Czytnik linii papilarnych to urządzenie, które posiada specjalne oprogramowanie ułatwiające zarządzanie tożsamością. Zastępuje ono dotychczasowe pojęcie uwierzytelniania jako loginu i hasła, zastępując je sprawdzaniem odcisku palca.
Sensorowe czytniki linii papilarnych mogą posiadać funkcję identyfikacji dla systemów kontroli dostępu i rejestracji czasu pracy. Są one innowacją na rynku krajowym. W systemach kontroli dostępu pełnią rolę inteligentnego zamka zwalniającego blokadę przejścia tylko dla osób uprawnionych. Ponadto nadzorują stan przejścia, sygnalizując próbę jego sforsowania.
W systemach rejestracji czasu pracy czytnik rejestruje czasy przyjścia oraz wyjścia z pracy z jednoczesnym odnotowaniem ich rodzaju (służbowe, prywatne itd.). Dane te po przekazaniu do komputera są porównane - odczytany zbiór (odcisku linii papilarnych użytkownika) ze wszystkimi zarejestrowanymi w bazie danych wzorcami. Na tej podstawie jest określana tożsamość osoby.
Nie jest potrzebna karta identyfikacyjna ani kod (PIN). Zwrotnie mogą być podane dane personalne identyfikowanej osoby. Wynik rozpoznania wykorzystuje się do uruchomienia odpowiedniego działania, np. otwarcia okna, wejścia do strzeżonej aplikacji programowej, wypłacenia pieniędzy z bankomatu, itp.
Proces identyfikacji musi być poprzedzony etapem rejestracji cech użytkowników systemu w bazie wzorców ulokowanej w czytniku. Zakłada się możliwość pracy czytnika on-line pod kontrolą programu, jeżeli pracujemy z komputerem lub off-line , gdy pracujemy autonomicznie, bez wspomagania komputera.
Prawdziwa, biometryczna identyfikacja zastępuje potrzebę pamiętania hasła całkowicie. Biometryczne metody identyfikacji mogą być stosowane zarówno oddzielnie, jak i łącznie z dotychczas wykorzystywanymi rozwiązaniami.
Biometryczne metody ustalają cechy fizyczne (np. tęczówka oka, siatkówka (dno oka) linie papilarne, układ naczyń krwionośnych na dłoni lub przegubie ręki, kształt dłoni, kształt linii zgięcia wnętrza dłoni, kształt ucha, twarz, rozkład temperatur na twarzy, kształt i rozmieszczenie zębów, zapach, DNA itp.) oraz cechy behawioralne, tzn. związane z zachowaniem (np. sposób chodzenia, podpis odręczny, ale też sposób pisania na klawiaturze komputera, głos).
Biometryczne techniki zajmują się przede wszystkim weryfikacją osób (porównują uzyskane cechy z zapisaną wcześniej próbką, czyli dokonuje się wyboru jednego z wielu i weryfikuje).