Pieczęć – inaczej sigillum to – jak podaje definicja encyklopedyczna – znak własnościowy i rozpoznawczy osoby fizycznej lub prawnej, wyciskany za pomocą stempla w odpowiedniej masie plastycznej. Mimo, iż współczesne pieczątki różnią się od swoich pierwowzorów, to ich znaczenie wciąż pozostaje takie samo. Potwierdzają one wiarygodność danego dokumentu oraz nadają mu moc prawną. Te same – tak bardzo powszechne w naszym mniemaniu pieczęcie, znaczą jednak o wiele więcej. Mają one bowiem swoją wartość historyczną – tak uważają badacze pieczęci jako źródła historycznego. Pierwszym z nich był J. Mabillon (benedyktyński francuski uczony mnich), który zapoczątkował i jednocześnie powołał do istnienia naukę jaką jest sfragistyka (lub inaczej sigillografia). J. Mabillon jako jeden z pierwszych zaczął przyglądać się pieczęci pod względem przekazu jaki faktycznie w sobie zawierała.
Sfragistyka to nauka pomocnicza z dziedziny historii. W zakres jej badań wchodzą: znaczenie prawne i symbolika pieczęci, przemiany jej treści oraz metamorfoza postaci. Po raz pierwszy nauka ta pojawia się pod koniec XVII wieku. Jej prawdziwy rozkwit nastąpił w II połowie XIX wieku. Nauka ta przybyła również do Polski. Zapoczątkowali ją jako pierwsi: J. Lelewel, K. Stronczyński, F. Piekosiński. Ich pierwsze prace pojawiły się w XIX wieku. Największe zasługi zaś w tej dziedzinie odnieśli w XX wieku: S. Kętrzyński, W. Semkowicz, M. Gumowski.
Dość ciekawą odmianą tej nauki jest sfragistyka kryminalistyczna. Zajmuje się ona z kolei badaniem pieczęci jako dowodu zbrodni.
