Zimna woda. Polewaj oparzone miejsca dużą ilością zimnej wody (nie lodowatej) lub jakimkolwiek niepalnym płynem np. mlekiem, przez 15-30 minut lub do ustąpienia pieczenia (można także zanurzyć oparzone miejsce). Chłód obkurcza naczynia krwionośne, co zapobiega rozwojowi procesu w głąb tkanek i przez krótki czas działa znieczulająco.
Jeśli oparzenie zostało wywołane przez gorący tłuszcz lub substancję żrącą, w pierwszej kolejności usuń ubranie, w które wsiąknęła substancja, następnie zmyj ją i zanurz miejsce oparzenia w zimnej wodzie. Jeżeli części odzieży przylgnęły do oparzenia, polewaj je zimną wodą i jak najszybciej szukaj pomocy lekarskiej. Nie wolno samodzielnie odrywać ubrania od skóry!!!
Ponieważ może wystąpić obrzęk, należy zdjąć pierścionki, zegarek, buty i wszystkie inne uciskające części ubrania lub biżuterii, które znajdują się blisko miejsca urazu.
Nie stosuj metod domorosłych "lekarzy". Masło, ocet, łupiny ziemniaków czy miód - ich kojące działanie przy oparzeniu to legendy. Np. masło to tłuszcz, który tylko podtrzyma wysoką temperaturę tkanek i nasili proces ich niszczenia, co z kolei grozi infekcją.
Obejrzyj ranę. Oparzenie pierwszego stopnia (wielkość mniejsza niż dwuzłotówka u dziecka, a pięciozłotówka u dorosłego) najczęściej nie wymaga pomocy lekarskiej i ogranicza się do samoleczenia. Jednak przy oparzeniu niemowlęcia (poniżej 1 roku życia) albo osoby powyżej 60 roku życia rada lekarza jest konieczna.
Opatrunek. Po ochłodzeniu i oczyszczeniu rany należy ostrożnie przykryć skórę czystym, suchym materiałem np. gazą. Doskonałym tymczasowym opatrunkiem są plastikowe torby lub folia spożywcza. Co najmniej przez dobę nie wolno dotykać chorego miejsca - proces gojenia musi rozpocząć się sam, bez przeszkód.
Przyspieszanie gojenia. Po upływie doby możesz przemyć oparzenie wodą z mydłem lub słabym roztworem jodyny. Natomiast 2-3 dni po wypadku doradza się smarowanie oparzenia sokiem lub kremem z aloesu, który ma właściwości znieczulające i pobudzające gojenie.
Witamina E. Gdy rana zaczyna się goić można wetrzeć w skórę witaminę E, która zmniejsza swędzenie i zapobiega bliznom. Można również użyć jednego ze środków łagodzących oparzenia słoneczne.
Krem przeciwbakteryjny. Czasami należy posmarować ranę kremem przeciwbakteryjnym, który zapobiega zakażeniu i przyspiesza gojenie.
Nie przekłuwaj pęcherza, gdyż jest to najlepszy naturalny opatrunek! Jeżeli pęcherz sam pęknie, skórę wokół należy umyć wodą z mydłem. Następnie nałożyć cienką warstwę maści z antybiotykiem i przykryć opatrunkiem.
Olej dziurawcowy lub majerankowy wspomaga leczenie oparzeń. Kwiat dziurawca lub ziele majeranku należy włożyć do butelki i zalać oliwą z oliwek tak, aby przykryć zawartość, następnie zakorkować i zostawić na 10 dni w ciepłym miejscu. Proces gojenia wspiera także maść propolisowa, majerankowa lub nagietkowa.
Regeneracyjna higiena bez chemii. Późniejszy sposób utrzymywania higieny ma wpływ na szybkość gojenia się oparzeń. Chemiczne środki myjące (mydła, żele, szampony itp.) drażnią ranę i opóźniają proces gojenia, jednak usuwanie zabrudzeń jest konieczne, aby uniemożliwić rozwój wtórnego zakażenia. Optymalnym rozwiązaniem jest codzienna higiena z zastosowaniem naturalnych mikro- i nanobąbelków powietrzno-wodnych o działaniu sterylizującym i dotleniającym (tzw. mleczna woda lub biała woda). Dzięki nim używanie detergentów jest zbędne, a proces gojenia niezakłócony, wzmocniony i znacznie szybszy.
Kule piorące, które bez utraty skuteczności prania ograniczają zużycie środków chemicznych, sprawiają, że ubrania są bardziej przyjazne dla wrażliwej, odbudowującej się tkanki. Im mniej proszku w praniu, tym lepiej wypłukana odzież z drażniących pozostałości chemii.
Zapobieganie oparzeniom w domu - wskazówki zmniejszające zagrożenie:
- instalacja alarmu przeciwpożarowego
- stały nadzór nad naczyniami z gorącym olejem
- rączki garnków i patelni powinny być oddalone od przejścia, aby dzieci ich nie strąciły lub nie złapały
- przewody elektryczne powinny znajdować się w znacznej odległości od blatów kuchennych
- bezpieczne pozostawianie gorących napojów, jeśli w pobliżu znajdują się dzieci
- przestrzeganie zasad bezpiecznego korzystania z kominków, grzejników, świeczek, zapałek, sztucznych ogni, domowych środków chemicznych, elektryczności
- papierosy najlepiej palić poza domem
PORADA LEKARSKA
Zdecydowaną większość oparzeń 1-ego i 2-ego stopnia można leczyć samemu, ale oparzenia 3-ego stopnia i powyżej bezwzględnie wymagają fachowej pomocy.
Charakterystyki stopni oparzeń:
- oparzenie pierwszego stopnia (I°) cechuje zaczerwienienie oraz ból (zniszczenie naskórka): większość oparzeń słonecznych oraz oparzenia gorącą wodą lub parą
- oparzenie drugiego stopnia (II°) cechuje powstawanie pęcherzy, sączenie i duża bolesność (zniszczenie naskórka i warstwy skóry właściwej): poważne oparzenia słoneczne, dotknięcia gorących elementów
- oparzenie trzeciego stopnia (III°) cechuje poczernienie tkanek lub zabarwienie ich na biało albo kremowo, uszkodzeniu ulega skóra na całej grubości; zwykle nie są bolesne, gdyż zakończenia nerwów ulegają zniszczeniu: żrące substancje chemiczne, prąd elektryczny lub dłuższy kontakt z rozgrzanym przedmiotem
- oparzenie czwartego stopnia (IV°) to uszkodzenie tkanek położonych pod skórą m.in. ścięgien, mięśni i kości; czasami rozróżnia się oparzenie V° (martwica sięga do kości) i VI° (martwica obejmuje całą kość)
Oparzenia 3° i 4° (oraz następne) zawsze wymagają konsultacji lekarskiej. Szybki kontakt ze specjalistą jest niezbędny także w następujących przypadkach:
- wszystkie oparzenia u dzieci
- oparzenia twarzy, rąk, miednicy, okolic łonowych i ocznych
- oparzenia zainfekowane - pęcherze o zielonkawym lub brunatnym kolorze, po poprawie nawrót objawów
- wszystkie oparzenia, które nie goją się w ciągu 10-14 dni
WAŻNE! Jeśli zamierzasz pokazać ranę lekarzowi, nie smaruj chorego miejsca maścią lub płynem odkażającym - wystarczy przykrycie suchym jałowym opatrunkiem.
Ryzyko poważnych powikłań pojawia się już przy oparzeniach I i II stopnia pokrywających więcej niż 15% powierzchni ciała osób dorosłych i 10% powierzchni ciała u dzieci. Śmiertelnym zagrożeniem jest oparzenie obejmujące więcej niż 30% powierzchni ciała.
