Warunki podstawowe
Są pewne warunki, które – niespełnione – zmuszają do zapłacenia podatku bez względu na spełnienie warunków szczególnych przedstawionych w dalszej części. Jest ich niewiele, a dokładnie dwa:
- w ciągu 6 miesięcy od obdarowania należy złożyć zawiadomienie SD-Z2. Niezłożenie zawiadomienia w terminie skutkuje niemożliwością skorzystania ze zwolnienia;
- darowizny pieniężne, jeśli mają zostać objęte zwolnieniem, muszą być przekazane na rachunek bankowy, przez SKOK lub przekazem pocztowym – gotówka nie daje możliwości skorzystania ze zwolnienia.
Warunki szczegółowe
Po spełnieniu obu powyższych warunków nie otrzymuje się automatycznie zwolnienia z podatku. Trzeba jeszcze spełnić warunki szczegółowe, a to już w praktyce bardziej skomplikowane.
Zwolniona z podatku jest tzw. zerowa grupa pokrewieństwa, a więc można przekazać darowiznę zwolnioną od podatku jedynie dzieciom, rodzicom, małżonkowi. Stąd też, jeśli przekazuje się darowiznę dzieciom zamężnym, najlepiej jest zaznaczyć, że przekazana jest ona tylko i wyłącznie synowi lub córce, aby nie można było domniemywać, że przeznaczona była dla syna i synowej lub córki i zięcia, bo wówczas mowa by była o zwolnionej tylko częściowo I grupie pokrewieństwa.
Samo dokonanie przelewu darowizny pieniężnej nie jest jeszcze wystarczające do zwolnienia podatku – należy posiadać fizyczne potwierdzenie dokonania takiej transakcji. To o tyle istotne, że większość banków nie pozwala na podgląd historii ze zbyt długiego okresu, a poczta nie ma możliwości wydania duplikatu przekazu. Warto więc zachować dobrze zabezpieczony dokument i to przez okres 5 lat, ponieważ zgłoszeniu podlegają darowizny zsumowane w tym okresie.
Darowizny rzeczowe powinny – również przede wszystkim dla celów dowodowych – być przekazywane w formie aktu notarialnego. Dla nieruchomości jest to wymóg niezbędny i wówczas nie trzeba zgłaszać obdarowania do US. W przypadku pozostałych darowizn, choć teoretycznie forma aktu notarialnego nie jest wymagana, jest zalecana.
To też jest ważne
Darowizny sumuje się w pięcioletnich okresach. Jeśli w tym czasie ich łączna wartość nie przekroczy kwoty wolnej od podatku, nie trzeba dokonywać zgłoszenia do US (i tak nie nastąpiłoby obliczenie kwoty należnej), natomiast warto pamiętać o precyzyjnym oznaczaniu adresata darowizn, ponieważ tylko i wyłącznie zerowa grupa pokrewieństwa może cieszyć się z przywileju całkowitego zwolnienia z podatku od darowizn. W przypadku osób z dalszej grupy zwolnienie ma tylko charakter częściowy, a w przypadku osób niespokrewnionych warunki są jeszcze bardziej rygorystyczne. Warto też wspomnieć, że 6-miesięczny termin liczony od przekazania darowizny nie musi być zachowany – można użyć 6-miesięcznego terminu od chwili otrzymania informacji o otrzymaniu darowizny, pod warunkiem jednak, że można udowodnić, że się o niej wcześniej nie wiedziało. W praktyce formalności nie są aż takie proste, dlatego zwykle wypełnieniem wniosku zajmuje się kancelaria podatkowa, szczególnie jeśli chodzi o bardziej wartościowe darowizny.
