Hipnoza cz. 5 – siła sugestii czyli dlaczego hipnoza jest lepsza niż telewizja

Głównym narzędziem oddziaływania hipnotycznego jest sugestia. Z sugestią spotykamy się jednak na co dzień – w reklamach telewizyjnych i radiowych, na billbordach, w prasie. Sugestią jest rada znajomego i polecenie rodzica wobec dziecka. Sugestie słyszymy w pracy i w towarzystwie. Czym wobec tego jest sugestia?

Sugestia to rodzaj bezpośredniego lub pośredniego przekazu, poprzez który dana osoba lub organizacja wywiera wpływ na decyzje, przekonania, myśli, opinie i zachowanie innej osoby lub grupy osób, nie odwołując się do racjonalnej argumentacji i nie stosując przymusu. Sugestia psychologiczna to proces, w którym myśl jest indukowana lub przyjęta przez drugiego człowieka, bez argumentów czy polecenia lub przymusu. W komunikacji interpersonalnej to sekwencyjny proces, w którym jedna myśl lub wyobrażenie prowadzi do drugiego.

Chcąc wywołać określone zachowanie innej osoby stosuje się określone sugestie np.: „Jak nie zjesz obiadu, nie dostaniesz deseru.”, „Lepiej jak ta prezentacja będzie zrobiona na jutro!”

Oczywiście żadna sugestia nie chwyci nas za kark i nie zmusi do wykonania zawartego w niej polecenia. Dobra sugestia ma jednak wywołać w nas poczucie obowiązku lub chęci postępowania według niej.

Poddajmy analizie najbradziej znany przypadek oddziaływania sugestywnego – reklamy telewizyjne. Co charakteryzuje reklamy telewizyjne?

Po pierwsze powtarzalność. Częste powtarzanie ciosu karate ma na celu wywołanie odruchu warunkowego. Podobnie jest z reklamą. Często powtarzana może stać się częścią naszej osobowości. W ten sposób mogą być kształtowane wzorce konsumpcji, stylu życia, ról społecznych – np.zauważ dlaczego w reklamach proszków do prania najczęściej występują kobiety? Sugestia zawarta w często oglądanej reklamie wbudowuje się w nasz podświadomy umysł i w następstwie wywołuje reakcje pożądane przez autora reklamy.

Po drugie odruch warunkowy. Odruch warunkowy nie angażuje świadomości, tylko powoduje reakcję. Wywołanie odruchu warunkowego nie angażuje świadomego umysłu. Oducza świadomego myślenia. Kiedy przyswoimy sobie scenkę z reklamy jakiegoś produktu i znajdziemy się w życiu w podobnych okolicznościach – zaczynamy postępować jak w reklamie. A gdzie podział się nasz świadomy wybór? Zniknął wyparty przez odruch warunkowy. Odruchy są częścią naszego historycznego dziedzictwa i bazują na najniższych emocjach. Odruch warunkowy ucieczki w przypadku niebezpieczeństwa został zastąpiony pędem w kierunku konsumpcji. Jak się przed tym uchronić? Przede wszystkim żyć świadomie w każdej chwili. Jeśli dokonujemy jakiegoś wyboru, zapytajmy sami siebie, dlaczego dokonujemy takiego wyboru, czym jest uzasadniona nasza decyzja? Jeśli mamy problem z odpowiedzią na to pytanie – oznacza to, że postępujemy zgodnie z jakąś sugestią, która na dodatek jest ukryta głęboko w naszej podświadomości.

Po trzecie oddziaływanie na wyobraźnię. Czy jest lepsze narzędzie oddziaływania na wyobraźnię niż telewizja? Telewizja sprzedaje nam obrazy i dźwięki wywołując plastyczne wyobrażenia. Każda sugestia, by mogła skutecznie wywierać wpływ, musi być przyjęta przez naszą wyobraźnię, a tym samym przekształcona w autosugestię. Aby sugestia zadziałała, musi zostać przekształcona w plastyczne wyobrażenie. Myśl jest źródłem plastycznych wyobrażeń, które prowadzą do określonych działań. A telewizja podaje nam gotowe wyobrażenia, zwalniając z ciężkiego przecież dla wielu obowiązku myślenia. Reklamy wypełniają umysły kształtując zachowania i wybory.

Po czwarte emocje. Całe to oddziaływanie odbywa się właśnie dzięki zaangażowaniu naszych emocji. Reagujemy emocjonalnie nie tylko na treść zawartą w reklamie, kiedy widzimy uśmiech dziecka. Reagujemy jeszcze bardziej emocjonalnie, kiedy oglądany film jest przerwany nagle blokiem reklamowym. Kiedy nasza świadomość jest skupiona na treści filmu i nagle pojawiają się reklamy, opanowuje nas irytacja, złość lub rezygnacja. Nieważne jakie emocje – ważne, że są, ponieważ gdy nasza świadomość jest zajęta odczuwaniem tych emocji, nasza podświadomość bezkrytycznie rejestruje sugestie zawarte w reklamie. Niemożliwe? A czy kiedykolwiek złapałeś lub złapałaś się na tym, że nagle stwierdzasz, że lecą reklamy a nie film, który był na ekranie jeszcze przed chwilą? A właściwie jaki to był film...

Po piąte prostota. Sugerować można tylko rzeczy wyobrażalne dla danej osoby. A jaki jest poziom przeciętnego widza? Okazało się, że przeciętny widz reprezentuje poziom współczesnego czternastolatka! Językiem naszej podświadomości są nie słowa, lecz obrazy. Dlatego tylko to, co umiemy sobie wyobrazić, może zadziałać. Sugestia działa jednak niezależnie od logiki. Nie logika niesie ze sobą powodzenie sugestii, lecz doskonałość plastycznego wyobrażenia. I teraz wykonaj ćwiczenie. Obejrzyj jakiś blok reklamowy w telewizji. Ale zrób to świadomie. Skup się na tym, jakie jest użyte słownictwo, jakie emocje wywołuje reklama, czy promuje jakieś wyższe wartości niż konsumpcyjne? Zauważ też, jak szybko dzieje się akcja, ile występuje osób, co przedstawia drugi plan, ile jest kolorów? Prawda, że z tej perspektywy reklama daje do myślenia? A teraz wybierz sobie skrajnie odmienny produkt, np. cebulowy smar do smarowania parasolek. Niedorzeczne? A skąd takie twierdzenie? Czy znasz dokładnie historię, skład i sposób oddziaływania produktów z reklam? A gdybyś widział reklamę cebulowego smaru w telewizji też powiedziałbyś, że to niedorzeczne? Kontynuujmy jednak ćwiczenie. Wyobraź sobie ten cebulowy smar lub inny, własny produkt i stwórz dla niego w wyobraźni własną reklamę. Wyobraź sobie miejsce, ludzi, okoliczności, teksty, kolory, efekty...wszystko, co tylko chcesz. Możesz nawet zapisać sobie to, co wymyśliłeś. I teraz szczerze sobie odpowiedz czy stworzenie takiej wyimaginowanej reklamy z sugestywną fabułą było łatwe, czy w ogóle podjąłeś próbę?

Jeśli całe doświadczenie zakończyło się sukcesem już przy pierwszym podejściu, możesz sobie pogratulować. Większość osób ma tak ubogą wyobraźnię, że zatrzyma się na wymyślaniu produktu. Proszę Państwa – jeśli nie będziemy używać wyobraźni i marzyć, to nasze życie bardzo szybko stanie się odzwierciedleniem prostych sugestii serwowanych w telewizji. I znów ktoś powie: to nie byłoby takie złe – domek na kredyt, przed domkiem nowe kombi, w domku zadowolona żona piorąca ubrania dzieci, które umorusane wróciły z boiska zajadając słodki deser, a w garażu ojciec szalejący z wiertarką. Jeśli taka wizja życia spełnia czyjeś oczekiwania – proszę bardzo. Załóżmy, że wszyscy mają domek, samochód i rodzinę jak w reklamie. Co wtedy może różnicować ludzi, decydować o ich indywidualności? Każdy człowiek to indywidualna istota. Każdy ma jakieś pragnienia, marzenia i zainteresowania, które zostały stłumione przez codzienność. A takie ukryte emocje prędzej czy później wrócą, ponieważ nasze głęboko ukryte JA zacznie się dopominać, aby robić w życiu coś, co chcielibyśmy robić. Nasze frustracje rodzą się z niezrealizowanych pragnień, niepokoju i niepewności, a nasz pesymizm z braku energii i wiary w siebie. Gdyż, jeśli wierzysz samemu sobie,  osiągniesz wszystko, czego pragniesz. Wiara w siebie polega na dostrzeżeniu w sobie siły, której pozwolimy działać, aby zmienić nasze życie. Aby skutecznie wykorzystać sugestie i zmienić życie na lepsze można wykorzystać hipnozę.

Zalety sugestii hipnotycznej

Już wiemy, że sugestie są wykorzystywane powszechnie oraz dowiedzieliśmy się, jaką potrafią mieć siłę oddziaływania. Jednak do tej pory byliśmy biernymi, wręcz nieświadomymi odbiorcami sugestii. Nie mając kontroli nad naszymi myślami i wyobrażeniami, wyraziliśmy zgodę, aby pole naszego umysłu, przekonań i marzeń uprawiał ktoś inny. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, co na nim wyrasta. Jednak z chwilą, kiedy uświadomiłeś lub uświadomiłaś sobie, jak potężne jest narzędzie sugestii, możesz je wykorzystać dla własnego dobra, dla rozwoju i polepszenia jakości życia. Możemy świadomie zdecydować, co chcemy zmienić w naszym życiu. Możemy nawet zdecydować, że coś w ogóle chcemy zmienić w naszym życiu i przy pomocy sugestii odnaleźć w sobie siłę i motywację do tych zmian. Skuteczna sugestia wywołuje bowiem w człowieku wrażenie, że doszło lub dojdzie w nim do zmian fizycznych i psychicznych. Sugestia hipnotyczna ma wiele zalet, a jeśli porównać ją do sugestii telewizyjnej, to zaryzykuję stwierdzenie, że same zalety.

Przede wszystkim jest wspomagana przez naszą świadomość. W trans hipnotyczny wejdzie osoba, która daje na to swoje przyzwolenie – najczęściej w oczekiwaniu poprawy zdrowia, samopoczucia itp. Hipnotyzer wytwarza w osobie zahipnotyzowanej oczekiwanie na sukces i dlatego ten sukces następuje.

Ponadto w hipnozie można budować własne wyobrażenia, które najbardziej odpowiadają przekonaniom konkretnej osoby. Najlepsze efekty daje wytworzenie plastycznego wyobrażenia i powiązanie go z silnymi emocjami. Każde plastyczne wyobrażenie, w które wierzymy, staje się łatwiejsze w realizacji. Kiedy wola i wiara twierdzą co innego – zawsze wygra wiara. Każdy wysiłek woli pozbawiony obrazowego wyobrażenia pozostaje niezrealizowany. Dlatego nasze myślenie ma dla naszego losu kluczowe znaczenie.

Niewątpliwą zaletą jest wybór celu. To my i tylko my decydujemy, co chcemy zmienić w naszym życiu. Hipnoterapeuta jest narzędziem wykorzystującym techniki, które pomagają w szybkim osiągnięciu celu. Człowiek zapada w taki stan hipnotyczny, który odpowiada jego wyobrażeniom. Najważniejszą cechą jest bezpośrednie oddziaływanie sugestii na podświadomość w stanie hipnozy. Sugestie działają już w lekkim transie hipnotycznym, gdyż najważniejsze jest usunięcie bariery świadomości. W transie, świadomość pozostaje w uśpieniu, choć rejestruje i pamięta, co się dzieje, ale sugestie trafiają bezpośrednio do podświadomości. Podczas wprowadzania w trans hipnotyczny nasz świadomy umysł popada w rodzaj zawieszenia. Podświadomość nie ma mocy spostrzegawczości, rozumowania ani logiki, dlatego jeśli sprawimy, że sugestia przebije się przez barierę między świadomością i podświadomością, możemy mieć pewność, że podświadomość zacznie zachowywać się zgodnie z naszymi życzeniami. Studia potwierdzają, że sugestie dawane podczas transu łatwiej i głębiej zapadają w podświadomość, po czym przekładają się na odpowiednie zachowania. Te same sugestie, dawane bez udziału hipnozy, nasza podświadomość może odbić jak piłkę od ściany (często tak dzieje się z reklamami).

Innym czynnikiem przemawiającym za skutecznością sugestii hipnotycznej jest zmiana sposobu postrzegnia problemu. Ktoś kiedyś powiedział „Chodząc najbardziej wydeptanymi ścieżkami, nie osiągniesz nic więcej od swoich poprzedników”. Kiedy pojawia się jakiś problem do rozwiązania, część z nas polega na metodach wypróbowanych w przeszłości. Jednak inna cząstka nas próbuje zmienić sposób myślenia, który doprowadził nas do niekoniecznie najlepszych rozwiązań. Sugestie mogą poszerzyć nasze postrzegania rzeczywistości, które pozwoli nam spojrzeć na życie i problemy z szerszej perspektywy. Ostatnio bardzo powszechne stało się stwierdzenia, że świat jest zły i niesprawiedliwy. W rzeczywistości świat jest potencjałem i ludzie odnajdują w nim to co złe lub dobre. Czas odnaleźć to, co dobre. Nie koncentruj się na przeszłości, ale na tym, co możesz zrobić teraz. Sugestia odbuduje Twoją wiarę w siebie. Odważ się uwierzyć, że przydarzy Ci się coś dobrego. Ludzie, którzy odnieśli sukces, nie wątpią w swoją zdolność do realizacji celów. Korzenie sukcesu tkwią w umyśle, a realizują się w świecie materialnym. Nigdy odwrotnie. By zyskać powodzenie, trzeba je wcześniej stworzyć w swojej podświadomości. Nie wątp w powodzenie swoich projektów. Najbardziej namacalnym sposobem sprecyzowania jakiejś myśli jest jej wizualizacja. Wyobraź sobie, kim będziesz za miesiąc, za rok, z kim wtedy będziesz, co będziesz robić, jak będziesz żyć. Jeśli Ty tego nie ustalisz, zrobi to za Ciebie ktoś inny – sugerując Ci, jak ma wyglądać Twoje życie! Wszystkie rzeczy, które zależą od Ciebie, znajdują się w Twoim zasięgu! Zapomnij o wszystkim co negatywne i wykorzystaj swoją energię na stanie się tym, kim pragniesz rzeczywiście się stać lub osiągnięcie tego, co chcesz osiągnąć. Nie wiesz od czego zacząć? Wykorzystaj siłę hipnotycznej sugestii.

Głównym celem hipnozy jest podawanie podświadomości sugestii. Wiele osób nadal ma pozbawione jakichkolwiek podstaw obawy przed poddaniem się hipnozie. Tymczasem stan lekkiej hipnozy występuje nawet podczas oglądania filmu w kinie. Siłę sugestii wykazały niejednokrotnie naukowe badania medyczne sprawdzające skuteczność nowych leków w grupach kontrolnych. Część osób otrzymywała właściwy lek, natomiast druga część obojętne dla organizmu tabletki placebo. Obie grupy wiedziały natomiast, że otrzymują nowy wysoce skuteczny środek. Po licznych obserwacjach stwierdzono, że osoby, którym podano placebo reagują tak samo jak osoby, którym podano normalny lek. Taki efekt tłumaczy się siłą sugestii.

Rodzaje sugestii

Sugestie hipnotyczne mogą wyrażać pozwolenie lub rozkaz, mogą być pośrednie lub bezpośrednie oraz pozytywne bądź negatywne. W hipnozie mamy do czynienia głównie z sugestiami bezpośrednimi i pozytywnymi.

Sugestia bezpośrednia jest formułowana i wypowiadana bezpośrednio do osoby zahipnotyzowanej. Sugestia pozytywna oznacza sposób sformułowania, który polega na doborze słów bez negacji np. „Od tej chwili czujesz się coraz bardziej rześki.” Przykładowa sugestia negatywna „Od teraz przez chwilę nie będziesz czuł bólu w prawej dłoni.” i odpowiadająca jej sugestia pozytywna „Możesz zauważyć jak w twojej prawej dłoni wzrasta niewrażliwość na ból.” Jak już wiemy, sugestie pozytywne mają większą siłę oddziaływania niż sugestie negatywne. Podobnie rzecz się ma z sugestiami formułowanymi jako pozwolenia np.: „Możesz nawet zauważyć, że twoje powieki robią się coraz cięższe.” Sugestie, które nam na coś pozwalają są spełniane łatwiej niż zwykły rozkaz, ponieważ nikt nie lubi być przymuszany. Świadomość na bezpośredni rozkaz może zareagować natychmiastowym oporem np. „Zaśnij teraz!”. Na prośbę zareagujemy gotowością do współpracy. Niekiedy skuteczniejsze będą jednak rozkazy np. gdy wprowadzamy w trans żołnierza.

Skuteczność sugestii

Każdy sukces ma wielu rodziców. Jednym z nich jest systematyczność. Ciągłe powtarzanie sugestii jest najważniejszym warunkiem jej skutecznego oddziaływania. Działanie powtarzanych sformułowań przy jednoczesnej ich wizualizacji potęguje się. Podświadomość potrzebuje trochę czasu, aby zechciała przyjąć pomysł i potem go wykonać. Skuteczna sugestia powinna dotyczyć przyszłości. Jeśli powiemy „ból głowy zniknął”, to działamy wbrew rzeczywistości i sugestia nie zadziała. Ale kiedy powiemy „kiedy dotknę za chwilę ręką twojej głowy, ból zniknie”, podświadomość ma „uzasadnioną” przyczynę zniknięcia bólu i wykona sugestię. Ponadto takie sformułowania dają podświadomości czas na przyzwyczajenie się do takich myśli i sprawią, że się urzeczywistnią.

Sugestie wypowiadane na głos przyswajają się z reguły lepiej, gdyż angażują kolejny zmysł wspomagający nasze wyobrażenia. Nie jest to jednak konieczne. Wystarczy sobie plastycznie wyobrazić i pomyśleć – szczególnie kiedy praktykujemy autohipnozę.

Sugestię można wzmocnić, jeśli towarzyszy jej wizualizacja. Podświadomość mówi językiem obrazów i emocji. Dlatego każdą sugestię wyobraźmy sobie jak najbardziej plastycznie i połączmy ją z emocjami. Przykładowo załóżmy, że twoim celem jest schudnięcie. Znajdź swoją fotografię z czasów, kiedy figura odpowiadała twoim wyobrażeniom i powieś ją przy lustrze. Codziennie spoglądaj na fotografię i powtarzaj sobie „To jestem ja”. Podczas patrzenia na fotografię wywołaj w sobie emocje towarzyszące posiadaniu szczupłej sylwetki. Dla wzmocnienia efektu wyobrażaj sobie siebie z taką figurą codziennie po przebudzeniu i przed zaśnięciem.

Kolejną ważną kwestią jest stworzenie motywacji do przyjęcia sugestii. Dobra motywacja jest kolejnym czynnkiem wzmacniającym oddziaływanie sugestii. Dobrą motywacją do schudnięcia może być chęć zdobycia uznania znajomych lub zbliżająca się impreza, na którą trzeba przyodziać powabną suknię w niewielkim rozmiarze.

Kiedy chcemy coś osiągnąć, nasza podświadomość musi zaakceptować nasze wyobrażenie, inaczej sugestia nie będzie działała, niezależnie od tego, jak bardzo będziemy sobie tego życzyli. W nowoczesnych technikach hipnotycznych nie stosuje się sugestii obarczonych sankcjami np. „Jeśli zapalisz papierosa, doznasz mdłości.” Dzięki technice odpowiedzi ideomotorycznych można się dowiedzieć, czy podświadomość przyjęła sugestię, czy nie. Jeśli nie, kolejne pytania pozwolą poznać powód takiej decyzji. Jeśli metoda palców i wahadełka wykaże przyjęcie sugestii przez podświadomość, to prawie na pewno nasze życzenie się spełni. Jeśli natomiast podświadomość nie zgadza się na przyjęcie sugestii, możemy stosując technikę przeramowania wypracować wspólnie z podświadomością takie rozwiązanie, na które się zgodzi. Może to być rozłożenie oddziaływania sugestii w czasie lub poznanie przyczyn i motywów działania podświadomości przez świadomą część naszej osobowości.

Innym czynnikiem wpływającym na skuteczność sugestii jest ilość podawanych sugestii. Podświadomości nie powinno się obciążaćzbyt wieloma sugestiami jednocześnie. Najlepiej, jeśli zajmiemy ją najwyżej dwiema. Każdą sugestię w czasie jednego seansu hipnozy najlepiej powtarzać dwa, trzy razy. Potem powinniśmy przejść do następnej, powtarzać ją i ponownie wróć do pierwszej. Budując sugestię zawsze miejmy na uwadze rezultat końcowy. Cel, do jakiego ma doprowadzić powtarzana sugestia, musi być jednoznaczny. Podświadomość wie lepiej od świadomości, w jaki sposób można osiągnąć ten cel. Spróbujmy więc uruchomić sugestię i pozwólmy, aby najlepsze rozwiązanie przyszło samo, np.: jeśli chcemy mieć nowy samochód – wyobraźmy sobie, jak w nim siedzimy, słyszymy dźwięk silnika i cieszymy się dotykając kierownicy. Nie zastanawiajmy się, jak ma się ten samochód pojawić w naszym życiu i skąd wziąć na niego pieniądze. Pozwólmy wykazać się podświadomości.

Dobór słów używany podczas formułowania sugestii ma również znaczenie. Porównajmy dwa stwierdzenia „każdego dnia wiedzie mi się coraz lepiej” oraz „spróbuję, żeby każdego dnia wiodło mi się coraz lepiej”. Które z nich ma większą siłę oddziaływania? Oczywiście pierwsze. Jeśli coś masz do zrobienia – nie próbuj, zrób to!. Z kolei zwracanie się do podświadomości w pierwszej lub drugiej osobie (ja lub ty) nie ma większego znaczenia – podświadomość i tak wie, że chodzi o Ciebie.

Emil Coue w wyniku swoich badań doszedł do wniosku, że ogólne sformułowania ukierunkowane na jeden cel wydają podświadomości specyficzne polecenia i stają się jeszcze bardziej skuteczne. Taka sugestia zawiera w sobie wszystko, co chcemy osiągnąć. Sformułował on także wiele ważnych zasad. Jedną z nich jest zasada odwrotnego działania. Jeśli ktoś myśli „chciałbym, ale nie mogę” to im więcej będzie wkładał wysiłku w swoje działania, tym mniej osiągnie. Również celowe wywieranie sugestiami wpływu na fakty może spowodować rezultaty sprzeczne z oczekiwaniami. Jeśli kilka razy w ciągu dnia usłyszymy zdanie „Wyglądasz dziś okropnie – źle się czujesz?” to możemy uwierzyć i w końcu poczuć się źle.

Aby nasze sugestie działały jak najlepiej, pamiętajmy:

• formułuj zawsze sugestie pozytywne

• powtarzaj sugestie jak najczęściej

• miej motywację dla osiągnięcia celu zawartego w sugestii

• nie formułuj zbyt wielu sugestii jednocześnie

• twórz plastyczne obrazy celów zawartych w sugestiach i wzbogacaj je o emocje i uczucia

• sugeruj podświadomości jedynie osiągnięcie końcowego reultatu, daj wykazać się podświadomości zorganizowaniem środków do ich osiągnięcia.