
Język urzędowy to język wykorzystywany przez rząd danego kraju do prowadzenia oficjalnych spraw – legislacji, sądownictwa, administracji, edukacji czy komunikacji z obywatelami. W niektórych państwach jeden język ma taki status, w innych – kilka. Warto też zaznaczyć, że język urzędowy nie musi być językiem ojczystym większości mieszkańców danego kraju.
Język angielski ma oficjalny status w ponad 50 krajach na świecie, a także w licznych terytoriach zależnych. Ma różne funkcje – od jedynego języka urzędowego po jeden z wielu równorzędnych. Występuje na wszystkich kontynentach, będąc często skutkiem brytyjskiej ekspansji kolonialnej.
Kontynent po kontynencie – gdzie angielski jest językiem urzędowym?
1. Afryka
Wiele krajów afrykańskich zachowało język angielski jako urzędowy po dekolonizacji, głównie ze względów praktycznych (wielojęzyczność lokalna, potrzeba neutralnego środka komunikacji).
Kraje, gdzie angielski jest językiem urzędowym:
-
Nigeria
-
Ghana
-
Kenia
-
Uganda
-
Tanzania (współurzędowy z suahili)
-
Zambia
-
Zimbabwe
-
Botswana
-
Malawi
-
Namibia (współurzędowy)
-
Sierra Leone
-
Liberia
-
Sudan Południowy
-
Lesotho (z sesotho)
-
Eswatini (z siswati)
-
Rwanda (z francuskim i kinyarwanda)
-
Kamerun (z francuskim)
-
Gambia
2. Azja
W Azji język angielski bywa używany jako urzędowy głównie w byłych koloniach brytyjskich.
Przykłady:
-
Indie – język pomocniczy (współurzędowy z hindi)
-
Pakistan – język współurzędowy z urdu
-
Filipiny – oficjalny (z filipińskim)
-
Singapur – jeden z czterech języków urzędowych (obok malajskiego, chińskiego i tamilskiego)
-
Malezja – język roboczy w wielu instytucjach, ale niekoniecznie formalnie urzędowy
-
Sri Lanka – język łączności (link language)
-
Hongkong – język urzędowy obok chińskiego (status specjalny)
3. Europa
Angielski jako urzędowy występuje głównie w krajach, które formalnie należą do Wspólnoty Narodów lub są terytoriami zależnymi.
Przykłady:
-
Irlandia (współurzędowy z irlandzkim)
-
Malta (współurzędowy z maltańskim)
-
Gibraltar (terytorium brytyjskie)
4. Ameryka Północna i Karaiby
Tutaj angielski dominuje, szczególnie w byłych koloniach brytyjskich.
Przykłady:
-
Stany Zjednoczone – brak oficjalnego języka na poziomie federalnym, ale angielski de facto pełni tę rolę i jest urzędowy w większości stanów
-
Kanada – język urzędowy federalny (z francuskim)
-
Jamajka
-
Trynidad i Tobago
-
Barbados
-
Bahamy
-
Belize
-
Grenada
-
Dominika
-
Saint Lucia
-
Saint Vincent i Grenadyny
-
Antigua i Barbuda
-
Saint Kitts i Nevis
5. Ameryka Południowa
-
Gujana – jedyny kraj kontynentu, gdzie angielski jest językiem urzędowym
6. Australia i Oceania
Wiele krajów regionu używa angielskiego ze względu na kolonialną przeszłość i system edukacji.
Przykłady:
-
Australia – de facto język urzędowy
-
Nowa Zelandia – jeden z trzech języków urzędowych (z maoryskim i nowozelandzkim językiem migowym)
-
Papua-Nowa Gwinea – oficjalny język (z tok pisin i hiri motu)
-
Fidżi – oficjalny z fidżyjskim i hindustani
-
Samoa Amerykańskie, Guam, Mariany Północne, Palau, Mikronezja, Wyspy Marshalla – angielski jako urzędowy lub współurzędowy
Rola języka angielskiego jako lingua franca
W wielu krajach, nawet tych, gdzie angielski nie ma statusu urzędowego, odgrywa istotną rolę w edukacji, biznesie i komunikacji międzynarodowej (np. Niemcy, Japonia, Chiny, Brazylia). Jest też najczęściej używanym językiem w międzynarodowych organizacjach (ONZ, NATO, UE, WHO, IT).
Przyczyny rozpowszechnienia angielskiego jako języka urzędowego
-
Dziedzictwo kolonialne – większość krajów z angielskim jako urzędowym to byłe kolonie brytyjskie.
-
Neutralność – w krajach wielojęzycznych angielski bywa „językiem kompromisu” (np. Indie, Nigeria).
-
Globalizacja – angielski jako język nauki, technologii i mediów.
-
Edukacja – w wielu krajach nauczanie w szkołach odbywa się w języku angielskim.
-
Integracja międzynarodowa – język kontaktów dyplomatycznych i gospodarczych.