Przez ustąpienie wspólnika ze spółki cywilnej należy rozumieć ustanie stosunku spółki w odniesieniu do jednego lub niektórych ze wspólników, przy jednoczesnym trwaniu powyższego stosunku między pozostałymi wspólnikami. Podstawą ustąpienie wspólnika ze spółki jest wypowiedzenie udziału przez wspólnika (art. 869 KC), wypowiedzenie udziału przez wierzyciela osobistego wspólnika (art. 870 KC) oraz śmierć wspólnika lub uznanie go za zmarłego (art. 872 KC).
Rozważając odpowiedzialność wspólnika ustępującego ze spółki za zobowiązania spółki należy odnieść się do zobowiązań powstałych przed i po ustąpieniu wspólnika. Tytułem zobowiązań powstałych po ustąpieniu wspólnika, wspólnik ustępujący nie ponosi odpowiedzialności. Za zobowiązania powstałe przed ustąpieniem ze spółki, wspólnik ustępujący ze spółki oraz wspólnicy, którzy pozostają w stosunku spółki cywilnej, odpowiadają solidarnie. Na podstawie art. 366 KC wierzyciel ma prawo żądać spełnienia całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników solidarnych łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Jeżeli jeden z dłużników solidarnych zaspokoi wierzyciela zgodnie z art. 376 KC może żądać zwrotu od współdłużników na podstawie istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego i w części określonej w tym stosunku prawnym.
Kwestia odpowiedzialności ustępującego wspólnika za zobowiązania powstałe przed ustąpieniem, jeżeli dokonano z nim rozliczenia uwzględniającego wartość netto jego udziału w spółce (art. 871 KC) przedstawia się inaczej. Wspólnicy pozostający w stosunku spółki maja obowiązek podjąć czynności zmierzające do zwolnienie z długu na zasadach ogólnych ustępującego wspólnika, a ponadto ponoszą względem niego odpowiedzialność za to, że wierzyciel nie będą żądać od niego spełnienia świadczenia (art. 392 KC). Zwolnienie z długu winno nastąpić na podstawie umowy stron.
