Wskazana przez spadkodawcę (testatora) osoba nabędzie na mocy zapisu windykacyjnego własność konkretnej rzeczy już z chwilą śmierci testatora. Obecnie Kodeks cywilny przewiduje co prawda możliwość ustanowienia w testamencie „zwykłego” zapisu, jednakże aby własność zapisanego przedmiotu przeszła na zapisobiercę, konieczne jest zawarcie między spadkobiercą a zapisobiercą dodatkowej umowy przenoszącej własność zapisanej rzeczy. Jest to uciążliwa formalność, która często wiąże się z kosztami notarialnymi, jeżeli przedmiotem zapisu jest nieruchomość czy przedsiębiorstwo. Co więcej może się zakończyć w sądzie, jeśli spadkobierca nie będzie skłonny do wykonania zapisu.
Zapis windykacyjny będzie miał szczególne znaczenie w przypadku spadkobiercy prowadzącego przedsiębiorstwo. Dzięki zapisowi windykacyjnemu będzie miał on możliwość bezproblemowego pozostawienia swojej firmy wybranemu następcy, który stanie się jej wyłącznym właścicielem już z chwilą śmierci spadkodawcy. Przedsiębiorstwo rodzinne trafi zatem w ręce osoby posiadającej wolę i predyspozycje do jego dalszego rozwoju, a nie stanie się współwłasnością kilku spadkobierców, z których część nie będzie w ogóle zainteresowana jego prowadzeniem. Pozwoli to na zachowanie ciągłości działalności przedsiębiorstwa i na uniknięcie sporów.
Na zapisobiercy będą niestety ciążyły obowiązki wynikające z przepisów o podatku od spadku i darowizn analogiczne do tych, jakie ciążą obecnie na spadkobiercy testamentowym, ustawowym czy „zwykłym” zapisobiercy. Ich zakres będzie zatem zależał od stopnia pokrewieństwa ze spadkodawcą, co w przypadku najbliższej rodziny pozwoli na całkowite zwolnienie od podatku, natomiast w przypadku osób spoza rodzinny może się wiązać z koniecznością zapłaty podatku wynoszącego nawet 20% wartości majątku otrzymanego w drodze zapisu.
