Efektywne słuchanie nie przychodzi naturalnie. Wymaga ciężkiej pracy i praktyki, ale jest to działanie warte poświęcenia. To dzięki tej właśnie umiejętności komunikacja wchodzi na wyższy poziom. Sukces w pracy, związku, rodzinie często jest spowodowany dobrym porozumiewaniem się. By takie powstało trzeba umieć słuchać innych ludzi.
Do sukcesu człowiek często jest wynoszony na rękach innych ludzi. Swoje własne cele osiągniesz, dzięki innym ludziom za sprawą tego, że potrafisz ich słuchać i dać im to, czego pragną.
Efektywne słuchanie jest cenną umiejętnością jednak nie wiele osób ją posiada. Ludzie zazwyczaj bardziej są skupieni na tym, co chcą – mają do powiedzenia, niż na słuchaniu. Według Harvard Business Review, ludzie uważają, że głos, który wysyłają jest ważniejszy niż ten, który do nich dochodzi. Ogólnie, wysyłający wiadomość myślą, że to, co mówią jest bardziej pomocne i pilne niż to, co starają się przekazać inni ludzie.
W dodatku, niewiele osób stara się poprawić swoje zdolności do efektywnego słuchania, ponieważ uważają, że nie jest to konieczne. Jest zupełnie odwrotnie – umiejętność słuchania jest podstawą komunikacji, a od niej zależy sposób, w jaki człowiek funkcjonuje i co osiągnie. Efektywne słuchanie wymaga wysiłku i ciężkiej pracy. Oto kilka sposobów na usprawnienie tej niezwykle ważnej umiejętności.
1. Skoncentruj się na tym, co mówią inni – Czy kiedy rozmawiasz z ludźmi zdarza ci się spostrzec, że nie koncentrujesz się na rozmowie a jedynie myślisz o tym, co masz w planach na dzisiaj, o rodzinie lub o tym, co się wydarzyło?
Większość ludzi mówi w tempie 175-200 słów na minutę. Badania wykazują, że mózg jest zdolny do przetwarzania 600 -1000 słów na minutę. Mózg nie wykorzystuje swoich zdolności w pełni podczas rozmowy i skupienie zaczyna rozpraszać się także na inne sprawy. Niewykorzystana siła umysłowa może być barierą do efektywnego słuchania. Skupianie się na innych sprawach niż słuchanie powoduje niezrozumienie drugiej osoby.
2. Wysyłaj sygnały niewerbalne mówiące o twoim zaangażowaniu w rozmowę – Czy utrzymujesz kontakt wzrokowy, kiedy rozmawiasz? Czy dajesz wyraźne znaki komunikujące twoje zaangażowanie w rozmowę chociażby takie jak potakiwanie głową? Czy twoja mowa ciała odzwierciedla to, co słyszysz (np. grymas na twarzy, gdy usłyszysz wiadomośc o wypadku)? Czy pochylasz się do przodu i gestykulujesz rękoma podczas mówienia? Większość ekspertów od komunikacji międzyludzkiej zgadza się z tym, że niewerbalny przekaz (mowa ciała, ton głosu) może być nawet trzykrotnie silniejszy niż werbalny (słowa). Komunikacja staje się utrudniona, gdy mowa ciała nie podąża za słowami, nie tylko tymi, które wypowiadasz, ale także tymi, które słyszysz.
3. Unikaj zbyt szybkiego oceniania – Czy często podczas rozmowy wystawiasz szybką opinię na temat tego, co rozmówca w danej chwili przekazuje? Czy zdarza ci się zakładać z góry lub zgadywać, co rozmówca za chwilę powie? Czy odkrywasz czasem, że twoje założenia okazują się niesłuszne a rozmówca chciał przekazać ci coś zupełnie innego? Zbyt szybkie ocenianie jest spowodowane tym, że umysł jest w stanie przyjąć znacznie większą ilość informacji w danym samym czasie a przez to zaczyna wykonywać inne zadania podczas rozmowy, jak chociażby przedwczesne ocenianie. Jest to jedna z największych barier w efektywnym słuchaniu. Przedwczesnego oceniania warto unikać, zwłaszcza podczas rozmowy z osobą, z którą się nie zgadzasz. Kiedy słuchacz nie zgadza się z rozmówcą ma tendencję do przerywania mu rozmowy i przekształcania znaczenia jego słów względem własnych poglądów.
4. Unikaj postawy obronnej – Czy zdarzyło ci się kiedyś przekształcić słowa rozmówcy i wziąć je bardzo dosłownie, tak jakby dotyczyły właśnie ciebie mimo, że wcale tak nie było? Czy często czujesz złość spowodowaną tym, co mówi dana osoba? Efektywne słuchanie nie oznacza zgody na wszystko, co mówi dana osoba, ale nie oznacza także sprzeczania się o drobne różnice w poglądach. Czy wolisz nawracać cały świat na twój punkt widzenia czy raczej chcesz być szczęśliwy i osiągać swoje cele? Od razu muszę cię uprzedzić, że nie nawrócisz ludzi a na pewno nie zmienisz punktu widzenia danej osoby pod wpływem nacisku. W ten sposób możesz narobić sobie tylko wrogów. Nie staraj się bronić nawet, gdy rozmówca ma inny punkt widzenia. Lepszym rozwiązaniem będzie próba zrozumienia? Zadawaj dużo pytań i dowiedz się, dlaczego myśli akurat w ten sposób. Wstrzymaj się od osądzania i przyjmij raczej rolę detektywa niż sędziego.
5. Praktykuj parafrazowanie - Parafrazowanie to sztuka przedstawienia myśli rozmówcy swoimi słowami tak, aby uzyskać głębsze zrozumienie. Dzięki takiemu podejściu poprawisz swoje zdolności komunikacyjne. Na początku słuchaj bardzo dokładnie następnie powtórz to, co usłyszałeś swoimi słowami (użyj słów tj. „Czy starasz się mi powiedzieć, że…?) tak by wytworzyć atmosferę zrozumienia między tobą i rozmówcą. Kiedy sparafrazujesz słowa rozmówcy zapewne odpowie on: „tak, to jest dokładnie to, co chciałem/am ci przekazac” lub „właściwie to chciałem powiedziec, że…”. Bez względu na odpowiedź wasza komunikacja stanie się głębsza i nastawiona na zrozumienie.
6. Słuchaj (i obserwuj) – Kiedy słuchasz koncentruj się nie tylko na słowach, jakie wypowiada rozmówca, ale także na sposobie, w jaki je przekazuje. Zwróć uwagę na postawę ciała, jaką przyjmuje rozmówca, gdy rozmowa odbywa się w pozycji stojącej. Jak brzmi ton głosu i jakie gesty wykonują ręce? Wszystko to jest częścią komunikatów rozmówcy i sygnalizuje znacznie więcej niż same słowa. Podniesiony głos może oznaczać, że rozmówca jest zły lub sfrustrowany. Osoba, która patrzy w dół podczas rozmowy jest prawdopodobnie nieśmiała lub zawstydzona. Przerwy w wypowiedziach mogą sugerować strach lub brak pewności siebie. Z kolei osoba utrzymująca kontakt wzrokowy i pochylająca się do przodu w kierunku rozmówcy komunikuje pewność siebie. Argumentowanie może oznaczać zmartwienie. Cisza może oznaczać nawet agresję lub pewien rodzaj kary.
7. Zadawaj pytania - Poprzez zadawanie pytań przejmujesz kontrolę nad rozmową i wyjaśniasz wszelkie nieścisłości. Zadawanie pytań to jeden z najlepszych sposobów na przeniesienie rozmowy na wyższy poziom. Dzięki pytaniom uzyskasz dodatkowe wyjaśnienia a rozmówca odczuje twoje zainteresowanie poruszanym tematem. Najlepsze są pytania otwarte, dzięki którym rozmówca otrzymuje swobodę w udzieleniu odpowiedzi. Pytania zamknięte (kończące się odpowiedzią tak lub nie) nie są najlepsze podczas rozmowy, gdyż mogą doprowadzić do ciszy i do uzyskania niewielkiej ilości informacji. A im więcej informacji masz, jako słuchacz tym skuteczniej możesz prowadzić rozmowę i szybciej zjednać sobie ludzi.
Naucz się słuchać i zrozum potrzeby innych ludzi. Wykaż zainteresowanie, daj im to, czego chcą a oni nie pozostaną obojętni…
