I tu sprawa jest nieco trudniejsza, bowiem istotną rolę w osiągnięciu celu odgrywa jego właściwe sformułowanie. Jeśli cel nie będzie dobrze określony, trudno będzie Ci podążać we właściwym kierunku i nie będziesz w stanie ocenić, czy go osiągnąłeś...
Z pomocą może przyjść tutaj bardzo skuteczna metoda wyznaczania celów zwana metodą SMART (z j.ang.). Nazwa powstała od pierwszych liter warunków, które należy spełnić, aby skutecznie wyznaczyć realistyczne i motywujące cele.
Omówmy je po kolei.
S - Specific (szczegółowy)
Musisz zastanowić się i szczegółowo określić, co chcesz osiągnąć. Przemyśl, dlaczego ten cel jest dla Ciebie ważny i w jaki sposób masz zamiar go zrealizować. Jeśli określisz cel zbyt ogólnie, nic nie osiągniesz lub osiągniesz niewiele, nie uzyskując zadowalających efektów.
Posłużmy się przykładem.
Jeśli chcesz na przykład rzucić palenie, nie wystarczy powiedzieć: „Chcę rzucić palenie”. Musisz mieć konkretny cel, np. chcę być zdrowy i rzucę palenie do dnia......... (tu wstaw konkretną datę), ograniczając codziennie liczbę wypalanych papierosów o 1 sztukę.
M - Measurable (mierzalny)
Twój cel musi być mierzalny. Mówi się, że jeśli cel nie jest mierzalny, nie możesz nim zarządzać. W celach mierzalnych wdrażamy
plan i dążymy do jego realizacji. Cel mierzalny powinien mieć wskaźnik, dzięki któremu będziesz w stanie sprawdzić postępy oraz ocenić jego realizację (czy zmierzam we właściwym kierunku, ile do tej pory osiągnąłem, ile mi jeszcze pozostało).
Przykładem celu mierzalnego może być:
- „Zwiększyć sprzedaż o 10%” – określamy poziom wskaźnika;
- Znaleźć się na piątym miejscu w rankingu firm oferujących najlepszy serwis – określamy ranking i kryteria;
- Znaleźć się w pierwszej dziesiątce w rankingu firm oferujących najlepszy serwis – określamy zakres dopuszczalnych wartości.
A – Attainable, Ambitious (osiągalny, ambitny)
Cel powinien być osiągalny i możliwy do realizacji. Nie powinien być zbyt trudny, ani zbyt łatwy. Powinien stanowić swego rodzaju wyzwanie. Kiedy wyznaczamy cel, powinniśmy być w pełni przekonani, że możemy osiągnąć pożądany cel. Łatwo jest ustalić cele, które „wyglądają” dobrze, jednak nie mają one realistycznych oczekiwań. W większości przypadków nie są to cele, lecz marzenia. Należy zatem ustalić cele, które motywują nas do działania i które będą osiągalne.
R – Relevant, realistic (odpowiednie, realistyczne)
Twój cel powinien być realistyczny. Wyznaczenie celów realistycznych oznacza, że powinniśmy ustalić cele, które będą znaczące i kiedy cel zostanie osiągnięty, będzie mieć trwały wpływ na nasze życie i na życie tych, z którymi współpracujemy. Cele realistyczne powinny być istotne i użyteczne. Pamiętajmy, że cele, których nie jesteśmy stanie osiągnąć w wyznaczonym czasie, będą nierealistyczne i nie będą miały szans na realizację. Kiedy wyznamy cel, powinniśmy z radością oczekiwać na jego realizację. Podniecenie, związane z osiągnięciem tego celu, powinno motywować nas do działania na drodze do jego osiągnięcia.
T - time bound (terminowe, określone w czasie)
Ten ostatni punkt jest kluczem do efektywnego zarządzania celami. Dla każdego celu musimy wyznaczyć deadline, czyli końcową datę jego osiągnięcia, co zmotywuje nas do działania. Pamiętajmy, żeby termin ten był konkretny i realny. Na tym etapie oceniamy nie tylko, czy cele zostały spełnione, ale w jaki sposób zostały one zakończone. Projekty zakończone w terminie będą należały do udanych. Jeśli natomiast nie wyznaczymy konkretnej daty osiągnięcia celu, nie będziemy wystarczająco zmotywowani, aby w ogóle zacząć działać.
Wyznaczanie i formułowanie celów przy użyciu przedstawionej metody SMART, jest niezwykle istotnym elementem na drodze do ich realizacji. Stosuj tę metodę w praktyce i spisuj swoje cele na kartce, a już niedługo dostrzeżesz, że Twoje marzenia zrealizują się szybciej niż myślisz.
Powodzenia!
