Warto wiedzieć, jakie są jej zalety i wady oraz w jakich sytuacjach sięgnięcie po nią jest w pełni uzasadnione.
Ostatnia deska ratunku
Antykoncepcja pozwala nie tylko na wybór odpowiedniego momentu zajścia w ciążę, ale przede wszystkim daje psychiczny komfort kobiecie i jej partnerowi, którzy nie są jeszcze gotowi na pojawienie się dziecka. Środki antykoncepcyjne PRZED oraz mechanizmy ich działania są dość powszechnie znane. Inaczej jest w przypadku antykoncepcji PO. Rzetelnych informacji na jej temat jest znacznie mniej, przez co wiele par mimo uzasadnionych okoliczności nie korzysta z tej metody.
Dlaczego warto mieć na uwadze metody antykoncepcji PO? Przede wszystkim dlatego, że do zapłodnienia komórki jajowej nie dochodzi bezpośrednio po współżyciu. Plemniki potrzebują do 72h na dotarcie do jajowodu, gdzie następuje zapłodnienie. Jest to czas, w którym wciąż można zapobiec nieplanowanej ciąży.
Pigułka PO to zabezpieczenie awaryjne w nieprzewidzianych sytuacjach, jaką może stworzyć brak odpowiedniego środka antykoncepcyjnego podczas kontaktu seksualnego, pęknięcie prezerwatywy czy gwałt. Gdy istnieje podejrzenie zajścia w ciążę, należy w ciągu 72h podjąć decyzję, czy skorzystać z antykoncepcji PO. Trzeba mieć bowiem na uwadze, że wraz z upływem czasu skuteczność działania środka zmniejsza się aż ośmiokrotnie.
Jak stosować środki antykoncepcji PO? Opakowanie zawiera zwykle 2 pigułki. Pierwszą należy przyjąć nie później niż 72h od czasu współżycia. Z kolei drugą tabletkę trzeba zażyć po 12 godzinach od przyjęcia pierwszej.
Hormonalna bomba
Jak wszystkie metody hormonalnego zabezpieczenia przed ciążą także antykoncepcja PO pociąga za sobą skutki uboczne dla organizmu kobiety. Pigułka PO to bowiem swoista „bomba” progesteronu. Hormon ten wywołuje szereg zmian w błonie śluzowej macicy, które uniemożliwiają zagnieżdżenie się zarodka. Powoduje on m.in. zagęszczenie śluzu szyjkowego i nie dopuszcza do jajeczkowania, a tym samym do zapłodnienia.
Tak gwałtowna ingerencja w gospodarkę hormonalną kobiety nie pozostaje obojętna dla jej zdrowia. Antykoncepcja PO może spowodować zakłócenia cyklu miesiączkowego, co odbija się na ogólnym samopoczuciu. Ponadto konsekwencją jej zażycia mogą być nudności, wymioty, biegunka, ból podbrzusza, ból piersi, ból głowy, zaburzenia libido czy krwawienia. Z czasem dochodzi do ich ustąpienia, jednak za każdym razem, gdy sięgamy po pigułkę PO, należy pamiętać o dwóch zasadach.
Po pierwsze, antykoncepcja PO nie może być traktowana jako regularna metoda zapobiegania ciąży. Stanowi ona skuteczną pomoc w nagłych przypadkach, a nie zabezpieczenie, które stosuje się na co dzień. Po drugie, z uwagi na silne działanie środka nie należy przyjmować więcej niż czterech pigułek w trakcie trwania jednego cyklu miesiączkowego. Jednorazowe przyjęcie tabletki „po stosunku” nie jest groźne dla zdrowia kobiety, jednak duża dawka hormonów w krótkim okresie czasu może stanowić niebezpieczeństwo dla organizmu.
Pamiętaj PRZED, zamiast zapobiegaj PO
Środki antykoncepcyjne „po stosunku” są dostępne w Polce jedynie na receptę. Jednak spotyka się lekarzy, którzy niechętnie przepisują pigułkę PO, traktując ją jako środek wczesnoporonny. Natomiast Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jest zdania, że o ciąży możemy mówić jedynie w przypadku, gdy zapłodniona komórka jajowa zagnieździ się w macicy. Antykoncepcja PO do tego nie dopuszcza, gdyż jej działanie ma miejsce jeszcze zanim plemniki dotrą przez jajowody do macicy.
Jeśli w przypadku tabletki PO nie dochodzi do zagnieżdżenia komórki jajowej, nie możemy też mówić o poronieniu. Dość istotny jest fakt, że w przypadku późnego przyjęcia pigułki, gdy dojdzie już do zagnieżdżenia zarodka w macicy, antykoncepcja PO nie wpłynie negatywnie na zarodek ani też nie zlikwiduje ciąży.
Jednak w trosce o własne zdrowie warto zapobiegać sytuacjom (PRZED ich zaistnieniem), w których jedynym wyjściem jest sięgnięcie po antykoncepcję PO. Choć czasem jest ona ostatnią deską ratunku, nie pozostaje bez wpływu na organizm oraz naturalny cykl miesięczny kobiety.
Bibliografia:
Kalimon H., Antykoncepcja, Wyd. Helion, Gliwice 2007
Żeromska E., Antykoncepcja po fakcie – zbawienna czy groźna?, Gazeta Wyborcza
