Zdarzają się różne ludzie przypadki, w których bycie rodzicem jest niemożliwe lub niechciane.
Podstawowym obowiązkiem rodziców jest dbanie o dobro dziecka. Osoba dorosła powinna zapewnić nieletniemu odpowiednie wychowanie, zapewnić mu bezpieczeństwo oraz dbać o jego majątek do osiągnięcia przez niego pełnoletności. Nie wszyscy rodzice zdają sobie sprawę z tego, że stosowanie kar cielesnych jest bezprawne. Przewiduje się również obowiązki dziecka w stosunku do rodziców, przede wszystkim obowiązek posłuszeństwa.
Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, niezależnie czy rodzice są w związku małżeńskim. W sytuacji, w której rodzice dziecka nie są ze sobą powiązani jakąkolwiek relacją i tak władze rodzicielską równo sprawuje ojciec i matka. Opieka nad dzieckiem obowiązuje od chwili narodzin do pełnoletności dziecka. Formy sprawowania opieki i podejmowania decyzji dotyczących dziecka powinno być zaakceptowane przez obojga rodziców. W przypadku braku zgodności i braku możliwości dojścia do porozumienia, w rozwiązanie sporu może zostać zaangażowany sąd.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej
Jeśli najważniejsza wartość dziecka czyli jego dobro jest zagrożone, może dojść do ograniczenia władzy rodzicielskiej. Może się to zdarzyć również w sytuacjach, w których zaniedbywane są potrzeby dziecka, doprowadzenie do sytuacji, w której jego życie bądź zdrowie są zagrożone, zaniechane są obowiązki szkolne lub dziecko pozostaje bez właściwiej opieki. Takie sytuacje najczęściej zdarzają się w rodzinach patologicznych, w których występuje wiele dysfunkcji, a sprawowanie odpowiedzialnej opieki nad dzieckiem jest niemożliwe. W rodzinach patologicznych bardzo często pojawia się alkohol lub inne środki odurzające. W sytuacjach, w których rodzice są pod wpływem, nie można mówić o bezpiecznym sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Z prawnego punktu widzenia, nie ma znaczenia czy rodzic, który sprawuje opiekę nad nieletnim systematycznie jest pod wpływem alkoholu czy taka sytuacja zdarzyła się jednorazowo. Jest to zagrożenie bezpieczeństwa dziecka i podstawa do odebrania mu władzy rodzicielskiej.
W przypadku separacji i rozwodu lub jakiegokolwiek innego powodu rozłączenia rodziców również może dojść do ograniczenia władzy rodzicielskiej. Jeśli zachodzi stałe rozłączenie opiekunów, sąd ze względu na dobro dziecka może jednemu z rodziców ograniczyć możliwości opieki nad dzieckiem. Jeśli jednak rodzice pomimo rozwodu lub separacji są zgodni co do sprawowania opieki i podejmowania decyzji, sąd nie ma powodów do ograniczania władzy rodzicielskiej.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej należy złożyć do sądu. Taki wniosek może złożyć jedno z rodziców lub każda inna osoba, która ma wystarczającą wiedzę o zagrożonym dobru dziecka. Wniosek może również zostać złożony przez instytucje takie jak policja i ośrodki pomocy społecznej.
