Miód należy do najbardziej cenionych naturalnych produktów spożywczych i od wielu tysiącleci spożywany był przez ludzi różnych kultur na całym globie. Historia miodu sięga tak daleko w przeszłość, że nie sposób wymienić wszystkich legend, mitów czy pieśni, w których wysławiano jego walory. O Ziemi Obiecanej, do której podążali Izraelici, jako o krainie mlekiem i miodem płynącej, dowiadujemy się już z Biblii. To właśnie na Bliskim Wschodzie odkryto najstarsze ule, które zachowały się tam jeszcze z epoki króla Salomona. W XIII wieku p.n.e., za czasów Ramzesa II miodem płacono za pracę.
W zapiskach sumeryjskich sprzed 4000 lat zalecano miód jako produkt odżywczy i leczniczy. Hipokrates uważany za ojca medycyny (V w. p.ch.) stosował miód w sporządzaniu maści, słodzeniu wywarów ziół. Jego uczniowie opracowali ponad 300 recept z miodem.
Starożytni Grecy spożywali duże ilości miodu. Używali go także jako kosmetyku, środka balsamującego oraz do słodzenia wina. Uważali, że zapewnia im siłę, zdrowie, długowieczność. W Grecji miód zarezerwowany był dla najważniejszych dostojników, wierzono bowiem, że stanowi pokarm bogów
Miód ceniony był także w Egipcie.
Starożytni Egipcjanie do tego stopnia czcili pszczoły, że przez długi czas godłem Górnego Egiptu był właśnie ten malutki owad, który symbolizował łzy boga słońca. Królowa Kleopatra do pielęgnacji swej urody zażywała kąpieli z oślego mleka i miodu. Awicenna (8 w.) uczony arabski w dziele “Canon medicine” zaliczył miód do ważnych leków. Przez wiele wieków miód był produktem do słodzenia oraz do wytwarzania napojów alkoholowych. W ostatnich latach obserwujemy zwrot w medycynie od leków syntetycznych w kierunku leków naturalnych. Miód pszczeli samodzielnie lub w połączeniu z ziołami znalazł tu duże zastosowanie. Obecnie również w żywieniu następuje powrót do produktów żywnościowych naturalnych, nie ulepszanych, rafinowanych przez człowieka.
W ostatnich latach obserwujemy zwrot w medycynie od leków syntetycznych w kierunku leków naturalnych. Miód pszczeli samodzielnie lub w połączeniu z ziołami znalazł tu duże zastosowanie. Obecnie również w żywieniu następuje powrót do produktów żywnościowych naturalnych, nie ulepszanych, rafinowanych przez człowieka.
Jak powstaje? Miód jest produkowany przez jedne z najbardziej wydajnych fabryk, jakimi są ule. W pojedynczym ulu tysiące pszczół zaprzęgnięte są do pracy przy zbiorze nektaru i jego odpowiednim przetwarzaniu. Miód stanowi dla ula ważną rezerwę pokarmu, jednak pszczoły miodne produkują go w takiej ilości, że człowiek z powstałego nadmiaru może korzystać bez uszczerbku dla roju.
W ulu żyje z reguły jedna królowa, a jej główną rolą jest składanie jajeczek, z których wylęgają się kolejne pokolenia pszczół. Występują też trutnie – samce, których zadanie ogranicza się do zapładniania młodych królowych, jednakże przytłaczającą większość roju stanowią robotnice – ich liczba może osiągać nawet do 20-40 tysięcy i to do nich należy trud zbierania nektaru i wytwarzania z niego miodu.
Pszczoły w poszukiwaniu nektaru mogą przebywać naprawdę długie dystanse, nawet do 10 km. Zebrawszy go, przenoszoną do ula i tam częściowo trawią z udziałem specjalnych enzymów, a następnie umieszczają w plastrze miodu. Tak przetworzony nektar zawiera dużo wody, co mogłoby spowodować rozwój drożdży i w efekcie fermentację. Żeby temu zapobiec, robotnice po zapełnieniu plastra poruszają skrzydłami, wytwarzając w ulu prąd powietrza, który ułatwia odparowanie wody. Osuszony plaster miodu jest następnie zasklepiany za pomocą wosku.
W większości uli plastry umieszczone są w specjalnych ramkach, które można łatwo wyjąć. Żeby wydobyć z nich miód, należy usunąć warstwę wosku, a następnie umieścić ramkę w wirówce, gdzie siła odśrodkowa powoduje wylanie się zawartości plastra. Tak otrzymany miód zawiera jednak wiele zanieczyszczeń, jak kawałki wosku pszczelego, dlatego zanim będzie się nadawał do spożycia, należy go jeszcze przefiltrować.
Olejki eteryczne, które pochodzą z nektaru, determinują smak i aromat powstającego miodu.
W zależności od nektaru, z którego powstał, miód może mieć kolor od białego przez kremowy, żółty do brązowego a nawet zielonkawego. Jasne miody są przeważnie delikatniejsze w smaku niż ciemne. Konsystencja dojrzałego miodu przybiera postać gęstego syropu, który ulega krystalizacji
w okresie przechowania. Krystalizacja jest procesem naturalnym i nie zmienia składu ani właściwości odżywczych miodu.
