Materiały stosowane w perukarstwie

WŁOSY

Podstawowym surowcem do wyrobów perukarskich są włosy ludzkie, zwierzęce, roślinne oraz wiskozowe.

Włosy ludzkie mogą być ścięte lub wyczesane, czyli tzw. wyczeski. Włosy cięte są to ucięte nożyczkami włosy kobiece, przeważnie długie. Wyczeski są to włosy martwe. Jeżeli wyczeski nie są spreparowane, można je łatwo rozpoznać, gdyż mają na końcach cebulki włosowe, któ­re podczas wyczesywania wychodzą wraz z włosem. Rozpoznanie staje się trudniejsze, jeżeli w spreparowanych wyczeskach cebulki zostały obcięte. Ponieważ jednak włos wyczesany jest włosem obumierającym, zawiera on mniej barwnika u nasady niż na końcach. Włos cięty — odwrotnie — ma zazwyczaj jaśniejsze końce, jest sztywniejszy i równiej­szy od włosów wyczesanych. Jako materiał do celów perukarskich włosy wyczesane nie są gorsze niż cięte, gdyż są zazwyczaj miękkie i dobrze się układają.

Wyczeski muszą być spreparowane, tj. poddane wielu zabiegom mają­cym na celu ich rozczesanie, oczyszczenie, posortowanie według długości oraz ułożenie w jednym kierunku.

Włosy do wyrobów perukarskich występują w różnych gatunkach. Rozróżnia się cztery podstawowe gatunki:

a)     włosy „prima" — włosy cięte w najlepszym gatunku, długie — wszystkie odcienie,

b)     włosy „secunda" — preparowane wyczeski włosów miękkich w do­brym gatunku,

c)      włosy „remis" — preparowane wyczeski włosów twardszych — przeważnie w kolorach ciemnych.

d)     włosy „chińskie" lub „eksportowe" — włosy importowane przeważ­nie z Chin, długie, grube, sztywne, w ciemnych kolorach.

e)      Włosy mogą być naturalne albo rozjaśniane lub farbowane. Rozjaśnia­nie włosów na peruki wykonuje się — podobnie jak włosów żywych — za pomocą wody utlenionej z dodatkiem amoniaku. Ponieważ nie trzeba się liczyć z właściwością skóry, do rozjaśniania można użyć wody utle­nionej mocniejszej — do 15%. Rozjaśnianie przeprowadza się przez zanurzanie włosów w miseczce z roztworem wody utlenionej. Po rozja­śnieniu należy spłukać włosy kwasami.

f)      Do farbowania włosów ciętych i wyczesków używa się przeważnie farb roślinnych, można jednak również do farbowania mniejszych partii wło­sów stosować barwniki utleniające.

g)      W zależności od przeznaczenia peruki używa się włosów prostych lub skręconych. Skręcenia włosów dokonuje się przed wykonaniem peruki przez nawinięcie pasemek włosów na patyczki i gotowanie ich przez 3—8 godzin w wodzie z dodatkiem boraksu i gliceryny. Dodanie niewiel­kiej ilości płynu do trwałej ondulacji przyspiesza uzyskanie skrętu. Z włosów ludzich wykonuje się peruki dzienne i teatralne oraz droższe peruczki dla lalek.

h)     Włosy zwierzęce. Peruki teatralne balowe i stylowe wykonuje się z włosów zwierzęcych: wełny kóz angorskich i tybetańskich oraz włosia bawolego.

i)       Angorę otrzymuje się z wełny kóz angorskich, hodowanych w Azji Mniejszej, Związku Radzieckim, Afryce północnej i południowej, Sta­nach Zjednoczonych, Francji i Hiszpanii. Kozy te mają wełnę długości do 30 cm, o jedwabistym połysku, bardzo miękką i delikatną, koloru naj­częściej białego, niekiedy szarego lub czarnego. Wełna ta w handlu nosi nazwę moher. Służy ona przeważnie do wykonywania białych peruk stylowych, a na peruki balowe bywa farbowana na różne kolory: różo­wy, lila, zielony itp.

j)       Włosie kozie pochodzi z wełny kóz tybetańskich, hodowanych w Azji. Dają one włosie gorsze od angory, o słabszym połysku, mające zastosowanie do wykonywania peruk teatralnych.

k)     Włosie bawole otrzymuje się z grzywy i ogona jaków tybetań­skich, żyjących w Azji. Jest to włos sztywny, szklisty, koloru białego, szarego lub czarnego. Do celów perukarskich ścienia się go przez pre­parowanie kwasami lub rozszczepianie. Włosie bawole używa się do wy­konywania peruk teatralnych i męskich peruk stylowych.

l)       Włosy roślinne z przędzionych włókien lnu i konopi służą do wykony­wania specjalnych peruk teatralnych oraz peruczek dla lalek.

m)   Włókna wiskozowe (jedwab wiskozowy) otrzymuje się z celulozy drzewnej. Celulozę w postaci arkuszy poddaje się działaniu ługu sodo­wego, otrzymaną alkalicelulozę dokładnie miele i po upływie 2 dni pod­daje się działaniu dwusiarczku węgla. Powstaje wówczas związek celulo­zy, tzw. ksantat, który pod wpływem ługu sodowego i wody daje lepką, syropowatą, pomarańczową ciecz zwaną wiskozą. Wiskozę pozostawia się, aby „dojrzała", filtruje, a następnie przepuszcza pod ciśnieniem przez dysze z sitami o małych otworkach, zanurzone w kwaśnej kąpieli. Wiskoza wyciśnięta przez otworki sit zestala się w kwaśnej kąpieli, dając cieniutkie niteczki. Do celów perukarskich stosuje się włókna wiskozowe o grubości włosa. Używa się ich na peruki balowe oraz na peruczki dla lalek.