Początki wrocławskiego ratusza sięgają XIII wieku. Pierwszym budynkiem na wrocławskim rynku był Dom Kupców. Ale od momentu wybrania miejskiej rady po raz pierwszy (1261 rok), zaistniała potrzeba, by gdzieś organizować jej zgromadzenia. Początkowo więc wynajmowana izbę, zapewne w kamienicy na Rynku 30, gdyż jego zwyczajowa nazwa brzmi Stary Ratusz. Wkrótce postanowiono o budowie specjalnego budynku.
W 1299 rozpoczęto budowę podpiwniczonej hali, którą ukończoną dwa lata później. Budowlę nazwano consistorium, czyli po polsku konsystorz. Nazwa odnosi się zgromadzeń doradców cesarza w starożytnym Rzymie. Kolejnym budynkiem było praetorium, również o podobnej proweniencji, siedziba cesarza. Budynek zbudowano w latach 1328-1333 roku i służyć miał wójtowi.
W 1406 roku Ratusz został napadnięty przez przedstawicieli najwyższego kręgu mieszczan – patrycjuszy. Zdobyli oni budynek siłą, a następnie doprowadzili do wyboru nowej rady miejskiej. Podobne zdarzenie miało miejsce 18 lipca 1418 roku. Na fali buntów, tzw. defenestracji wrocławskiej, budynek przejęli chłopi i ścięli oni obecnego burmistrza oraz pięciu rajców.
Istotnym dla architektonicznej formy obecnego Ratusza była przebudowa pod kierownictwem Hansa Bertholda i Petera Franczke w 1470 roku. To wtedy nadano Ratuszowi jego gotycki styl z renesansowymi naleciałościami.
W 1808 roku Ratusz ze względu na zły stan techniczny, jak i na zmieniające się potrzeby rozrastającej się administracji, zdecydowano o zrezygnowaniu organizowania obrad Rady w tym miejscu. Kilkadziesiąt lat później Rada Miejska Wrocławia przeprowadziła się do Nowego Ratusza.
Tymczasem Stary Ratusz niszczał w oczach. Dopiero pod koniec XIX wieku doczekał się pierwszej renowacji. Zajął się nią Karl Lüdecke – jeden z bardziej zasłużonych dla miasta wrocławian. Kolejnym większym remontem, był remont przeprowadzony w latach 1934-36 przez Rudolfa Steina. Ostatnią większą przebudową była ta po II Wojnie Światową pod kierownictwem Marcina Bukowskiego.
Jak to zostało już wspomniane Ratusz zbudowany jest w stylu gotyckim. Jego wieża wysoka jest na 66 metrów. W nią wbudowany jest najstarszy w Polsce dzwon zegarowy z 1368 roku. Najbardziej reprezentacyjna strona, a więc elewacja wschodnia posiada zegar z 1580 roku. Zaś nad drzwiami wejściowymi wbudowany jest tympanon wraz z płaskorzeźbą z elementami herbu miasta: lwem, orłem i świętym Janem Ewangelistą.
Na koniec warto wspomnieć o istniejącej niemal od początku w podziemiach Ratusza jednej z najstarszych lokali gastronomicznych w Europie – Piwnicy Świdnickiej. Restauracja powstała w XIV wieku i działa niemal bez przerwy do dzisiaj.
