Przyczyną nerwicy są złożone i tkwią w samym człowieku. Mogą być np. problemy zawodowe, szkolne, rodzinne czy środowiskowe. Wśród nich są np. zjawiska patologiczne w otoczeniu pacjenta, deficyt opieki rodzicielskiej, traumatyczne wydarzenia, nieodreagowane urazy czy nieuświadomione konflikty wewnętrzne – dysonans pomiędzy możliwościami danej osoby a jej dążeniami, jej zamierzeniami a oczekiwaniami ze strony społeczeństwa. Nerwica doskwiera często ludziom poddawanym presji i tym, którzy nie potrafią sobie radzić z takimi sytuacjami. Związane jest to z indywidualną wrażliwością na działanie stresów, mniejszą odpornością na trudności życiowe, wczesnodziecięcymi doświadczeniami, które pozostawiły bolesne wspomnienia.
Zaburzenia nerwicowe przejawiają się w sferach postrzegania, przeżywania, myślenia, zachowania. Objawy towarzyszące nerwicom to: zaburzenia somatyczne (bóle głowy, żołądka, serca, drżenie kończyn, drżnie ciała , parcie na pęcherz moczowy, zaburzenia wzroku, słuchu, równowagi, zaburzenia seksualne, nadmierne pocenie się, czerwienienie), nieprawidłowości w zakresie funkcji poznawczych (problemy z koncentracją, natręctwa ruchowe, osłabienie pamięci), zaburzenia emocji (lęki, apatia, poirytowanie, rozchwianie emocjonalne, przygnębienie, zaburzenia snu, znużenie, wybuchowość).
Osoby z zaburzeniami nerwicowymi charakteryzuje podwyższony poziom niepokoju, niski próg frustracji, zawyżone aspiracje, skupienie na sobie, poczucie mniejszej wartości, brak akceptacji siebie, poczucie krzywdy, niechęć do samoanalizy, lęk przed oceną, trudności w relacjach z innymi ludźmi.
Nerwice leczy się objawowo. Przede wszystkim farmakologicznie: farmaceutyki łagodzą objawy nerwicowe, są przydatne zwłaszcza w trudnych sytuacjach życiowych, stanowią również pomoc przy działaniach psychoterapeutycznych oraz przyczynowo - usuwając przyczyny zaburzeń. Zajmuje się tym lekarz psychiatra.
W przypadku dłużej utrzymujących się objawów warto poddać się psychoterapii. Odpowiednio przeprowadzona umożliwia rozpoznanie przez pacjenta przyczyn zachowań nerwicowych i konstruowanie nowych form funkcjonowania, pozwala wrócić do równowagi psychicznej, odzyskać spokój, wiarę w siebie i w ludzi oraz poczucie większych możliwości życiowych.
