Testament ustny jest rodzajem  testamentów szczególnych, które mogą być sporzadzane w przypadku określonych w kodeksie okoliczności.  W jakich sytuacjach możemy sporządzić testament ustny? Jeśli przeczuwamy nadchodzącą śmierć, a okoliczności, w których się znajdujemy uzasadniają naszą obawę. Nie mogą to być jednak przesłanki całkowicie irracjonalne, jak np. strach przed nadciągającym końcem świata wywołany przepowiednią wróżki. Sporządzenie testamentu ustnego uzasadnia również zajście innych niż obawa rychłej śmierci okoliczności szczególnych, które z różnych powodów uniemożliwiają lub utrudniają przygotowanie tradycyjnego testamentu. Należą do nich np. powódź czy epidemia (oby tylko świadkowie, którzy wysłuchali naszego oświadczenia przeżyli te kataklizmy) lub kwarantanna związana z chorobą zakaźną.
Skuteczny jest tylko taki testament ustny, którego treść została stwierdzona w określony przez prawo sposób. Stwierdzenie takie może nastąpić poprzez spisanie przez jednego ze świadków albo osobę trzecią ostatniej woli spadkodawcy przed upływem roku od jej wyrażenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia spadkodawcy oraz miejsca i daty sporządzenia pisma. Pismo to powinien podpisać spadkodawca i dwaj świadkowie (jeżeli spadkodawcy udało się szczęśliwie wyjść z opresji) albo wszyscy świadkowie. W wypadku, gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy stwierdzić przez złożenie zgodnych zeznań świadków przed sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.