Zabieg ten polega na umieszczeniu w tchawicy miękkiej rurki wykonanej z tworzywa sztucznego. Rurka intubacyjna wprowadzana jest niemal zawsze przez usta, w sporadycznych przypadkach przez nos. Wykorzystuje się do tego przyrząd zwany laryngoskopem wyposażonym w łyżkę. Rurki mają różne rozmiary, dzięki czemu pasują do osób w każdym wieku i o różnej budowie anatomicznej. Tuż po intubacji należy osłuchać pola płucne oraz okolice żołądka.
Wprowadzenie rurki intubacyjnej udrożnia drogi oddechowe pacjenta i jest to podstawowy cel tego zabiegu. Ponadto rurkę tę można podłączyć do aparatury wykonującej mechaniczną wentylację płuc (respiratora) lub aparatury dozującej leki znieczulające i usypiające. Stąd też intubacja jest przeprowadzana przede wszystkich u pacjentów, u których nastąpiła nagła ostra niewydolność oddechowa, a także pacjentów poddawanych zabiegom operacyjnym. Ponadto u osób nieprzytomnych rurka intubacyjna stanowi zabezpieczenie przed aspiracją treści pokarmowej, a tym samym zachłyśnięciem, ułatwia także odprowadzanie wydzieliny z dróg oddechowych.
Intubacja jest zabiegiem szybkim, trwającym nie dłużej niż kilkanaście sekund, ale także trudnym technicznie, wymagającym treningu i pewnej ręki, wynikającej z doświadczenia. Nie da się jej także wykonać bez zastosowania leków zwiotczających. Ponadto w pewnych wypadkach lekarz napotyka przeszkody komplikujące lub wręcz uniemożliwiające przeprowadzenie tej procedury. Mówimy wtedy o tak zwanej intubacji trudnej, która zgodnie z definicją trwa dłużej niż 10 minut lub wiąże się z trzema nieudanymi próbami wykonania zabiegu. Przy zabiegach ogólnochirurgicznych częstotliwość jej występowania nie przekracza 2%, częściej mam miejsce w otolaryngologii i chirurgii szczękowo-twarzowej.
Czynnikami wskazującymi na możliwe trudności z założeniem rurki intubacyjnej są m.in. pewne cechy budowy anatomicznej (np. bardzo mała lub bardzo duża żuchwa, odległość tarczowo-bródkowa mniejsza niż 6 cm), niektóre wady wrodzone, urazy, ciała obce, guzy, ciąża, obrzęk górnych dróg oddechowych, braki w uzębieniu, szczękościsk, rozległe obrażenia twarzoczaszki. Jeżeli lekarz widzi lub przewiduje wystąpienie jednego z tych czynników, powinien od razu sięgnąć po odpowiedni sprzęt, przede wszystkim laryngoskop do trudnej intubacji.
