy.
• Zawsze, gdy tylko to możliwe, wybieraj żywność organiczną. Pozwala to uniknąć potencjalnego zanieczyszczenia trującymi chemikaliami, które blokują funkcjonowanie tkanek i przyspieszają ich starzenie się. Ponadto żywność organiczna jest bogatsza w składniki odżywcze, w szczególności w minerały śladowe – ważne dla skóry, paznokci i nastroju.
• Jedz produkty rosnące w okolicy, w której mieszkasz, lub w promieniu około 600 km, tak aby pochodziły z podobnej strefy klimatycznej. Produkty, dla których klimat w twojej okolicy jest korzystny, przyczynią się do twojego dobrego wyglądu i samopoczucia. Podobnie jak one kwitną w twoim rejonie, tak i ty rozkwitniesz.
• Jedz produkty sezonowe, bo są najświeższe i w naturalny sposób najbardziej dostosowane do klimatu. Na przykład warzywa zielone wiosną, cukinię latem, marchew jesienią, a dynię zimą. Świeże pokarmy mają najwięcej witalności i dają więcej energii.
• Staraj się wybierać produkty dostosowane do swojej doszy (jaką jesteś doszą?). Ponadto zwracaj uwagę na porę roku i dnia, w których dana dosza jest w naturalny sposób silniejsza, i do tego dostosuj swój wybór. Zwracaj szczególną uwagę na wybór pokarmów, kiedy podróżujesz lub jesz na mieście. Wata jest silniejsza jesienią i zimą, a w ciągu dnia po południu. Pitta nasila się latem, a w ciągu dnia w południe. Kapha jest najsilniejsza wiosną, a w ciągu dnia wczesnym rankiem i wieczorem.
Więcej informacji o dominujących doszach i produktach żywnościowych:
• Jak najczęściej jedz żywność świeżo przygotowaną. Ale z kolei świeże resztki (nie starsze niż jednodniowe) są lepsze od fastfoodów.
• Unikaj niewłaściwego łączenia pokarmów, czyli:
– posiłków bardzo zimnych z posiłkami bardzo gorącymi,
– mleka z rybami,
– mleka z mięsem.
• Unikaj kuchenek mikrofalowych. Ta forma gotowania rozprasza energię, zamiast ją skupiać, a zatem z czasem prowadzi do osłabienia. Zostało to naukowo i doświadczalnie udowodnione.
• Pokarm powinien wyglądać i pachnieć apetycznie. Ładne udekorowanie oraz estetyczne podanie potrawy również sprzyja poczuciu harmonii przy stole.
• Pij wodę źródlaną lub oczyszczoną. Unikaj wody destylowanej, ponieważ jest ona pozbawiona minerałów i może wypłukać je z twojego organizmu, osłabiając kości, zęby, włosy, paznokcie i skórę. Obecnie dostępne są preparaty minerałowe, które można dodawać do wody destylowanej, aby temu zapobiec.
• Żuj dokładnie każdy kęs – co najmniej do chwili, aż jedzenie uzyska płynną konsystencję.
• Zakończ posiłek, pijąc lassi* – napój jogurtowy wspomagający trawienie, który powinien zawierać bakterie szczepu acidophilus. Współczesne diety nie są korzystne dla flory jelitowej i często zaburzają jej równowagę, co w efekcie prowadzi do problemów z trawieniem. Acidophilus pomaga przywrócić tę równowagę. Najlepszy jest jogurt domowej roboty.
*Lassi:
- dla pitta: jedna część jogurtu na trzy części ciepłej wody, syrop klonowy lub ghur (cukier indyjski), kolendra
(nazywana także chińską albo włoską pietruszką), kardamon
- dla kapha: jedna część niskotłuszczowego jogurtu na 3–4 części ciepłej wody, miód, czarny pieprz oraz imbir
- dla vata: jogurt zmieszany w proporcji 1:3 z wodą z dodatkiem soku cytrynowego, szczypty soli, plasterka świeżego imbiru, sproszkowanego kminu i kolendry
Fragment ksiażki "Ajurweda a uroda" Melanie Sachs
