Nowoczesne badania naukowe dowodzą skuteczności wielu receptur stosowanych od dawna w ziołolecznictwie. Wyciągi roślinne wchodzą zresztą w skład wielu leków. Zaliczamy do nich homeopatyczne leki wspomagające odporność, zwalczające objawy przeziębienia czy poprawiające ogólną kondycję organizmu.
Jakiś czas temu fitoterapia trafiła na uniwersytety jako jeden z kierunków studiów stacjonarnych. Czy oznacza to, że homeopatia, leki ziołowe i roślinne czy medycyna holistyczna przestaną być określane mianem „medycyny niekonwencjonalnej"?
Homeopatia (leki homeopatyczne) a fitoterapia
Homeopatyczne leki to leki otrzymywane poprzez rozcieńczanie rozmaitych substancji. Mogą, ale nie muszą być to substancje roślinne. Homeopatia działa na zasadzie „zwalczania poprzez podobne” oraz wielokrotnego rozcieńczania substancji o właściwościach leczniczych. Fitoterapia to natomiast leczenie ziołami, a konkretnie – substancjami leczniczymi pozyskiwanymi z roślin. Homeopatia (leki homeopatyczne) i fototerapia to zatem zupełnie różne gałęzie lecznictwa.
Na czym polega nowoczesna fitoterapia?
W fitoterapii wykorzystuje się leki oparte na substancjach pozyskanych wyłącznie z roślin. Są to wyciągi z roślin i części roślin połączone w różnych kombinacjach. W leku roślinnym (w przeciwieństwie do leków chemicznych zawierających wyizolowaną substancję roślinną) składnik aktywny występuje wraz z innymi, towarzyszącymi mu składnikami – tak jak ma to miejsce w naturze.
Dlatego procedura zarejestrowania takiego produktu jako leku jest trudniejsza i bardziej żmudna. Każdy składnik badany jest pod kątem działania na ludzki organizm i ewentualnych skutków ubocznych czy interakcji z innymi substancjami. Dlatego fitoterapia to leczenie oparte na dokładnie sprawdzonych preparatach.
Formy fitoterapii
Leki roślinne mogą występować pod różnymi postaciami. Wyróżniamy:
- nalewki – powstające poprzez zalanie substancji roślinnych 70% alkoholem etylowym w ściśle określonych proporcjach
- tabletki zawierające wyciągi roślinne – wyciąg powstaje w podobnym procesie jak nalewka, ale substancja czynna jest w tym wypadku bardziej skoncentrowana. Do produkcji tabletek służą wyciągi suche (5% zawartości wody)
- maści – oparte na wyciągach płynnych (28-28% wody)
- kremy
- pasty na skórę
- plastry
- syropy
- spirytusy lecznicze
Jak leczyć się ziołami?
Niewątpliwą zaletą fitoterapii jest fakt, że większość leków roślinnych nie stanowi tak dużego obciążenia dla organizmu jak leki chemiczne. Nie oznacza to jednak, że wszelkie zioła możesz przyjmować w dowolnych dawkach. Leki ziołowe również mogą dawać efekty uboczne. Są też substancje roślinne, których przyjmowanie odbywa się wyłącznie pod ścisłą kontrolą lekarską, gdyż przekroczenie wyznaczonej dawki doprowadza do zatrucia organizmu.
Pamiętaj jednak, że najczęściej działanie substancji roślinnych jest powolniejsze – abyś zauważył efekty leczenia, potrzeba na to więcej czasu niż w przypadku leków chemicznych. Również i skutki uboczne leków roślinnych, jeśli występują, są łagodniejsze niż w przypadku farmaceutyków chemicznych.
Niejednokrotnie zastosowanie długotrwałej fitoterapii np. w leczeniu chorób przewodu pokarmowego przyniesie na dłuższą metę większą ulgę choremu niż przyjmowanie szybciej działających leków chemicznych, które mogą ograniczać wchłanianie przez przewód niezbędnych substancji odżywczych pobieranych z pokarmu.
Fitoterapia w domowej apteczce
Zioła, które warto mieć w domu to m.in. tymianek, rumianek, owoce bzu czarnego, szałwia, mięta, aloes, owoce aronii, kwiatostan lipy. Zioła te mają szerokie zastosowanie i sprawdzone działanie, a co więcej – niektóre z nich warto zażywać razem, gdyż ich działania się uzupełniają (np. kwiatostan lipy i owoc bzu czarnego).
